Bojownikom niepodległości

Stefan Łukowicz

(1894-1942)

łukowicz stefanUrodził się 26 sierpnia 1894 r. w Dziemianach pow. Kościerzyna. Syn Jana, ziemianina, i Józefiny z Bukowskich.

Absolwent gimnazjum w Chojnicach.

Od 1908 r. członek, a potem członek zarządu, Towarzystwa Tomasza Zana w Chojnicach. We wrześniiu 1911 r. zorganizował tam tajny skauting oraz Polską Drużynę Strzelecką i stanął na jej czele.

W czasie I wojny światowej w 1914 r. zmobilizowany do armii niemieckiej, służył w niej do listopada 1918 r.

Od 1 grudnia był organizatorem na Kaszubach Straży Obywatelskiej oraz działaczem Organizacji Wojskowej Pomorza w powiecie kościerzyńskim ps. „Stark”. Brał udział w rozbrajaniu posterunków Grenzschutzu w Kościerzynie i Lipuszu, w związku z czym był poszukiwany przez Niemców. 6 marca 1919 r. przekroczył granicę i dotarł do Poznania.

Tam wstąpił do 1 puł wlkp (potem: 15 puł). Następnie przydzielony do tworzonej Dywizji Pomorskiej, był oficerem łącznikowym w jej sztabie. W 1920 r. w stopniu ppor. piech. dowodził 3 komp. ckm 66 pp. Wyróżnił się 3 sierpnia podczas walk z bolszewikami o Mokrany Nowe; został wówczas ciężko ranny. Leczył się w szpitalu w Poznaniu, po czym powrócił do pułku. Awansował na por. piech.

W czerwcu 1921 r. służył w Okręgowej Szkole Podoficerskiej nr 8. Zweryfikowany jako por. piech. z 1 czerwca 1919 r. i awansowany 1 lipca 1923 r. na kpt. piech., do 1926 r. służył w 66 pp. Był m.in. dowódcą komp. Następnie wykładowca w Szkole Podoficerów Zawodowych Piechoty w Grudziądzu. Po 1930 r. przeniesiony do 58 pp. W 1931 r. ukończył kurs dowódców baonów w Centrum Wyszkolenia iechoty w Rembertowie. Awansowany 1 stycznia 1932 r. na mjr. piech., od marca dowodził II baonem 58 pp. 30 listopada 1935 r. przeniesiony w stan spoczynku.

Mieszkał w Poznaniu. Był członkiem zarządu „Zarzewia”, czynny w Ośrodku Harcersko-Obywatelskim w Poznaniu. Autor prac dotyczących historii ruchu niepodległościowego na Pomorzu.

Od 1939 r. związany ze strukturami Tajnej Organizacji Konspiracyjnej.

Podczas II wojny światowej zmobilizowany do WP,  jako dowódca improwizowanego IV baonu 360 pp rez. uczestniczył w obronie Warszawy. Ranny 12 wrzesnia podczas natarcia na Okęcie. Po kapitulacji załogi (28 września) podjął działalność konspiracyjną w szeregach ZWZ ps. „Stefan”. Jako osobisty łącznik płk. dypl. Stefana Roweckiego organizował w Wielkopolsce i na Pomorzu struktury ZWZ. Był inspektorem rejonowym w Poznaniu oraz p.o. szefa sztabu Okręgu Poznań ZWZ. Awansował na ppłk. piech. 10 września 1941 r. aresztowany przez Niemców. Osadzony w obozie w Forcie VII w Poznaniu. W czerwcu 1942 r. skazany na karę śmierci.

Rozstrzelany 8 lipca 1942 r. w Lasach Palędzkich.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości i Krzyżem Walecznych, pośmiertnie awansowany na ppłk. piech. i odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl. po raz drugi.

Żonaty z Zofią Wierzbińską, małżeństwo to było bezpotomne.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 12/1932, 23/1934
Źródła

H. Bagiński, U podstaw organizacji Wojska Polskiego 1908-1914, Warszawa 1935; L. Głowacki, Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939, Warszawa 1985; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest? t. 2, Warszawa 1939; „Monitor Polski” nr 12/1932, 23/1934; B. Polak, w: Kawalerowie Virtuti Militari 1792-1945 t. II (1914-1921) cz. 1, Koszalin 1991; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932.