Bojownikom niepodległości

Stefan Filipkiewicz

(1879–1944)

Urodził się 28 lipca 1879 r. w Tarnowie. Syn Wincentego i Heleny z Kurkiewiczów.

Ukończył gimnazjum św. Jacka w Krakowie. W latach 1900–1908 studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Był uczniem Józefa Mehoffera, Floriana Cynka, Leona Wyczółkowskiego, Józefa Pankiewicza i Jana Stanisławskiego.

Artysta malarz i grafik, zaliczany do przedstawicieli „szkoły pejzażowej” Jana Stanisławskiego. Debiutował w 1899 r. serią pejzaży tatrzańskich wystawionych w Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych. Wystawiał tam oraz we Lwowie, a od 1903 w warszawskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych którego był członkiem. Od 1905 był członkiem wiedeńskiej „Secesji”. Od 1908 roku był członkiem Towarzystwa Artystów Polskich Sztuka. Uczestniczył w wystawach secesji w Berlinie (1904), Monachium (1903, 1907, 1909) i Wiedniu (1905, 1911, 1913), a także w wielu międzynarodowych ekspozycjach i wernisażach m.in. w Dreźnie (1912), Rzymie (1911) i Wenecji (1905, 1907, 1910, 1914, 1920, 1926). Brał udział w zbiorowych prezentacjach polskiej sztuki w Stanach Zjednoczonych (1906), Londynie (1906), Wiedniu (1908, 1915) i Paryżu (1921). Od 1913 r. prowadził kurs malarstwa dekoracyjnego w Szkole Przemysłowej w Krakowie.

Od sierpnia 1914 r. w Legionach Polskich. W stopniu szer. służył w biurze techniczno-fotograficznego Dep. Wojskowego NKN. Zaprojektował wzór munduru legionistów i tarcze legionowe dla Ropczyc i Zatora. W 1916 r. przeniesiony do Centralnego Biura Wydawnictw. Superarbitrowany w Krakowie (14 grudnia 1916), a 6 stycznia 1917 r. został zwolniony z Legionów.

Powrócił wówczas do pracy pedagogicznej i artystycznej. W 1930 r. został wykładowcą w ASP w Krakowie i w 1936 r. mianowano go prof. nadzwyczajnym.

Podczas II wojny światowej brał udział w działalności konspiracyjnej. Był sekretarzem Komitetu Obywatelskiego do Spraw Opieki nad Uchodźcami Polskimi w Budapeszcie i członkiem Placówki „W”, będącą Cywilną Bazą Łączności Zagranicznej i Wywiadowczo–politycznej w Budapeszcie – oficjalnym przedstawicielstwem rządu polskiego na Węgrzech. Po zajęciu Węgier przez Niemców aresztowany 27 kwietnia 1944 r. i wysłany do obozu koncentracyjnego w Mauthausen-Gusen.

Tam zamordowany 23 sierpnia 1944 r.

Odznaczony Medalem Niepodległości.

Żonaty (od 5 VIII 1905) z Zofią Michałowską, miał córkę Annę.

Źródła

T. Dobrowolski, w: Polski Słownik Biograficzny t. VI/1948; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938; W. Milewska, M. Zientara, Sztuka Legionów Polskich 1914–1918, Kraków 1999; „Monitor Polski” nr 93/1937.