Teofil Budzanowski

Urodził się 10 grudnia 1894 r. w Rypinie. Syn Antoniego i Pauliny z Cichowiczów.
Uczestnik strajku szkolnego w Rypinie (1905). W 1913 r. ukończył seminarium nauczycielskie w Wymyślinie, a także polonistyczne kursy wakacyjne w Toruniu i Cieszynie.
Od 1913 r. pracował w szkole powszechnej w Rypinie.
W latach 1912-1913 działał w nauczycielskim kole niepodległościowym, a w czasie I wojny światowej współpracował z POW ps. „Teoś”.
W latach 1919-1921 był redaktorem „Ziemi Dobrzyńskiej”.
W 1920 r. ochotniczo wstąpił do WP. Był instruktorem werbunkowym w pow. rypińskim, a potem referentem oświatowym w 6 pp leg. Po zakończeniu wojny zdemobilizowany. Z dniem 1 września 1931 r. mianowany ppor. rez. piech., 19 marca 1939 r. awansował na por. rez. piech.
W latach 1920-1928 radny m. Rypin. W 1921 r. został nauczycielem w gimnazjum prywatnym w Rypinie, a po uzyskaniu dyplomu nauczyciela szkół średnich i seminariów nauczycielskich (1928), w Państwowym Gimnazjum im. A. Mickiewicza w Grodnie, następnie w Gimnazjum i Liceum im. J. Kochanowskiego w Warszawie. Od 1934 r. pracował jako inspektor szkolny w Łomży, potem w Białymstoku. Był też właścicielem gospodarstwa rolnego w kolonii Strupin (pow. Grodno).
Członek PSL-Wyzwolenie, a później PPS.
Działał społecznie jako prezes zarządu wojewódzkiego Federacji Polskich Zw. Obrońców Ojczyzny w Białymstoku, członek zarządu okręgu Zw. Strzeleckiego, przewodniczący okręgowej komisji kół młodych PCK i prezes społecznego wojewódzkiego komitetu radiofonii kraju.
W 1938 r. wybrany na posła w okręgu nr 44 (Grodno, Wołkowysk).
Podczas kampanii 1939 r. oficer w dyspozycji DOK nr III w Grodnie. Dostał się do niewoli niemieckiej, skąd wkrótce zbiegł. Przyjechał do Warszawy i wstąpił do SZP/ZWZ/AK ps. „Tum”. Uczestniczył w tajnym nauczaniu. Był dowódcą V zgrupowania w okręgu Warszawa AK. Podczas powstania warszawskiego w stopniu kpt. rez. piech. zastępca dowódcy zgrupowania „Kryska”. Ciężko ranny, 15 września został ewakuowany do szpitala przy ul. Płockiej, a potem do Brwinowa-Pszczelina.
Po wojnie pracował jako nauczyciel języka polskiego w liceum dla dorosłych w Tomaszowie Mazowieckim, zaś w latach 1947-1950 pracował jako dyrektor Państwowego Gimnazjum i Liceum im. Bolesława Chrobrego w Piotrkowie Trybunalskim. Po wchłonięciu PPS przez PPR w grudniu 1948 r. został członkiem PZPR. Aresztowany w 1950 r. przez władze komunistyczne, po zwolnieniu został nauczycielem w II Liceum Ogólnokształcącym. Zrehabilitowany w 1957 r., ponownie objął stanowisko dyrektora I Liceum Ogólnokształcącego im. Bolesława Chrobrego.
Zmarł 5 marca 1959 r. w Piotrkowie Trybunalskim. Pochowany na Cmentarzu Czerniakowskim w Warszawie.
Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., dwukrotnie Krzyżem Walecznych, złotym Krzyżem Zasługi z mieczami, Medalem Niepodległości, srebrnym Krzyżem Zasługi, w PRL otrzymał Krzyż Grunwaldu 3 kl., order Odrodzenia Polski 5 kl. i złoty Krzyż Zasługi.
Żonaty z Kordulą Zływodzką, miał z nią synów Andrzeja Zdzisława (13 IX 1918-16 VII 1993), żołnierza AK, Janusza (1920-20 IX 1939), który jako ochotnik poległ w obronie Grodna przeciwko Sowietom i Tadeusza (27 II 1822-23 XII 1950), żołnierza AK, oraz córkę Marię Teresę (16 IV 1930-23 II 1988), żołnierza AK, adwokata, posła na Sejm PRL.