Bojownikom niepodległości

Tadeusz Antoni Falewicz

(1892–1971)

Urodził się 25 czerwca 1892 r. w Wilnie. Syn Wojciecha i Heleny z Falewiczów.

Ukończył szkołę handlową w Petersburgu (1910), studiował na Wydz. Rolniczym Politechniki Ryskiej. Działacz korporacji studenckiej „Arcona”.

W czasie I wojny światowej w sierpniu 1914 r. wstąpił do Korpusu Paziów w Petersburgu, wiosną 1915 r. ukończył szkołę oficerską kawalerii. Mianowany chor. kaw., początkowo służył w pułku ułanów lejbgwardii. Następnie dowodził komp. w pułku jegrów gwardii. W 1917 r. zorganizował w pułku Związku Wojskowych Polaków. Sformował z polskich żołnierzy szw. kawalerii, z którym w listopadzie 1917 r. dołączył do I Korpusu Polskiego w Rosji. Pododdział ten stał się 1 szw. 3 puł. Po jego demobilizacji w maju 1918 r. internowany przez Niemców w obozie w Kownie, skąd w lipcu zbiegł i przedostał się do Warszawy.

Brał udział w rozbrajaniu Niemców w Warszawie w listopadzie 1918 r., po czym automatycznie przeszedł do WP. Był współorganizatorem 3 puł, w którym dowodził szw. Uczestniczył w walkach z bolszewikami. Od listopada 1919 do sierpnia 1920 r. przebywał na kursie kawaleryjskim w Saumur we Francji. Po powrocie do kraju ponownie w 3 puł.

Zweryfikowany jako rtm. kaw. z 1 czerwca 1919 r., w końcu 1922 r. przeniesiony do Oficerskiej Szkole dla Podoficerów w Bydgoszczy. Dowodził wówczas szw. szkolnym kawalerii. Awansowany z dniem 15 sierpnia 1924 r. na mjr. kaw., od 1925 r. dowódca szw. zapasowego 16 puł. Następnie od 1928 r. zastępca dowódcy 25 puł. Z dniem 1 stycznia 1930 r. otrzymał stopień ppłk. kaw. W październiku 1931 r. został dowódcą 9 psk. 1 stycznia 1936 r. awansował na płk. kaw.

Był prezesem Tow. Przyjaciół Związku Strzeleckiego, Harcerstwa i oddziału Ligi Morskiej i Kolonialnej.

W 1937 r. otrzymał następującą opinię gen. Bolesława Wieniawy-Długoszowskiego:

Rasowy oficer kawalerii, dla swej rzutkości, energii, szybkiej decyzji oraz zamiłowania do służby w swej broni. Jest niezaprzeczalnie duszą dowodzonego przez siebie pułku, prowadząc z żywym zajęciem wszystkie jego agendy, kierując całym życiem swego oddziału, przy czym poświęca wiele pracy i zainteresowania sprawom gospodarczym. Taktycznie zdolny, obdarzony przy tym dużą intuicją, która dodaje śmiałości jego decyzjom. Jego pracy zawdzięczają oficerowie i cały oddział całkiem zadawalający stan wyszkolenia i doskonałą „morale” pułku.

Jako dowódca 9 psk wziął udział w kampanii 1939 r. Po kapitulacji SGO „Polesie” pod Kockiem (6 października) dostał się do niewoli niemieckiej, w której przebywał przez cały okres wojny m.in. w oflagu VII A w Murnau. Uwolniony 29 kwietnia 1945 r. przez wojska alianckie, wyjechał do Włoch.

Służył w 4 pułku pancernym 2 Korpusu Polskiego we Włoszech. Następnie w 1 DPanc. W październiku 1945 r. skierowany na kurs taktyczno-techniczny w szkole pancernej w Egipcie. W sierpniu 1946 r. powrócił do Polski.

Zamieszkał w Warszawie. Z dniem 31lipca 1950 r. w LWP przeniesiony w stan spoczynku.

Pracował zawodowo w Stołecznej Komunikacji Samochodowej, a potem w przedsiębiorstwie budowlanym Beton-Stal.

Działał w ruchu kombatanckim.

Zmarł 1 kwietnia 1971 r. w Warszawie i został pochowany na tamtejszym Cmentarz Wojskowym kwat. A–18.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., czterokrotnie Krzyżem Walecznych, złotym Krzyżem Zasługi i Medalem Niepodległości.

Żonaty (od 20 II 1922) z Zofią Lubańską.

Jest patronem ulicy w Grajewie.

Źródła

Cmentarz Komunalny Powązki. Dawny wojskowy w Warszawie, Warszawa 1989; L. Głowacki, Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939, Lublin 1986; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938; „Monitor Polski” nr 24/1933; S. Radomyski, Zarys historii Szkoły Podchorążych dla Podoficerów w Bydgoszczy klasa kawalerii 1922–1938, Warszawa 1989; Rocznik oficerów kawalerii 1930; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006.