Stefan Orfan Jellenta

Urodził się 14 czerwca 1899 r. w Warszawie. Syn Cezarego (zob.) i Albiny ze Szawińskich.

Wraz z rodzicami na początku 1906 r. wyjechał do Niemiec. Tam w latach 1907–1910 uczęszczał do szkoły powszechnej w Lipsku. Po przyjeździe do Krakowa podjął naukę w IV gimnazjum realnym; ukończył cztery klasy.

Od 1913 r. należaldo oddziału skautów przy Związku Strzeleckim w Krakowie.

W czasie I wojny światowej od 4 sierpnia 1914 r. w stopniu szer. w oddziale J. Piłsudskiego i Legionach Polskich. Służył w oddziale skautów przy 1 pp LP oraz – jako goniec – w komendzie placu LP w Krakowie. Jako małoletni 12 listopada 1914 r. zwolniony z Legionów. Od 11 kwietnia 1915 r. w baonie uzupełniającym LP kpt. Andrzeja Galicy. Razem z nim 10 maja wcielony do formowanego 4 pp LP, służył w 3 komp. W jej składzie 15 lipca wyruszył na front. 27 lipca awansował na kpr. Brał udział w działaniach na Lubelszczyźnie i Wołyniu. 16 października ciężko kontuzjowany pod Koszyszczami, w końcu grudnia 1915 r. przebywał w szpitalu twierdzy nr 4 w Krakowie.  Po rekonwalescencji powrócił do pułku. Od października 1916 do czerwca 1917 r. w służbie werbunkowej, po czym brał udział w kursie wyszkolenia nr 4 w Zambrowie. Służył też w 1 komp.

Po kryzysie przysięgowym w Legionach od sierpnia 1917 r. w Polskiej Sile Zbrojnej. Od 1 września 1917 do 1 czerwca 1918 r. elewem drużynowym w Szkole Podchorążych. Jednocześnie eksternistycznie uzyskał wojenną maturę w Warszawie (1918). Następnie instruktor w komp. garnizonowej PSZ w Warszawie. Jako dowódca plut. uczestniczył w rozbrajaniu Niemców w listopadzie 1918 r. Dowodził zajęciem Pałacu Staszica w Warszawie (11 listopada). Następnie w baonie garnizonowym.

29 listopada mianowany pchor., był dowódcą plut. i w zastępstwie komp. oraz adiutantem 6 baonu strzelców (b. baon garnizonowy). Od 9 stycznia 1919 r. brał udział w walkach z Ukraińcami m.in. w obronie Bełza. Mianowany 1 marca 1919 r. ppor. piech., sprawował funkcję oficera ordynansowego grupy kpt. Borzęckiego (b. 6 baon strzelców), a od czerwca adiutanta grupy ppłk. Stanisława Palle (b. kpt. Borzęckiego) i w lipcu ppłk. Janiszewskiego (b. ppłk. Palle). Od 21 lipca 1919 r. referent w Oddz. IV Naczelnego Dowództwa. Jednocześnie jako wolny słuchacz uczęszczał na wykłady prof. Marcelego Handelsmana na Uniwersytecie Warszawskim. Wobec trudnej sytuacji militarnej kraju na własną prośbę przeszedł do służby liniowej i od 8 lipca 1920 r. dowodził 10 komp. 69 pp. Podczas bitwy warszawskiej wyróżnuił się w walkach o Wólkę Kikołską. Po zakończeniu działań wojennych 24 listopada skierowany nakurs aplikacyjny dla dowódców kompanii w Rembertowie. 16 marca 1921 r. awansował na por. piech. (z dniem 1 kwietnia 1920).

