Stanisław Owsiany

Urodził się 1 maja 1888 r. w Świnieży pow. Kościan. Syn Jana, rolnika, i Antoniny z Kaczorów.

Uczył się w gimnazjum w Krotoszynie, z którego został wydalony za udział w strajku szkolnym. Należał do Towarzystwa Tomasza Zana. Po uzyskaniu matury podjął studia na Wydziale Lekarskim uniwersytetu w Lipsku i tam w 1917 r. uzyskał dyplom lekarski. Był wówczas członkiem Grupy Narodowej.

Podczas I wojny światowej od 1 października 1915 r. powołany do armii niemieckiej – do 1918 r.

Uczestnik powstania wielkopolskiego (27 grudnia 1918 – 16 lutego 1919). Początkowo był lekarzem punktu opatrunkowego w Rakoniewicach, potem – awansowany na kpt. lek. – asystentem w szpitalu nr 3 w Poznaniu. Później uczestniczył w działaniach przeciwko Ukraińcom w okolicach Lwowa.  Podczas I powstania śląskiego z ramienia filii Naczelnej Rady Ludowej w Sosnowcu przedstawił 19 sierpnia 1919 r. w Komisariacie NRL w Poznaniu sytuację powstańców i ich żądanie wkroczenia wojsk polskich na Górny Śląsk. W latach 1919–1920 był dowódcą i ordynatorem szpitala wenerycznego w obozie jeńców bolszewickich w Szczypiornie. W roku 1920 został ordynatorem stacji chirurgicznej w szpitalu wojskowym w Kościanie. Po wojnie przeniesiony do rezerwy. Zweryfikowany jako kpt. rez. lek. z 1 czerwca 1919 r. Od roku 1922 mieszkał w Szamotułach. Pracował jako ordynator w Lecznicy Chorych – Zakład św. Józefa i lekarz szkolny w Państwowym Gimnazjum im. ks. P. Skargi. Był radnym miejskim, a w końcu lat 30. wiceburmistrzem miasta.

Działacz społeczny; sprawował funkcję prezesa powiatowej Federacji Polskich Związku Obrońców Ojczyzny, Towarzystwa Weteranów Powstań Narodowych, „Sokoła”, Koła Przyjaciół Harcestwa. Członek zarządu PCK oraz wieloletni prezes obwodu Związku Lekarzy. Członek Izby Lekarskiej Poznańskiej. 24 sierpnia 1939 r. zmobilizowany do WP.

Podczas kampanii wrześniowej 1939 r. po agresji Związku Sowieckiego z 17 września dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Kozielsku. Wywieziony na podstawie listy nr 019/1 z 13 kwietnia 1940 r., w kwietniu lub maju 1940 r. został zamordowany w lesie katyńskim.

Żonaty (od 25 IV 1922) z Janiną Brochwicz–Żelewską, miał z nią dwie córki.

Odznaczony złotym Krzyżem Zasługi i Medalem Niepodległości, pośmiertnie awansowany na stopień mjr. (2007).