Stefan Fijałkowski

Urodził się 26 sierpnia 1899 r. w Bobrownikach pow. Lipno na Kujawach. Syn Adolfa, urzędnika sądowego, i Walerii z Ostrowieckich. Brat Czesława Młota-Fijałkowskiego (zob.).

Po ukończeniu szkoły powszechnej w 1911 r. rozpoczął naukę w prywatnej średniej Szkole Ogólnokształcącej-Męskiej Drogi Żelaznej Warszawsko-Wiedeńskiej w Warszawie, gdzie w  1915 r. zdał ostateczny egzamin.

W czasie I wojny światowej 8 maja 1916 r. wstąpił do Legionów Polskich. Po przeszkoleniu skierowany na front rosyjsko-austriacki, gdzie w szeregach V baonu 7 pp LP uczestniczył w walkach na Wołyniu. Wyróżnił się 5 lipca 1916 r. podczas bitwy pod Kościuchnówką, gdy (w stopniu st. szer.) po śmierci dowódcy plut. objął dowodzenie i w zaciętej walce z przeważającymi siłami wroga utrzymał pozycje do czasu przybycia posiłków. Po likwidacji pułku w końcu września 1916 r. wraz z baonem wcielony do 5 pp LP (III baon). W okresie od 1 czerwca do 8 lipca 1917 r. przebywał na kursie instruktorskim w Ostrowi-Komorowie.

W następstwie kryzysu przysięgowego internowany przez Niemców w obozie w Szczypiornie oraz w Łomży (18 lipca 1917–26 czerwca 1918). Zwolniony, powrócił do rodzinnego domu.

Podjął wówczas służbę w POW. Był instruktorem na powiat lipnowski i rypiński. Uczestniczył w rozbrajaniu Niemców w listopadzie tego roku, po czym automatycznie przeszedł do WP.

Od 24 grudnia w stopniu kpr. dowodził sekcją w 5 pp leg. Do lutego 1919 r. uczestniczył w walkach z Ukraińcami w rejonie Lwowa. W marcu wraz z swym baonem przewieziony do Komorowa, skąd po krótkim pobycie został skierowany na front litewsko-białoruski. Tam jako dowódca sekcji w 4 komp. 5 pp leg uczestniczył w walkach z bolszewikami. 19 kwietnia awansował na plut. Otrzymał wówczas dowództwo plut. w swojej komp. 18 maja został ranny w nogę pod Święcianami. Po wyleczeniu ran powrócił do 5 pp leg. 9 sierpnia 1919 r. awansował na sierż. Brał udział w walkach nad Dźwiną, potem pod Płockiem, Mińskiem i Dyneburgiem. 28 stycznia 1920 r. przeniesiony do 42 pp na stanowisko dowódcy plut. w 2 komp. Następnie od 16 czerwca dowodził plut. w baonie zapasowym 42 pp. Z dniem 25 września przeniesiony na dowódcę plut. w 7 komp. 13 pp. Później (do stycznia 1921) p.o. dowódcy komp. w baonie zapasowym.

Od 5 lutego 1921 r. adiutant baonu sztabowego 13 pp, a od 10 kwietnia - referent oświatowy i oficer broni w tym baonie. Od 28 lipca adiutant I baonu. 30 lipca mianowany podoficerem zawodowym. 29 października został oficerem broni i referentem gazowym w baonie sztabowym 13 pp. Awansowany 30 listopada 1921 r. do stopnia chor. Był oficerem ewidencyjnym i magazynowo-mobilizacyjnym kadry w baonie zapasowym pułku (6 grudnia 1921-30 lipca 1922). Odkomenderowany na kurs dla chorążych i pchor. z cenzusem do Centralnej Szkoły Podoficerów Piechoty nr 2 w Grudziądzu, gdzie przebywał do 29 listopada 1922 r. Wnioskowany przez komendanta CSPP Nr 2 w Grudziądzu do MSWojsk. w Warszawie o nominację na stopień ppor. piech. Po powrocie do pułku dowodził plut., potem od 14 maja 1923 r. młodszy oficer 7 komp. Mianowany z dniem 1 stycznia 1923 r. ppor. piech., w latach 1923–1926 służył w 41 pp. Z dniem 1 stycznia 1925 r. awansował na por. piech. W 1926 r. został dowódcą komp. w 1 psp, w którym służył do 1935 r. Awansowany 1 stycznia 1934 r. na kpt. piech., w 1935 r. pełnił służbę w 32 pp. W 1936 r. przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza z przydziałem do batalionu KOP „Skałat” na stanowisko dowódcy 2 komp. granicznej W 1939 r. został dowódcą 1 komp. granicznej „Podwłoczyska”.

