Stefan Hanka–Kulesza

Urodził się 30 sierpnia 1892 r. w Holenderni koło Włodawy. Syn Józefa i Leokadii z Pytkowskich.
W 1902 r. podjął naukę w gimnazjum w Siedlcach, skąd po strajku szkolnym (1905 r.) przeszedł do polskiej szkoły Radlińskiego, a następnie w 1909 r. do Szkoły Mechaniczno-Technicznej H. Wawelberga i S. Rotwanda w Warszawie. W latach 1912-1914 studiował na politechnice w Gandawie. Był tam aktywnym działaczem „Filarecji”, ZWC i Zw. Strzeleckiego. Latem 1914 r. przebywał na kursie w Oleandrach w Krakowie.
W czasie I wojny światowej od 2 sierpnia 1914 r. uczestniczył w akcji bojowej oddziału Władysław Prażmowskiego-Beliny. Awansowany 3 czerwca 1915 r. na ppor. kaw., dowodził III plut. 3 szw., następnie służył w 1 szw., a od kwietnia 1917 r. był zastępcą dowódcy 5 szw. (rekruckiego) 1 puł LP w Ostrołęce. Po kryzysie przysięgowym 15 lipca 1917 r. zwolniony z Legionów, został internowany przez Niemców w Beniaminowie. Uwolniony z obozu w kwietniu 1918 r., przebywał w domu.
Po rozbrojeniu okupantów od listopada 1918 r. brał udział w tworzeniu 7 puł. Formował szw. zapasowy w Lublinie. 17 grudnia awansowany na por. kaw., od 18 lutego 1919 r. dowodził kadrą pułku, a potem do 31 lipca 1920 r. był zastępcą dowódcy 7 puł. 1 grudnia 1919 r. awansował na rtm. kaw., a 15 lipca 1920 r. na mjr. kaw. (z dniem 1 kwietnia). 1 sierpnia objął dowództwo 201 pszwol, z którym dwa dni później wyruszył na front. Już 17 sierpnia został ciężko ranny (postrzał miednicy) pod Ćwiklinem. Po wyleczeniu się z ran 30 grudnia ponownie objął dowództwo 201 pszwol (potem: 3 pszwol).
Zweryfikowany jako mjr kaw. z 1 czerwca 1919, awansowany z dniem 1 lipca 1923 r. na ppłk. kaw., a 1 stycznia 1928 r. na płk. kaw., aż do 26 marca 1930 r. dowodził 3 pszwol. Był też czasowo pełniącym obowiązki dowódcy IV BK. Ukończył kurs dowódców pułków w Rembertowie (16 listopada 1921-3 marca 1922), kurs dla wyższych dowódców przy Inspektoracie Armii w Wilnie (24 stycznia-28 lutego 1924) i kurs dowódców pułków (10 kwietnia-28 lipca 1926), trzymiesięczny kurs dowódców pułków (od 3 lutego 1928) oraz kurs trzytygodniowy (od 17 kwietnia 1929). Od 26 marca 1930 r. dowodził XVII (potem: Kresową) BK. W okresie od 6 grudnia 1930 do 6 maja 1931 r. przebywał na kursie wyższych dowódców w Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie.
Na czele tej brygady w składzie Armii „Łódź” brał udział w kampanii 1939 r. Walczył nad Wartą. Wobec niejasnych rozkazów 4 września wycofał się do rejonu Szadka, za co dowódca armii gen. J. Rómmel pozbawił go dowództwa, przesuwając na stanowisko zastępcy dowódcy tej brygady. Następnie był formalnie zastępcą dowódcy, a faktycznie dowódcą, improwizowanej grupy „Dubno” (w sile ok. 2 pułków). Na jej czele walczył z Armią Czerwoną i Wehrmachtem do 25 września, tj. do kapitulacji przed Niemcami pod Rawą Ruską. Później przez okres wojny przebywał w niewoli niemieckiej.
Po wojnie zamieszkał w Wlk. Brytanii. W 1953 r. wszedł w skład Rady Zrzeszeń Kół Pułkowych Kawalerii. Należał też do Koła Beliniaków.
Zmarł 5 czerwca 1964 r. w Londynie i został pochowany na tamtejszym cmentarzu North Sheen.
Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta 4 kl., trzykrotnie Krzyżem Walecznych i złotym Krzyżem Zasługi.
Opublikował: Rozkaz obywatela Szefa, „Strzelec” nr 31/1934.
Dwukrotnie żonaty: z Pelagią Aleksandrą Bujalską (od 1918 r.), z którą się rozwiódł, a od 1932 r. z Marią Piętką; miał z nią córkę Marię Helenę (ur. 25 III 1933).