Tomasz Obertyński

Urodził się 8 czerwca 1896 r. w Poczapińcach na Podolu. Syn Aleksandra i Heleny z Zamojskich.

W roku 1914 ukończył szkołę realną w Płoskirowie w której od roku 1910 należał do tajnych kółek samokształceniowych i tajnego skautingu. Od roku 1914 należał do Związku Walki Czynnej.

Po wybuchu I wojny światowej od listopada 1914 r. powołany do armii rosyjskiej, gdzie ukończył szkołę oficerską w Tyflisie. W kwietniu 1915 r. został ranny. Nawiązał wówczas kontakt z Polską Organizacją Wojskową. W kwietniu 1916 r. przeszedł do Brygady Strzelców Polskich (jednostka piechoty Wojska Polskiego na Wschodzie, powstała jesienią 1915 roku). W I Korpusie Polskim w roku 1917 otrzymał stopień chor. piech. i dowództwo komp. Na jej czele walczył z Niemcami i bolszewikami. Po rozbrojeniu korpusu latem 1918 r. przedostał się do Kijowa, gdzie podjął służbę w POW. W sierpniu podjął służbę w 4 Dywizji Strzelców gen. Lucjana Żeligowskiego w stopniu ppor. piech. Dowodził w niej szw. konnych wywiadowców. W grudniu 1918 r. dostał się do niewoli ukraińskiej z której zbiegł i przedostał się do kraju.

W niepodległej Polsce, 24 grudnia 1918 r. wstąpił do Wojska Polskiego. Jako adiutant 2 pp leg i dowódca 2 komp. brał udział w walkach z Ukraińcami oraz w wojnie z Rosją bolszewicką 1919–1920. Od grudnia 1919 r. adiutant II Brygady Piechoty Legionów.

Odznaczył się szczególnie Podczas walk odwrotowych w 1920 r. w rejonie Cichowoli. Po utracie łączności między oddziałami 4 i 2 Brygady nieprzyjaciel zaatakował od skrzydła i od tyłu oddziały 2 Brygady. Utrzymanie pozycji na skrzydle dawało jedyną możliwość wycofania się Brygady. Por. Obertyński, wysłany przez dowódcę brygady na zagrożone skrzydło, zastał baony 3 pp Leg. w szybkim odwrocie. Nadzwyczajną odwagą osobistą i energią udało mu się zatrzymać grupy cofających się bezładnie żołnierzy i poprowadzić ich do kontrataku. Jego rezultatem było powstrzymanie nacisku nieprzyjaciela i umożliwienie wycofania się oddziałów brygady w nakazanym kierunku.

Po wojny pełnił służbę w dowództwach 2 DP Leg, 2 Armii i 30 DP. W roku 1921 awansował na kpt. piech. Zweryfikowany jako kpt. piech. z 1 czerwca 1919 r., od 20 sierpnia 1922 r. dowodził (jako p.o. dowódcy) I baonem 83 pp. Z dniem 15 sierpnia 1924 r. awansował na mjr. piech. W latach 1924–1926 słuchacz WSWoj w Warszawie. Po ukończeniu szkoły od 11 października służył w Inspektoracie Armii gen. Wacława Fary w Wilnie, a od 11 czerwca 1927 r. sprawował funkcję szefa sztabu OWar. „Wilno”. 23 grudnia 1929 r. został oficerem sztabu Inspektoratu Armii gen. Stefana Dęba–Biernackiego w Wilnie. Awansowany 1 stycznia 1931 r. na ppłk. dypl. piech., 9 grudnia 1932 r. został przeniesiony do Sztabu Głównego w Warszawie. Od stycznia 1934 r. zastępca dowódcy 85 pp. Następnie (listopad 1935 – 27 stycznia 1938) dowódca 51 pp. Potem był I oficerem sztabu Inspektoratu Armii w Wilnie. Awansowany 19 marca 1938 r. na płk. dypl. piech. Od roku 1939 szef sztabu odwodowej Armii „Prusy”.

Podczas kampanii wrześniowej 1939 r. Po rozbiciu Armii „Prusy” w rejonie Piotrkowa Trybunalskiego i Tomaszowa Mazowieckiego przedostał się za Wisłę. Od 11 września był szefem sztabu Frontu Północnego. Brał udział w walkach na Lubelszczyźnie. Po kapitulacji oddziałów (27 września) przedzierał się na Węgry. Podczas odwrotu dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Starobielsku. W kwietniu lub maju 1940 r. został zamordowany w Charkowie.

Żonaty (od 1922) z Marią Heleną Swolkień, córka – Hanna (*15 marca 1923).

Jego pamięci poświęcono tablicę w katedrze polowej WP w Warszawie.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta 5 kl., czterokrotnie Krzyżem Walecznych i złotym Krzyżem Zasługi, pośmiertnie awansował na gen. bryg (2007).