Bojownikom niepodległości

Teofil Biela

(1897–1939)

Urodził się 13 marca 1897 r. w Zaborzu Wsi (obecnie część Zabrza). Syn Jana, górnika, i Ludwiny z Siwiców.

Od 1903 r. mieszkał w Czuchowie, gdzie też ukończył szkołę ludową. Przez następne 3 lata uczył się w szkole dokształcającej i jednocześnie pracował jako listonosz w Czerwionce.

Następnie pracował zawodowo jako ślusarz w kopalni Dębieńsko. Wstąpił do Zjednoczenia Zawodowego Polaków, w związku z czym został zwolniony z kopalni. Powrócił wówczas do pracy na poczcie.

W 1918 r. zmobilizowany do armii niemieckiej, służył w niej do początku 1919 r.

Od 1 lutego 1919 r. członek POW Górnego Śląska. Należał też do „Sokoła”. Uczestnik powstań śląskich. W czasie II powstania (19-28 sierpnia 1920 r.) jako dowódca komp. został ciężko ranny. 3 maja 1921 r. rozbijał niemieckie bojówki w Czerwionce i Knurowie. W czasie III powstania śląskiego dowodził III baonem powstańczym (I baon Pułku Żorskiego). Walczył m.in. w rejonie Kędzierzyna, Koźla i Góry Św. Anny. Uzyskał stopień st. sierż.

W 1923 r. podjął służbę w Policji Województwa Śląskiego, lecz już w 1924 r. zeń wystąpił. Mieszkał w Czuchowie pow. Rybnik, gdzie od 1927 r. był naczelnikiem gminy.

Działacz Zw. Powstańców Śląskich.

Od sierpnia 1939 r. dowodził II baonem Ochotniczych Oddziałów Powstańczych. Na jego czele walczył z niemieckimi dywersantami w rejonie Nieborowice-Szczygłowice-Knurów-Wilcza Dolna. Aresztowany i osadzony w obozie przejściowym zorganizowanym w lasach między Krywałdem-Nieborowicami-Pilchowicami.

Rozstrzelany 6 września 1939 r. na terenie obozu. Pochowany na cmentarzu w Pilchowicach.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl. i Krzyżem Niepodległości.

Żonaty z Heleną N., miał z nią pięcioro dzieci m.in. córki Stefanię (ur. 1927) i Lidię (ur. 1940).

Jest patronem ulicy w Czuchowie i Kamieniu.

Źródła

J. Klistała, Martyrologium mieszkańców Ziemi Rybnickiej, Wodzisławia Śląskiego, Żor, Raciborza w latach 1939-1945. Słownik biograficzny, Bielsko-Biała 2006; „Monitor Polski” nr 260/1931; A. Wilczek, Żyje w ludzkiej pamięci, „Tygodnik Regionalny Nowiny” nr 36/2004.