Po ukończeniu kursu 3 maja 1921 r. został dowódcą 8 komp. 69 pp. 4 marca 1922 r. odkomenderowany na pięciotygodniowy kurs instruktorów piechoty przy Wielkopolskim Banie Szkolnym w Śremie. 14 kwietnia został ponownie dowódcą 8 komp. 69 pp oraz – równocześnie – referentem oświatowym pułku. Zweryfikowany jako por. piech. z 1 czerwca 1919 r., od 8 do 16 stycznia 1923 r. był w zastępstwie dowódcą 2 komp. 15 lutego skierowany na pięciomiesięczny kurs do Centralnej Szkoły Strzeleckiej w Toruniu. Po powrocie z kursu 9 lipca objął w zastępstwie dowództwo 6 komp. 20 sierpnia został dowódcą plut. broni specjalnej, już 4 września skierowano go jako instruktora na czterotygodniowy kurs dla instruktorów P.R. w Biedrusku. Następnie od 4 listopada w zastępstwie dowódca 8 komp., już 6 listopada został oficerem młodszym tej komp. Od 14 grudnia w 3 komp., zaś 22 grudnia przeniesiono go do 36 pp. 22 stycznia 1924 r. został młodszym oficerem w II baonie. Wobec złego stanu zdrowia od 1 czerwca do 17 sierpnia był na urlopie zdrowotnym. 25 sierpnia odkomenderowany do Departamentu Piechoty MSWojsk, już 26 września został przydzielony do 9 komp. 36 pp. 5 marca 1925 r. został p.o. adiutanta III baonu, zaś 24 kwietnia młodszym oficerem 7 komp. 13 lipca objął funkcję młodszego oficera w 3 komp. km. 11 września 1925 r. został kierownikiem kancelarii dowództwa 28 DP, a potem (16 marca 1926 r.) oficerem sztabu dowódcy piechoty dywizyjnej. Podczas przewrotu wojskowego w maju 1926 r. opowiedział się po stronie marsz. J. Piłsudskiego. 8 lipca 1927 r. powrócił do 36 pp i 12 lipca objął funkcję p.o. dowódcy 1 komp. km. Od 16 sierpnia 1926 do 10 września 1927 r. szkolił III turnus rezerwistów. Po powrocie był przejściowo (od 12 września) młodszym oficerem 1 komp. km, a od 16 września jej etatowym dowódcą. 1 stycznia 1928 r. awansował na kpt. piech. Od 4 października 1929 r. komendant powiatowy PW Warszawa Południe. Od lipca do listopada 1933 r. przebywał na kursie dla kpt. i rtm. w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie. Następnie  (do czerwca 1935) w 81 pp. Co najmniej od sierpnia 1934 do lutego 1935 r. sprawował funkcję dowódcy 5 komp. 15 lutego na trzy miesiące przydzielony do Wojskowego Biura Historycznego, po czym powrócił do 36 pp. Od lipca do grudnia był komendantem powiatowym PW. Od stycznia 1936 r. w Wojskowym Biurze Historycznym. Zajmował stanowisko kierownika referatu bibliograficznego oraz p.o. szefa Wydziału Wojny Światowej. Współpracował m.in. przy opracowaniu Księgi Chwały Piechoty. Od 26 sierpnia 1939 r. w 36 pp. Kierował mobilizacją 2 samodz. baonu ckm i broni towarzyszących, po czym objął funkcję jego zastępcy fowódcy.

Na tym stanowisku wziął udział w kampanii 1939 r. Od września I adiutant improwizowanego 336 pp rez., broniącego w Warszawie odcinka „Saska Kępa”.  Przejściowo (16-18 września) dowodził jego III baonem. W uznaniu męstwa 27 września awansował na mjr. piech. Po kapitulacji załogi stolicy (28 września) dostał się do niewoli niemieckiej. Przebywał w niej m.in. w oflagach w Nienburgu (październik-listopad 1939), Itzehoe (grudzień 1939-styczeń 1941), Sandbostel (styczeń-październik 1941), Lubece (październk 1941–wrzesień 1942) i Dössel (wrzesień 1942–30 marca 1945).  Uczestniczył w obozowym ruchu oporu. Uwolniony 30 marca 1945 r., do kwietnia 1946 r. służył w Dowództwie Obozu Szeregowych „Dössel” oraz w Komendzie Polskiego Ośrodka Wojskowego nr 121 „Fallingbostel”. Następnie powrócił do kraju. 7 maja 1946 r. zarejestrowany w RKU Warszawa-Praga, 8 października 1947 r. został zwolniony z czynnej służby wojskowej, 31 grudnia 1950 r. przeniesiony do rezerwy, a 1 stycznia 1960 r. zwolniony z obowiązku służby wojskowej. 15 lipca 1966 r. awansowany przez Ministra Obrony Narodowej na mjr., a potem na ppłk. st. sp.

Od 15 czerwca 1946 do 15 października 1947 r. pracował jako kierownik ruchu w Zarządzie Głównym PCK w Warszawie, a w latach 1947–1951 jako kierownik samodzielnej sekcji w Centrali Handlu Materiałami Budowlanymi, a od 1 lutego 1951 do 31 marca 1958 r. w Centralnym Zarządzie Przemysłu Ceramiki Budowlanej (st. inspektor zbytu i inspektor BHP). Od 1 kwietnia 1958 r. jako st. asystent i adiunkt pracował w Biurze Historycznym Wojska Polskiego (Wojskowym Instytucie Historycznym). 31 grudnia 1968 r. przeszedł na emeryturę. Ściśle współpracował z redakcją „Wojskowego Przeglądu Historycznego”. Autor licznych prac historycznych i publicystycznych z dziedziny historii wojskowości. Współpracował z redakcją Polskiego Słownika Biograficznego, a także z Główną Komisją Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce, będąc członkiem Zespołu ds. Zbrodni Wehrmachtu.

Należał do Polskiego Towarzystwa Historycznego, Towarzystwa Przyjaciół Warszawy – Oddział Saska Kępa (wieloletni członek jego zarządu) i Ligi Obrony Kraju.

Należał do przedstawicieli nurtu niepodległościowego kombatantów w Polsce.

W 1990 r. awansował na płk. st. sp. piech.

Zmarł 10 czerwca 1991 r. w Warszawie i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Wojskowym na Powązkach kwat. A-10.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych i srebrnym Krzyżem Zasługi.

Żonaty (od 20 VI 1925) z Marią Stryjewską, miał córki Marię (12 I 1933–2 II 1937) i Ewę Barbarę (ur. 20 I 1938).

Należał do honorowy Towarzystwa im. gen. Józefa Kustronia w Nowym Sączu.