Bojownikom niepodległości

Tomasz Władysław Janiszewski

(1895–1940)

Tomasz Władysław JaniszewskiUrodził się 25 grudnia 1895 r. w Kałuszynie. Syn Szymona i Wiktorii z Noińskich.

W 1915 r. ukończył seminarium nauczycielskie w Siennicy. Następnie pracował zawodowo jako nauczyciel szkół powszechnych na terenie powiatu mińskiego i kozienickiego.

W czasie I wojny światowej od listopada 1915 r. w POW. Ukończył kurs instruktorski w Warszawie (kwiecień 1916 r.), po czym został instruktorem i komendantem miejscowym w Kałuszynie. W lutym 1917 r. ukończył też szkołę podoficerską. Jednocześnie sprawował funkcję instruktora, potem prezesa, Koła Sportowego w Kałuszynie, będącego jawną ekspozyturą POW. Zagrożony aresztowaniem wyjechał na teren okupacji austriackiej (do Zwolenia), gdzie kontynuował działalność w POW. Uczestniczył w rozbrajaniu okupantów w listopadzie 1918 r.

Wstąpił wówczas do Wojska Polskiego. Służył w 24 pp, a następnie w III baonie 6 pp leg. Walczył z Ukraińcami w Małopolsce Wschodniej oraz z bolszewikami na froncie litewsko-białoruskim. We wrześniu 1919 r. był słuchaczem kursu rachunkowości przy intendenturze Frontu Litewsko-Białoruskiego. Po jego ukończeniu został oficerem rachunkowym w komp. gospodarczej szpitala polowego nr 101. Po zakończeniu wojny w 1921 r. przeniesiony do rezerwy. Zweryfikowany jako ppor. rez. piech. z 1 czerwca 1919, 1 stycznia 1935 r. awansował na por. rez. int.

Po odbytych w 1926 r. ćwiczeniach w 10 pp uzyskał następującą opinię: Dobrze wyszkolony. Energiczny. Chętny i zdyscyplinowany w służbie. Dbały o podwładnych. Nadaje się na stanowisko dowódcy plutonu w czasie wojny. Oficer bardzo dobry.

Od 1922 r. mieszkał w Warszawie. Ukończył kurs Przysposobienia Wojskowego oraz kurs gier i zabaw sportowych przy inspektoracie szkolnictwa m. st. Warszawy.

Początkowo pracował jako nauczyciel. W 1931 r. podjął studia w Szkole Nauk Politycznych. Działał w Związku Strzeleckim. Później był zatrudniony jako urzędnik (meliorant).

W 1939 r. zmobilizowany do Wojska Polskiego, po 17 września dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Kozielsku.

Wywieziony na podstawie listy nr 036/1 z 17 kwietnia 1940 r., wkrótce potem został zamordowany w lesie katyńskim.

Odznaczony Medalem Niepodległości, pośmiertnie (2007) awansował na kpt.

Żonaty z Marią Figurską.

Jego pamięci poświęcono tablicę w katedrze polowej Wojska Polskiego w Warszawie.

Źródła

E. Cholewińska, Polska Organizacja Wojskowa w powiecie mińskomazowieckim w latach 1914–1918, mps, Siedlce 2000; J. Cygan, W.K. Cygan, Ziemia mińska na drodze do niepodległości 1914–1921, Mińsk Mazowiecki-Warszawa 2008; Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, Warszawa 2000; T. Krawczak, Kałuszyńscy Żołnierze Niepodległości, „Rocznik Kałuszyński” zesz. 8/2008; „Monitor Polski” nr 64/1937; Rocznik oficerski 1923, 1924; Rocznik oficerski rezerw 1934; R. Rybka, K. Stepan, Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939, Kraków 2003; J. S[nitko] R[zeszut], w: Pro memoria, „Wojskowy Przegląd Historyczny” nr 1/1991.