Wacław Hulewicz

Urodził się 15 września 1891 r. w Kościankach w Wielkopolsce. Syn Leona, ziemianina, i Heleny z Kaczkowskich. Brat Bohdana Józefa Floriana (zob.), Jerzego Teodora (zob.) i Witolda (zob.).
Początkowo uczył się w domu, a następnie kształcił się w gimnazjum w Trzemesznie i w średniej szkole rolniczej w Brzegu. Ukończył studia rolnicze we Wrocławiu.
Odbył obowiązkową służbę wojskową w armii niemieckiej w charakterze jednorocznego ochotnika w pułku piechoty we Wrocławiu.
Przez okres półtora roku przebywał na praktyce rolniczej w majątku hr. Żółtowskiego w Ptaszkowie, krótszą w Chwałkowicach i trzymiesięcznej praktyce hodowlanej w Grubschütz w Saksonii.
Od 1 lipca 1913 r. dzierżawił majątek Gajewo (pow. Wąbrzeźno). Był wówczas prezesem kółka rolniczego w Golubiu.
W czasie I wojny światowej zmobilizowany do armii niemieckiej. Walczył na froncie rosyjskim w rejonie Tanenberga, gdzie dokonał samozranienia. Później walczył na terenie Galicji i na froncie zachodnim. Uzyskał stopień por. rez. piech. Ponownie dokonał samookaleczenia. Leczył się w szpitalu wojskowym w Toruniu, gdzie potem symulował chorobę.
Po zakończeniu działań wojennych powrócił do Gajewa. Był założycielem wojskowych komórek „Sokoła” w Wąbrzeźnie, Golubiu i Kowalewie. Dowodził Powiatową Strażą Ludową. Uczestnik obrad Polskiego Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu (3-5 grudnia 1918).
Przewidywany na dowódcę powstania na Pomorzu podjął prace przygotowawcze w Toruniu. Wobec zdekonspirowania przygotowań w końcu stycznia 1919 r. wyjechał do Poznania. Tam wcielony do 1 pstrz wlkp (potem: 55 pp). Awansowany na kpt. piech., dowodził komp. W maru 1919 r. skierowany na front ukraiński w rejon Lwowa, podczas walk został ranny. W lipcu z pułkiem przebywał na linii demarkacyjnej polsko-niemieckiej w okolicy Leszna. Od września służył w 63 pp. Prowadził kurs języka i literatury polskiej. Brał udział w przejęciu Pomorza w styczniu 1920 r. Następnie dowodził baonem zapasowym 63 pp. W marcu podpisał umowę na dzierżawę domeny państwowej Papowo Toruńskie. Latem na czele baonu brał udział w walkach z bolszewikami m.in. w rejonie Działdowa. W grudniu został przeniesiony do rezerwy.
Gospodarował w dzierżawionym majątku w Papowie Toruńskim.
Działacz społeczny i zawodowy; był prezesem założonego z jego inicjatywy „Pomorskiego Stow. Rolniczo-Handlowego – Spółdzielnia z ograniczoną poręką w Toruniu (od stycznia 1921 r.), współzałożyciel (1924 r.) i wiceprezes Pomorskiego Tow. Rolniczego, członek Pomorskiej Izby Rolniczej (1922 r.), członek rady nadzorczej Centralnej Kasy „Kooperacji Rolnej” w Warszawie. Prezes Zw. Rewizyjnego Spółdzielni Rolniczych na województwo pomorskie w Toruniu, członek rady nadzorczej Zw. Spółdzielni Jajczarskich i Mleczarskich w Warszawie, prezes kółka rolniczego i rady nadzorczej Spółdzielni Mleczarskich w Papowie Toruńskim i prezes Koła Porad Sąsiedzkich na powiat toruński.
Członek Ligi Obrony Powietrznej Państwa (od 1924 r. członek Komisji Rewizyjnej Oddziału Powiatowego w Toruniu, członek założyciel Koła przy Pomorskim Tow. Rolniczym i członek Zarządu Wojewódzkiego).
