Bojownikom niepodległości

Tadeusz Leonard Geras

(1895-1971)

Urodził się 6 listopada 1895 r. w Kalwarii Zebrzydowskiej. Syn Grzegorza i Julii ze Stępkowskich. Brat Władysława Jana (zob.).

Kształcił się w gimnazjum w Wadowicach, po czym ukończył rok prawa na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Od 1911 r. członek Zw. Walki Czynnej i Zw. Strzeleckiego. Był komendantem Zw. Strzeleckiego w obwodzie kalwaryjsko-lanckorońskim.

W czasie I wojny światowej od 4 sierpnia 1914 r. w oddziałach strzeleckich i Legionach Polskich. Służył w 4 komp. 2 pp LP. 30 września wyjechał na front w Karpaty, gdzie został ranny. W 1915 r. ukończył kurs szkoły podchorążych w Marmaros-Sziget. W 1916 r. awansowany na sierż., sprawował funkcję szefa komp. Następnie instruktor w komp. km. W 1917 r. przez trzy miesiące przydzielony do służby werbunkowej m.in. w Słupcy. Następnie na kursie wyszkolenia nr 6.

Po kryzysie przysięgowym w Legionach od września 1917 r. w Polskim Korpusie Posiłkowym. W 1918 r. ukończył Szkołę Oficerską korpusu w Bolechowie. Podczas przejścia II Brygady przez front pod Rarańczą (15/16 lutego) dostał się do niewoli austriackiej. Internowany w Bustyahaza i w Talaborfalva na Węgrzech.

Uwolniony, został wcielony do armii austro-węgierskiej i wysłany na front włoski w rejon Udine. Służył w 3 pstrz. W lipcu zdezerterował, po czym w przebraniu palacza powrócił do kraju. Brał udział w rozbrajaniu garnizonu austro-węgierskiego w Krakowie (31 października), po czym automatycznie przeszedł do WP.

Od listopada dowodził komp. km w baonie pogranicznym w Szczypiornie. Uczestnik powstania wielkopolskiego. Brał udział m.in. w wypadach na Ostrów Wlkp. i Krotoszyn (1 stycznia 1919 r.). Od października 1919 do grudnia 1920 r. oficer ewidencyjny w PKU w Wadowicach. 1 maja 1919 r. mianowany ppor. piech., w 1920 r. awansował na por. piech. Od grudnia 1920 r. oficer ewidencyjny w PKU w Piotrkowie.

Zweryfikowany jako por. piech. z 1 czerwca 1919, w latach 1922-1927 służył w PKU w Nowym Targu, a potem do 1931 r. jako kierownik referatu poborowego w PKU w Żywcu i referatu uzupełnień w PKU Lublin Miasto. W 1934 r. przeniesiony do PKU w Koninie, był kierownikiem referatu uzupełnień. 19 marca 1937 r. awansował na kpt. adm. Od marca do sierpnia 1939 r. służył w Dep. Uzupełnień MSWojsk. Następnie powrócił do KRU w Koninie.

Na tym stanowisku wziął udział w kampanii 1939 r. Ewakuowany 5 września do Warszawy, brał udział w jej obronie. Sprawował funkcję I adiutanta komendanta cytadeli. Po kapitulacji załogi stolicy (28 września) dostał się do niewoli niemieckiej. Przebywał w niej w obozach w Brunszwiku i w oflagu II C w Woldenbergu. Uwolniony 31 stycznia 1945 r. przez oddziały Armii Czerwonej, powrócił do Konina.

W marcu 1945 r. zgłosił się do służby w LWP, lecz nie został doń przyjęty.

Pracował jako urzędnik w Polskich Zakładach Zbożowych, a potem w Spółdzielni Stolarskiej w Koninie. W 1960 r. przeszedł na emeryturę.

Zmarł 19 marca 1971 r. i został pochowany w Koninie.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych i srebrnym Krzyżem Zasługi, w PRL otrzymał order Odrodzenia Polski 5 kl.

Żonaty z Janiną Ganowicz, miał syna Gościmierza (ur. 1932).

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 296/1931
Źródła

„Monitor Polski” nr 296/1931; M. Rezler, w: Słownik biograficzny powstańców wielkopolskich 1918-1919, Poznań 2002; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006.