Bojownikom niepodległości

Stefan Fabiszewski

(1896–1974)

Stefan FabiszewskiUrodził się 18 czerwca 1896 r. w Gostyninie. Syn Tomasza i Józefy ze Szczypkowskich.

Ukończył 6 klas gimnazjum OO. Pasjonatów w Pianezza we Włoszech.

Od kwietnia 1914 r. należał do Związku Strzeleckiego w Leodium w Belgii. Latem przyjechał do Krakowa i uczestniczył w kursie strzeleckim w Oleandrach.

Od 3 sierpnia 1914 r. służył w 1 komp. kadrowej, z którą 6 sierpnia wyruszył na front. 30 sierpnia przeniesiony do żandarmerii polowej, 4 grudnia został przydzielony do baonu uzupełniającego kpt. Leona Berbeckiego, z którym dołączył do I Brygady. Po bitwie pod Łowczówkiem 28 grudnia przeniesiony do 2 komp. II baonu 5 pp LP. Od 27 lutego 1915 r. był żołnierzem 1 pp LP. Ranny 31 lipca podczas bitwy pod Jastkowem, leczył się w szpitalu. W okresie sierpnia i września służył w baonie uzupełniającym. Od 1 października w oddziale wywiadowczym I Brygady. W styczniu 1916 r. w stopniu sierż. przydzielony do III baonu 1 pp LP. Po kryzysie przysięgowym w lipcu 1917 r. zwolniony z Legionów.

Internowany przez Niemców w Szczypiornie, a potem w Łomży. W marcu 1918 r. zbiegł.

Wstąpił wówczas do POW. Służył we Włocławskiem. Zagrożony aresztowaniem, przedostał się do Kijowa, a stamtąd we wrześniu na Kubań, gdzie podjął służbę w 4 DStrz gen. Lucjana Żeligowskiego. Przydzielony do 13 pstrz, był w nim m.in. instruktorem w komp. oficerskiej. W kwietniu 1919 r. powrócił do kraju.

14 kwietnia mianowany ppor. piech., służył w baonie zapasowym. Brał udział w I powstaniu śląskim (sierpień 1919). Po jego stłumieniu przydzielony do 32 pp. Awansowany 15 lipca 1920 r. na por. piech., został dowódcą 3 komp. 142 pp. Uczestniczył w walkach z bolszewikami m.in. w okolicach Warszawy.

Po zakończeniu walk służył w III baonie (manewrowym) 13 pp. Zweryfikowany jako kpt. piech. z 1 czerwca 1919 r., służył w 73 pp (1922). W latach 1923–1924 oficer sztabu 19 DP. 1 kwietnia 1924 r. skierowany na kurs w Doświadczalnym Centrum Wyszkolenia w Rembertowie, po jego ukończeniu został 2 sierpnia gospodarzem tego centrum. Od 1926 r. służył w 28 pp. Awansowany 1 stycznia 1928 r. na mjr. piech., od kwietnia był oficerem sztabowym 62 pp, zaś od 6 lipca 1929 r. dowódcą baonu. Od 18 sierpnia 1931 r. dowodził baonem sztabowym MSWojsk oraz sprawował funkcję zastępcy kwatermistrza ministerstwa. Po likwidacji baonu przez krótki okres czasu pozostawał w dyspozycji szefa biura Personalnego MSWojsk, po czym w lipcu 1934 r. objął funkcję komendanta Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte w Gdańsku. Ze względu na stan zdrowia odwołany z tego stanowiska, w grudniu 1938 r. objął dowództwo oddziału zamkowego Prezydenta RP.

Na tym stanowisku wziął udział w kampanii 1939 r. Po agresji sowieckiej 17 września przekroczył granicę Rumunii. Później przedostał się na zachód i podjął służbę w WP. Awansowany na ppłk. piech., został kierownikiem placówki wywiadowczej w Buenos Aires. W listopadzie 1942 r. został formalnie konsulem w Argentynie i Chile, nie zaprzestając działalności wywiadowczej.

Po wojnie pozostał na emigracji. Początkowo mieszkał na Wyspach Kanaryjskich, a potem na terenie Anglii.

Brał udział w działalności kombatanckiej. Od 1954 r. był członkiem Instytutu Józefa Piłsudskiego w Londynie.

Zmarł 12 stycznia 1974 r. w Brighton. Pochowany na cmentarzu w Gostyninie.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta 5 kl., czterokrotnie Krzyżem Walecznych i złotym Krzyżem Zasługi.

Był żonaty.

Jest patronem ulicy w Gostyninie.

Źródła

J.M. Majchrowski, Pierwsza Kompania Kadrowa. Portret oddziału, Kraków 2014; „Monitor Polski” nr 29/1932; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006.