Bojownikom niepodległości

Tadeusz Vorbrodt

1889–1966

Tadeusz VorbrodtUrodził się 10 sierpnia 1889 r. w Sosnowcu. Syn Wacława i Marii.

Uzyskał maturę w Sosnowcu, po czym studiował w Akademii Rolniczej w Dublanach, którą ukończył z dyplomem inżyniera rolnika.

Wybuch I wojny zastał go w Austrii, gdzie jako poddany rosyjski został internowany w twierdzy Kufstein.

Zwolniony, wstąpił do Legionów Polskich. Ukończył z wynikiem dobrym kurs szkoły podchorążych LP w Kamieńsku (21 maja-22 lipca 1915). Następnie otrzymał przydział do baonu uzupełniającego nr 3. Po utworzeniu 6 pp LP (28 lipca) przydzielony do pułku. W składzie 11 komp. 12 września wyruszył na front. Uczestniczył w kampanii wołyńskiej. Mianowany 11 listopada 1915 r. chor. piech., przejściowo dowodził 10 komp. 1 lipca 1916 r. awansował na ppor. piech. Chory, w sierpniu tego roku leczył się w szpitalu twierdzy nr 4 w Krakowie.

W następstwie kryzysu przysięgowego w lipcu 1917 r. zwolniony z Legionów, po czym internowany przez Niemców w obozie w Beniaminowie. Przebywał tam do 1918 r.

Od 1918 r. w WP. Był oficerem 6 pp leg. Podczas wojny z bolszewikami stał na czele baonu. Po wojnie przeniesiony do rezerwy z tym jednak, iż pozostawiono go w służbie czynnej. Zweryfikowany jako kpt. rez. piech. 1 czerwca 1919, w 1923 r. zajmował tymczasowe stanowisko przedstawiciela MSWojsk przy Wojewódzkiej Komisji Odwoławczej. Następnie 31 marca 1924 r. przeniesiony do rezerwy.

Administrował majątkiem Skoki koło Brześcia nad Bugiem. W 1927 r. został mianowany Komisarzem Ziemskim w Łucku, potem w Zdołbunowie i Włodzimierzu Wołyńskim (do 30 czerwca 1939 r.), odszedł na stanowisko starosty powiatu oszmiańskiego, na które został powołany 24 maja.

Podczas kampanii 1939 r. po agresji sowieckiej z 17 września ewakuował się wraz z rodziną do Wilna. Osiadł w majątku Jerozolimka i tam przebywał do wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej (22 czerwca 1941 r.). Następnie powrócił do Oszmiany, gdzie administrował bieżącymi sprawami obywateli. Po zaprowadzeniu nowej administracji zmuszony był przekazać obowiązki w ręce Komisariatu Rzeszy Ostland (październik-listopad 1941), a 1 kwietnia 1942 r. w ręce Litwinów. Sam objął zarząd pobliskiego majątku Kamienny Ług, pozostając w kontakcie w wileńską konspiracją ZWZ-AK. W 1944 r. repatriowany z Wilna do Lublina.

Tam podjął pracę naukową w Zakładzie Anatomii Roślin powołanego Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Następnie kierownik majątku Turka, stanowiącego wzorcowy ośrodek rolny Wydz. Rolnego tego uniwersytetu. Potem kierownik Centrali Nasiennej w Lublinie.

Zmarł 3 kwietnia 1966 r. i został pochowany na tamtejszym cmentarzu przy ul. Lipowej.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości i trzykrotnie Krzyżem Walecznych.

Żonaty (od 27 X 1918) z Henryką Gołębiowską, miał z nią córki Halinę zamężną Kozanecką,  Marię (ur. 14 IV 1921) zamężną Nosarzewską oraz syna Andrzeja Witosława (3 XII 1922-22 XI 2014), żołnierza AK, prof. medycyny.

Źródła

W.K. Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917. Słownik biograficzny t. V, Warszawa 2007; H. Gruber, Wspomnienia i uwagi 1792-1942, Londyn 1968; Księga pamiątkowa 1830-29.XI-1930, Ostrów Mazowiecka 1930; Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich, Warszawa 1917; „Monitor Polski” nr 132/1931; Rocznik oficerski 1923, 1924; Rocznik oficerski rezerw 1934; VII lista strat Legionów Polskich, Piotrków 1916; S.F. Składkowski, Beniaminów 1917-1918, Warszawa 1935; Tadeusz Vorbrodt (1889-1966)starosta oszmiański i jego rodzina, www.oszmianszczyzna.pl/vorbrodt.html [dostęp 31 X 2021].