Bojownikom niepodległości

Tadeusz Łukaszewski

(1896-1968)

Urodził się 23 grudnia 1896 r. w Krakowie. Syn Artura i Ludwiki z Adamczyków.

Ukończył cztery klasy szkoły realnej we Lwowie.

W czasie I wojny światowej od 16 sierpnia 1914 r. w Legionach Polskich. Służył w 2 pp LP. W jego składzie 30 września wyruszył na front w Karpaty. Kontuzjowany w nogi podczas bitwy pod Mołotkowem (29 października), leczył się w szpitalu polowym w Syhot, a potem w szpitalu w Wiedniu, skąd zbiegł. Wstąpił wówczas do tworzonego (od 10 maja 1915 r.) 4 pp LP. Przydzielony do III plut. 1 komp., w jego składzie 15 lipca wyruszył na front. Brał udział w walkach na  Lubelszczyźnie. Podczas bitwy pod Jastkowem (31 lipca-2 sierpnia) ranny odłamkiem szrapnela. Leczył się w szpitalu w Lublinie, po czym przebywał w Domu Uzdrowieńców LP w Kamieńsku. Od marca 1916 r. w komp. uzupełniającej nr 3 w kadrze Komendy Grupy LP w Kozienicach. 27 maja w składzie komp. marszowej wyruszył na front. Przydzielony do 5 komp. 4 pp LP. Podczas działań na Wołyniu w sierpniu zachorował i przez około dwa miesiące leczył się w szpitalu w Chełmie. Następnie przydzielony do Powiatowego Urzędu Zaciągu w Radomiu, objął komendę posterunku werbunkowego w Jastrzębiu. W czerwcu 1917 r. powrócił do 4 pp LP.

Po kryzysie przysięgowym w Legionach we wrześniu 1917 r. wcielony do armii austro-węgierskiej. Służył w oddziałach marszowych we Włodzimierzu Wołyńskim. Po czternastodniowym urlopie zdezerterował, przedostając się do Dowództwa Uzupełnień Polskiego Korpusu Posiłkowego w Bolechowie. Po przejściu II Brygady przez front pod Rarańczą (15/16 lutego 1918) i likwidacji korpusu przedostał się do Bieżanowa (obecnie część Krakowa) i tam ukrywał się. Wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej w Krakowie.

Jednocześnie od fałszywym nazwiskiem pracował jako praktykant biurowy w filii Namiestnictwa Galicji. Latem 1918 r., po aresztowaniach peowiaków w Krakowie, był śledzony przez funkcjonariuszy policji. Wówczas wyjechał do majątku Grybów, gdzie pracował jako praktykant lasowy. Wobec zainteresowania jego osobą władz austriackich powrócił do Krakowa, gdzie po kilku dniach został aresztowany.

Wcielony do armii austro-węgierskiej, służył w 13 pp w Ołomuńcu. Po kilku dniach zdezerterował, przedostając się do Krakowa. Po rozkładzie Austro-Węgier w listopadzie 1918 r. wyjechał do Lwowa i wstąpił do Wojska Polskiego.

Służył w detachmént rtm. Romana Abrahama, a następnie w 40 pp. Brał udział w walkach z Ukraińcami i bolszewikami. W 1921 r. został przeniesiony do rezerwy.

Od 1923 r. w Policji Państwowej. W 1927 r. powołany do czynnej służby wojskowej. W stopniu sierż. służył w 43 pp, po czym w 1932 r. przeniesiono go do Wojskowego Sądu Rejonowego w Krakowie. 31 grudnia 1936 r. przeszedł w stan spoczynku.

Zmarł 6 listopada 1968 r. w Krakowie i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Rakowickim. kwat. X.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości.

Żonaty (od 8 VII 1919) z Marią Magdaleną Bauer, a potem z Anielą N.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 93/1937
Źródła

„Monitor Polski” 1937, nr 93; VI Lista strat Legionów Polskich, Piotrków 1916; Film o Tadeusz Łukaszewskim, www.youtube.com/watch?v=NccmbOx44wY [dostęp 20 III 2022].