Bojownikom niepodległości

Wacław Haczyński

(1894–1940)

Wacław HaczyńskiUrodził się 27 stycznia 1894 r. w Brańszczyku pow. Wyszków. Syn Wacława, ziemianina, i Kazimiery z Buczalskich. Ukończył sześć klas gimnazjum w Grodnie (1912 r.), po czym pracował w majątku ojca. W czasie I wojny światowej 4 października 1914 r. wstąpił do Legionów Polskich. Służył w 2 szw. 1puł LP, uzyskując stopień wachm. W 1917 r. ukończył szkołę oficerską pułku. W następstwie kryzysu przysięgowego w lipcu 1917 r. internowany przez Niemców. Przebywał w obozach w Szczypiornie, a potem w Łomży. Od 1 listopada 1918 r. w WP. W stopniu ppor. kaw. jako dowódca plutonu 1 szw. 7 puł brał udział w walkach z Ukraińcami. 26 grudnia ciężko ranny w nogi podczas szarży na wieś Kornie. W dniu 26 grudnia 1918 r. 7 p.uł. otrzymał zadanie wyrzucenia oddziału nieprzyjaciela kwaterującego we wsi Kornie koło Rawy Ruskiej. Ponieważ nieprzyjaciel, zauważywszy zbliżających się konno kawalerzystów, otworzył gwałtowny ogień, dowódca dał sygnał do szarży. Na czele szarżujących znalazł się por. Haczyński. W pewnym momencie został ciężko ranny, dwie ekrazytówki strzaskały mu kość udową. Można być pewnym, że wielu oficerów znajdujących się w tej sytuacji pozostałoby na miejscu i starałoby się zsiąść z konia. Por. Haczyński nie tylko tego nie zrobił, ale aby nie spaść z konia, złapał go za szyję i tak galopując naprzód starał się dawać przykład podkomendnym. W tak już więcej niż cięższych warunkach wykonał rozkaz do końca. Przejechał przez okopy i dopiero przy pierwszych chałupach, gdy szwadron się spieszył, aby atakować w opłotkach wsi, pozwolił się z konia zsadzić, będąc prawie bez przytomności. Potem uczestniczył w walkach z bolszewikami na froncie litewsko-białoruskim. Po odnowieniu się ran w okresie od września 1919 do lutego 1920 r. leczył się w szpitalu. Następnie powrócił do pułku. 7 czerwcu 1920 r. ranny w rękę pod Polakami nad Dźwiną. 20 sierpnia został dowódcą 1 szw. Po zakończeniu wojny w lipcu 1921 r. urlopowany, a 14 października przeniesiony do rezerwy. Zweryfikowany jako rtm. rez. kaw. z 1 czerwca 1919 r. Początkowo prowadził gospodarstwo rolne w Chotiaczowie na Wołyniu, a od początku lat 30. majątek żony Turka pod Lublinem. Od 1934 r. sprawował funkcję wójta gminy Wólka Lubelska, był też członkiem Rady Szkolnej i Rady Powiatowej w Lublinie. Działacz społeczny – członek zarządu powiatowego Zw. Strzeleckiego oraz prezes oddziału związku w Wólce Lubelskiej. W 1935 r. wybrany na posła w okręgu wyborczym nr 33 (Lublin). Funkcję parlamentarną sprawował do 1938 r. 1 września 1939 r. zmobilizowany do WP, 18 września dostał się do niewoli sowieckiej w Łucku. Przebywał w obozie w Kozielsku. Wywieziony na podstawie listy nr 032/1 z 14 kwietnia 1940 r., wkrótce potem został zamordowany w lesie katyńskim. Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości i czterokrotnie Krzyżem Walecznych, pośmiertnie (2007) awansował na mjr. Żonaty z Marią Bielińską, miał syna Jana (ur. 1926) i córkę Hannę (ur. 1928). Jego pamięci poświęcono tablicę w katedrze polowej WP w Warszawie oraz w budynku parlamentu.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 218/1931
Źródła

K. Banaszek, W.K. Roman, Z. Sawicki, Kawalerowie orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich, Warszawa 2000; Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, Warszawa 2000; Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1994; „Monitor Polski” nr 218/1931; Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939. Słownik biograficzny t. II, Warszawa 2000; Rocznik oficerski 1923, 1924; Rocznik oficerski rezerw 1934; J. S(nitko) R(zeszut), w: Pro memoria, „Wojskowy Przegląd Historyczny” nr 1-2/1990; E. Tomkowiak, w: Kawalerowie Virtuti Militari 1792-1945 t. II (1914-1921) cz. 1, Koszalin 1991.