Na tym stanowisku wziął udział w kampanii wrześniowej. Od 17 września walczył z Sowietami. Uniknął niewoli i po zakończeniu walk przedostał się do Warszawy, gdzie zamieszkał. Od początku 1940 r. działał w konspiracji w szeregach ZWZ/AK ps. „Baca”, „Młotek”. Służył na terenie Obwodu ZWZ Warszawa–praga. Zorganizował m.in. szkieletowy baon konspiracyjny, którym dowodził do sierpnia 1941 r. W końcu tego miesiąca przeniesiony do Okręgu Białystok ZWZ/AK. Zamieszkał przy ul. Monopolowej 2. Oficjalnie zatrudniony był jako inkasent białostockiej elektrowni. Od 1 września 1941 r. sprawował funkcję komendanta Obwodu ZWZ/AK Białystok-Miasto. Awansowany 11 listopada 1941 r. do stopnia mjr. piech. W lutym 1942 r. przeniesiony na stanowisko szefa sztabu Komendy Okręgu Białostockiego AK. Aresztowany 22 października podczas odprawy służbowej w lokalu przy ul. Sosnowej 68 w Białymstoku i uwięziony w więzieniu gestapo przy ul. Sienkiewicza. Uwolniony przez żołnierzy AK (31 października na 1 listopada), ukrywał się na kwaterze konspiracyjnej przy ul. Zwierzchowskiej. Zagrożony aresztowaniem wyjechał z Białegostoku i przebywał w bunkrach na terenie obwodu AK Zambrów, skąd kierował podległą strukturą. W związku z zaistniałą sytuacją został przeniesiony na stanowisko szefa Oddz. I Komendy Okręgu Białostockiego AK, potem od 1 kwietnia 1944 r. szef Oddz. III tej komendy. W okresie akcji „Burza” był przewidywany na stanowisko dowódcy 18 DP AK. Stopień ppłk. piech. uzyskał ze starszeństwem z 3 maja 1944 r. Po wejściu wojsk sowieckich na teren okręgu nadal czynny w konspiracji AK. Od jesieni 1944 ponownie szef Oddz. I komendy okręgu. Ujęty na początku grudnia 1944 r. przez NKWD, był więziony w areszcie NKWD przy ul. Ogrodowej, potem w więzieniu białostockim, skąd 26 grudnia został wywieziony do obozu nr 388 w Stalinogorsku, gdzie transport więźniów dotarł przed 10 stycznia 1945 r.

9 czerwca 1946 r. przywieziony do obozu nr 454 w Riazaniu-Diagilewie. Następnie więziony w obozie nr 158 w Czerepowcu, potem w obozie nr 150 w Griazowcu, skąd 2 października 1947 r. odesłano go do obozu nr 437 w Bogorodskoje. 5 października przeniesiony do obozu przejściowego nr 284 w Brześciu, po czym repatriowany do Polski przez obóz PUR w Białej Podlaskiej, skąd po kilkudniowej kwarantannie został zwolniony.

Przebywał krótko w Białymstoku, skąd wyjechał do Warszawy, gdzie zamieszkał z rodziną na stałe. Pracował jako urzędnik.

Zmarł 31 lipca 1966 r. w Warszawie. Pochowany na tamtejszym Cmentarzu Bródnowskim.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 4 i 5 kl., Krzyżem Niepodległości i trzykrotnie Krzyżem Walecznych oraz srebrnym Krzyżem Zasługi z mieczami.

Żonaty z Janiną Kornatowską.