Autor publikacji prasowych i audycji radiowych dotyczących spraw rolniczych. Kilkakrotnie uczestniczył w międzynarodowych kongresach i zjazdach.
Był sympatykiem endecji, a po 1926 r. – piłsudczyków.
Podczas II wojny światowej pozostawał w majątku jako kierownik gospodarstwa. Zmuszany do podpisania volkslisty – odmówił. W związku z tym aresztowany 10 kwietnia 1940 r. Wywieziony do obozu koncentracyjnego w Oranienburgu, a stamtąd w maju do obozu w Mauthausen-Gusen. W drugiej połowie czerwca 1941 r. zwolniony z obozu, udał się do rodziny mieszkającej w Warszawie. Otrzymał stanowisko administratora majątku w Bielicach koło Sochaczewa. Z powodu fałszywych doniesień w grudniu opuścił majątek i powrócił do Warszawy, gdzie jako „Jan Kowalski” ukrywał się. Od lutego 1942 do listopada 1943 r. administrator majątku w Warpęsach koło Grójca. Następnie został inspektorem rolnictwa przy warszawskim magistracie.
Podjął działalność konspiracyjną; otrzymał rekomendację Delegatury Rządu na Kraj na kierownika rolnictwa na Warmii z siedzibą w Kwidzyniu.
Po upadku powstania warszawskiego w 1944 r. przebywał w obozie przejściowym w Pruszkowie i Ursusie, skąd udało mu się wydostać. Został administratorem ordynacji Książ Wielki koło Miechowa (do 24 stycznia 1945 r.).
Aresztowany przez NKWD, wkrótce został zwolniony. W marcu 1945 r. zamieszkał w Toruniu. Tam od połowy kwietnia był kierownikiem działu wikliniarstwa i osypisk w Okręgowym Urzędzie Wodnym w Toruniu. Od października 1945 do końca września 1947 r. administrator majątków ziemskich w Chrobrowie pod Łebą, tam też zorganizował i prowadził Koło Porad Sąsiedzkich. Następnie dyrektor majątków Sitno w pow. Myślibórz. Od września 1949 r. naczelnik wydz. zaopatrzenia i zbytu w Dyrekcji Okręgu Państwowych Nieruchomości Ziemskich w Szczecinie. Aresztowany w 1950 r. za „propagandę szeptaną”, po siedmiu miesiącach został zwolniony. Nie mogąc znaleźć pracy ukończył niższy kurs buchalterii i do 1955 r. pracował jako kontysta w Szpitalu Klinicznym przy ul. Unii Lubelskiej. Potem był zatrudniony w dziale rolnictwa Wojewódzkiej Komisji Planowania Gospodarczego. W lipcu 1958 r. przeszedł na emeryturę.
Za zgodą ministra Rolnictwa opracował kilkanaście projektów urządzeń rolniczych dla PGR w województwach szczecińskim i koszalińskim. Następnie przez siedem lat pracował na pół etatu jako nauczyciel w Technikum Rolniczym w Goleniowie, potem w Płotach, zaś w latach 1964-1967 w Mieszkowicach.
Od marca 1967 r. przez cztery lata mieszkał z żoną w Domu Rencistów w Szczecinie.
Zmarł 15 stycznia 1985 r. w Szczecinie i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Centralnym.
Odznaczony Krzyżem Niepodległości oraz orderem Polonia Restituta 5 kl., w PRL otrzymał order Odrodzenia Polski 5 kl.
Żonaty z Julią Piwnicką, miał z nią synów Macieja (1 IV 1920-19 XII 1940), żołnierza ZWZ, zmarłego w obozie koncentracyjnym w Auschwitz, Benedykta (16 VI 1926-26 VIII 1944), kpr. pchor. AK ps. Ben”, poległego w powstaniu warszawskim, oraz córki Teresę Marię (25 IX 1921-5 IX 1944), żołnierza AK ps. „Bożena”, poległą w powstaniu warszawskim i Urszulę zamężną Górską.
Jest patronem ulicy w Toruniu.