Bojownikom niepodległości

Wacław Gajewski

(1888–1968)

Wacław GajewskiUrodził się 21 września 1888 r. w Radomiu. Syn Adama i Anny z d. Narel.

Ukońcył szkołę powszechną, a w 1908 r. handlową w rodzinnym mieście. Podjął wówczas studia na Uniwersytecie Lwowskim.

Wstąpił wówczas do „Zetu”. W latach 1908-1910 był przewodniczącym lwowskiej Dyrekcji „Petu”, organizował struktury Organizacji Młodzieży Narodowej w Radomiu. Członek Polskiego Zw. Wojskowego. Wyjechał do Paryża, gdzie w latach 1910-1911 studiował w Szkole Nauk Politycznych. Podczas pobytu w Radomiu w 1911 r. został aresztowany przez władze rosyjskie pod zarzutem kolportażu nielegalnej prasy.

Zwolniony, w latach 1912-1913 pracował jako nauczyciel w seminarium nauczycielskim w Warszawie, a następnie jako korespondent oraz kierownik działu produktów spożywczych w Syndykacie Rolniczym w Lublinie.

Jednocześnie należał do Zw. Walki Czynnej; był instruktorem w Warszawie i redaktorem pisma „Wici” ps. „Lach-Lechnicki”.

W czasie I wojny światowej uczestniczył w pracach Komitetu Obywatelskiego w Lublinie (1914-1915). W czerwcu 1915 r. wyjechał po zakup zboża do Rosji, wobec ofensywy armii państw centralnych pozostał w tym kraju. Od 24 sierpnia 1915 do 1 września 1917 r. referent w Biurze Rady Zjazdów Polskich Organizacji Pomocy Ofiarom Wojny w Piotrogrodzie, a potem w Moskwie. Członek Komitetu Wykonawczego w Polskiej Radzie Międzypartyjnej w Rosji (1 września 1917-1 września 1918). W październiku 1918 r. powrócił do kraju.

Został zastępcą dyrektora Zw. Handlowego Stowarzyszeń Budowlanych w Lublinie.

Od 1 do 15 listopada 1918 r. sekretarz Komisarza Generalnego okupacji austriackiej Juliusza Zdanowskiego, a następnie redaktor i wydawca tygodnika „Rzeczpospolita”. 27 marca 1919 r. mianowany komisarzem ludowym na pow. Łódź, od 3 czerwca był komisarzem ludowym, a od 22 grudnia 1920 do 1 lipca 1927 r. starostą powiatowym w Skierniewicach. Przejściowo (29 kwietnia-12 października 1923) oddelegowany w charakterze starosty do Stołpców. Od 1 lipca 1927 do 24 czerwca 1930 r. sprawował funkcję starosty powiatowego w Warszawie. Od 24 do 30 czerwca 1930 r. radca w Urzędzie Wojewódzkim Warszawskim. Przeniesiony wówczas w stan nieczynny, a 23 stycznia 1932 r. w stan spoczynku.

Od 23 lutego 1932 do 31 lipca 1936 r. pracował jako inspektor komunalnych kas oszczędności w Banku Gospodarstwa Krajowego w Warszawie. Następnie (17 lipca 1936-15 lipca 1937) radca, potem naczelnik wydz. w Ministerstwie Skarbu. W marcu 1937 r. został delegatem ministra Skarbu do Rady Funduszu Pracy. Od 16 lipca był dyrektorem Izby Skarbowej w Wilnie (formalnie od 28 września). Funkcję tę sprawował do września 1939 r.

W latach 30. członek Rady Nadzorczej Zw. Zw. Komunalnych Kas Oszczędności w Warszawie.

Podczas II wojny światowej przebywał w Wilnie. Brał udział w działalności konspiracyjnej w szeregach ZWZ/AK. Prawdopodobnie w 1944 r. objął stanowisko kierownika wydz. skarbowego Okręgowej Delegatury Rządu na Kraj w Wilnie. W grudniu 1944 r. aresztowany przez Sowietów.

W październiku 1945 r. skazany na pobyt w poprawczym obozie pracy. Pracował jako rachmistrz w kołchozie w rejonie Tiuchtieniewskim w Krasnodarskim Kraju. 21 czerwca 1955 r. powrócił do Polski.

Zmarł 30 maja 1968 r. w Warszawie i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Parafialnym na Powązkach kwat. 281.

Odznaczony złotym Krzyżem Zasługi i Medalem Niepodległości.

Żonaty (od 22 VI 1914) z Leokadią Reginą Błońską.

Źródła

H. Bagiński, U podstaw organizacji Wojska Polskiego 1908-1914, Warszawa 1935; J. Mierzwa, Słownik biograficzny starostów Drugiej Rzeczypospolitej t. 1, Łomianki 2018; „Monitor Polski” nr 93/1937; L. Tomaszewski, Wileńszczyzna lat wojny i okupacji 1939-1945, Warszawa 2010.