Bojownikom niepodległości

Tadeusz Bandoła

(1896-1984)

Tadeusz BandołaUrodził się 13 marca 1896 r. we wsi Ryczów pow. Oświęcim. Syn Józefa i Jadwigi z Dąbrowskich.

Kształcił się w gimnazjum w Krakowie (do 29 czerwca 1914 r.) i Wadowicach (do 10 kwietnia 1915 r.).

W czasie I wojny światowej 15 kwietnia 1915 r. powołany do armii austro-węgierskiej. Przydzielony do 56 pp, służył w oddziale jednorocznych ochotników. W sierpniu skierowany do Szkoły Oficerów Rezerwy w Opawie. Po jej ukończeniu we wrześniu w stopniu kpr. przydzielono go jako instruktora do baonu zapasowego 56 pp. W grudniu awansował na plut., a w lutym 1916 r. na kadeta-aspiranta. Został wówczas dowódcą plut. w baonie marszowym. W końcu miesiąca przeniesiony do 20 pp. 4 marca wyjechał na front rosyjski, gdzie 9 czerwca 1916 r. dostał się do niewoli. Uwolniony 23 lipca 1918 r., tego też dnia w stopniu szer. wstąpił do oddziałów polskich na Syberii (1 psp).

W sierpniu mianowany chor. piech., był dowódcą plut. 6 komp. 1 psp 5 Dywizji Syberyjskiej. W jej składzie walczył z bolszewikami. 6 stycznia 1920 r. dostał się do niewoli, w której przebywał do 3 października 1921 r.

Po przejściu kwarantanny jako ppor. piech. przydzielony do 82 pp. Zweryfikowany jako por. piech. z 1 czerwca 1919 r. W 1925 r. ukończył  kurs wychowania fizycznego. Awansowany 1 stycznia 1927 r. na kpt. piech., do 3 stycznia 1930 r. służył w 82 pp. Od 15 października 1927 r. przebywał na dziewięciomiesięcznym kursie instruktorów WF w Centralnej Wojskowej Szkole Gimnastyki i Sportów w Poznaniu. Następnie powrócił do pułku. 3 stycznia 1930 r. przeniesiony do 9 Okręgowego Urzędu WF i PW, sprawował funkcję komendanta ośrodka WF w Brześciu nad Bugiem, w czerwcu 1934 r. powrócił do 82 pp. W 1936 r. ukończył kurs dowódców baonów w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie i 19 marca 1937 r. awansował na mjr. piech. Został wówczas dowódcą I baonu 82 pp.

Podczas kampanii 1939 r. dowodził I baonem 182 pp rez. Uczestniczył w walkach z Niemcami i Sowietami. Po kapitulacji oddziałów pod Kockiem (6 października) przedostał się do Warszawy i podjął działalność konspiracyjną. W 1943 r. awansował na ppłk. piech. M.in. do 4 sierpnia 1944 r. sprawował funkcję zastępcy komendanta Obwodu AK Warszawa-Mokotów ps. „Wirtuoz”. Po wyjściu z częścią oddziałów mokotowskich z Warszawy od 4 sierpnia dowodził zgrupowaniem AK w Lasach Chojnowskich.

Po wojnie mieszkał w Polsce. W latach 1951-1955 pozostawał pod kontrolą operacyjną komunistycznego aparatu bezpieczeństwa.

Zmarł 7 czerwca 1984 r. i został pochowany na Cmentarzu Komunalnym Północnym w Warszawie kwat. W-III-11.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Walecznych, Medalem Niepodległości i srebrnym Krzyżem Zasługi.

Żonaty, miał syna Tadeusza (31 XII 1924-20 IV 2013) i córkę Krystynę (ur. 12 VI 1926).

Źródła

CAW, I.482.74-6928; W.K. Cygan, Żołnierze Niepodległości 1863-1938. Słownik biograficzny t. 3, Mińsk Mazowiecki-Warszawa-Kraków 2011; L. Głowacki, Działania wojenne na Lubelszczyźnie w roku 1939, Lublin 1986; „Monitor Polski” 1931, nr 179; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006.