Bojownikom niepodległości

Stefan Brzeszczyński

(1893–1982)

Stefan BrzeszczyńskiUrodził się 29 listopada 1893 r. w Stójce na Lubelszczyźnie. Syn Józefa i Małgorzaty z Packów. W czasie I wojny światowej jako oficer służył w armii rosyjskiej. Od kwietnia 1917 r. należał do organizatorów Zw. Wojskowych Polaków na froncie tureckim. Potem przedostał się do 4 DStrz gen. Lucjana Żeligowskiego. W okresie od listopada 1918 do czerwca 1919 r. był starszym oficerem w baterii pułku artylerii tej dywizji. W jej składzie powrócił do kraju. Od czerwca 1919 r. dowodził baterią w 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej. Uczestniczył w wojnie z bolszewikami W okresie od września do grudnia 1921 r. przebywał na kursie w Toruniu oraz był hospitantem w Szkole Sztabu Generalnego w Warszawie. Zweryfikowany jako kpt. art. z 1 czerwca 1919, od sierpnia 1922 do sierpnia 1923 r. zajmował stanowisko referenta artylerii Obozu Warownego Wilno. W okresie od września 1923 do sierpnia 1924 r. przebywał na III kursie doszkalającym WSWoj w Warszawie. Awansowany na mjr. SG art. z dniem 15 sierpnia 1924 r., do października 1928 r. służył jako kierownik referatu w Biurze Ścisłej Rady Wojennej oraz w Oddz. V Sztabu Generalnego. Następnie był kwatermistrzem, po1 dak. Od 27 kwietnia 1929 r. II oficer sztabu w Inspektoracie Armii gen. Aleksandra Osińskiego. Od 6 lipca 1929 do czerwca 1932r. dowódcą 1 dak. Awansowany 1 stycznia 1931 r. na ppłk. dypl. art., zajmował stanowisko I oficera w Inspektoracie Armii gen. Tadeusza Piskora. Od 24 kwietnia 1937 r. dowodził 24 pal. Awansowany 19 marca 1938 r. na płk. dypl. art., pułkiem tym dowodził do 15 maja 1939 r. Wyznaczony na stanowisko attaché wojskowego w Moskwie, funkcję tę sprawował od początku czerwca. Po agresji sowieckiej na Polskę w październiku 1939 r. dotarł do Francji, gdzie otrzymał dowództwo 1 Wileńskiego pal. W czasie walk we Francji w czerwcu 1940 r. dostał się do niewoli niemieckiej, w której przebywał przez cały okres wojny. Po uwolnieniu od czerwca 1945 do marca 1948 r. był szefem sekcji łącznikowej przy armii USA we Francji. Po przybyciu do Wlk. Brytanii i demobilizacji zamieszkał w Londynie. 11 listopada 1964 r. awansowany przez prezydenta Augusta Zaleskiego do stopnia gen. bryg. Od 18 lipca 1972 r. minister Obrony Narodowej w gabinetach Alfreda Urbańskiego i Kazimierza Sabbata (do 14 maja 1980 r.). Zmarł 18 kwietnia 1982 r. w Londynie. Pochowany na Cmentarzu Polskim w Doylestown, Pensylwania, w Alei Zasłużonych. Odznaczony orderem Virtuti Militari 4 i 5 kl., Polonia Restituta 2 i 4 kl., Krzyżem Niepodległości, trzykrotnie Krzyżem Walecznych, srebrnym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Zasługi Wojsk Litwy Środkowej, amerykańskim Medalem Wolności, francuską Legią Honorową 4 kl. i Krzyżem Wojennym z gwiazdą, jugosłowiańskim orderem Orła Białego 4 kl., rumuńskim orderem Korony Rumunii 4 kl. i węgierskim orderem Krzyża Zasługi 2 kl.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 92/1932
Źródła

W. Chocianowicz, W 50 lecie powstania Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, Londyn 1969; Kierownictwo obozu niepodległościowego na obczyźnie 1945-1990, Londyn 1996; T. Kryska-Karski, S. Żurakowski, Generałowie Polski Niepodległej, Warszawa 1991; „Monitor Polski” nr 92/1932; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006; P. Stawecki, Oficerowie dyplomowani wojska Drugiej Rzeczypospolitej, Wrocław 1997; A. Szugajew, Saperzy w służbie Polsce. Księga pamiątkowa, Londyn 1985.