Bojownikom niepodległości

Tadeusz Łukaszewicz

(ok. 1888-1920)

Urodził się około 1888 r.

Pracował jako dyrektor gimnazjum w Winnicy.

W czasie I wojny światowej należał do I Drużyny Harcerskiej im. Stanisława Żółkiewskiego w Winnicy. Od 1918 r. w Polskiej Organizacji Wojskowej ps. „Nieczuja”. W grudniu 1919 r. był kierownikiem wydziału politycznego Komendy „Ukraina” oraz sprawował funkcję p.o. komendanta okręgu w Winnicy. W czasie próby aresztowania (12/13 stycznia 1920 r.) zastrzelił żołnierza bolszewickiego, po czym zbiegł. Wobec aresztowania brata (13 stycznia) dobrowolnie oddał się w ręce funkcjonariuszy CzeKa. Mimo tortur nie wydał żadnych tajemnic POW.

W początku stycznia 1920 r. aresztowani zostali przez Czerezwyczajkę Winnicką Komendant Okręgu Winnickiego śp.p. Ob. Łukasiewicz [Łukaszewicz] Tadeusz wraz z Ob. Ob. Jankowską Zofią, Łazowską Zofią, Warzańskim Wiktorem, Koczorowską Janiną.

Ś.p. Ob. Tadeusz Łukasiewicz podczas pierwszej rewizji stawiał zbrojny opór, ciężko zranił wystrzałami z rewolweru dwóch czerwonoarmiejców, poczem udało mu się wycofać w nocy. Kiedy ś.p. Ob. Łukasiewicz wrócił do swego mieszkania w celu zniszczenia papierów, został aresztowany. W więzieniu znęcano się nad aresztowanymi, bito ich w straszny sposób. Wyjątkowe zalety i hart ś.p. Ob. Łukasiewicza przyczyniły się do utrzymania w wyżej wymienionej grupie aresztowanych obywateli spokoju i męstwa [z wniosku na order Virtuti Militari].

Rozstrzelany 6 marca 1920 r. w zbiorowej egzekucji peowiaków w Winnicy.

Pośmiertnie odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl. i Krzyżem Niepodległości z mieczami.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 6/1934
Źródła

A. Holiczenko, Żołnierze tajnego frontu. Lista imienna KN3 POW-Wschód, 1914-1921, Olsztyn 2012; „Monitor Polski” 1934, nr 6; W. Nekrasz, Harcerze w bojach w latach 1914-1921 cz. 1-2, Warszawa 1930-1931, I. Ziemiański, Praca kobiet w P.O.W.-Wschód, Warszawa 1933.