Teodor Osóbko

Urodził się 1 kwietnia 1868 r. w Bliżynie na Kielecczyźnie. Syn Jana, rzemieślnika, i Józefy z Garbatów.

Od roku 1886  pracował jako ślusarz w Warszawie. Tam nawiązał kontakty z byłymi proletariatczykami, od których systematycznie otrzymywał literaturę socjalistyczną. W roku 1891 zamieszkał w Sosnowcu. Od września 1894 r. pracował w fabryce Peltzerów w Częstochowie. W roku 1898 uczestniczył w organizacji obchodów pierwszomajowych. Po przybyciu do Częstochowy inż. Stanisława Żmigrodzkiego podjął działalność w ruchu socjalistycznym. Był współorganizatorem kół Polskiej Partii Socjalistycznej w mieście – poza fabryką Peltzerów w fabryce wyrobów jutowych i konopnych. Oderfelda, przędzalniach Motte i Częstochowiance oraz na Rakowie. Był członkiem Okręgowego Komitetu Robotniczego. Po zabójstwie agenta policji 17 listopada 1899 r. został aresztowany pod zarzutem przynależności do PPS, kolportowania nielegalnej literatury i udziału w zamachu. Więziony w Piotrkowie, a od jesieni 1900 r. w Warszawie. Skazany w kwietniu 1901 r. na pięć lat zesłania na teren wschodniej Syberii. Przez kilka miesięcy więziony na Butyrkach w Moskwie, skąd wysłano go do miejsca zesłania u ujścia rzeki Udy. W 1902 r. uzyskał zezwolenie na osiedlenie się w Małyszewce koło Bałagańska, a w 1904 r. zgodę na wyjazd do Irkucka. Tam pracował w warsztatach mechanicznych Kolei Zabajkalskiej. W Irkucku pomagał katorżnikom i zesłańcom politycznym, którym udzielał schronienia i ułatwiał ucieczkę. W 1914 r. został prezesem Polskiego Komitetu Pomocy Więźniom Politycznym w tym mieście.

Podczas I wojny światowej należał do rosyjskiej partii socjalistów-rewolucjonistów. Był członkiem miejscowego komitetu. Podczas rewolucji lutowej 1917 r. uczestniczył w walkach. Z ramienia partii wszedł w skład Rady Delegatów Robotniczych i Żołnierskich. Po przewrocie bolszewickim złożył mandat i wycofał się z działalności. W 1921 r. wyjechał z rodziną do Moskwy, a w 1922 r. powrócił do kraju. Przejściowo (w listopadzie tego roku) aresztowany jako „politycznie podejrzany”. Zamieszkał w Częstochowie i pracował jako kierownik brygady ślusarzy na kolei.

Członek Stowarzyszenia b. Więźniów Politycznych. Zmarł 18 maja 1937 r. w Częstochowie.

Opublikował: W walce o Niepodległość, Częstochowa 1931; Wspomnienia bojowca, „Dziś i Jutro”1934,  nr 29–33

Żonaty (od 1902) z Heleną Opatowiecką, córki: Kamila (ur. 1903), Helena (ur. 1905) – nauczycielka, i syn Stanisław (ur. 1918).

Odznaczony Krzyżem Niepodległości i srebrnym Krzyżem Zasługi.