Bojownikom niepodległości

Wacław Jan Gąsiorowski

(1869-1939)

gąsiorowski wacławUrodził się 27 czerwca 1869 r. w Warszawie. Syn Stanisława Augusta i Matyldy z Thommerów.

Po śmierci rodziców w wieku 15 lat przerwał naukę w gimnazjum i podjął pracę zarobkową. Pracował jako pomocnik aptekarza, a równocześnie samodzielnie kształcił się.

Odbył obowiązkową służbę wojskową w armii rosyjskiej. Napisał wówczas pierwszą sztukę teatralną Szare życie, nagrodzoną w konkursie „Kuriera Warszawskiego” i wystawioną w 1892 r. w teatrze „Rozmaitości”.

Po odbyciu służby wojskowej pracował jako księgowy. Był organizatorem działań niepodległościowych w zaborze rosyjskim – organizował tajne czytelnie w Rawie Mazowieckiej i Warszawie. Literat i publicysta. Redaktor „Przeglądu Tygodniowego” i korespondent „Słowa Polskiego”. Po wydaniu książki Ugodowcy, poświęconej wizycie cara Mikołaja II w Warszawie, w 1900 r. został zmuszony do wyjazdu z kraju. Przez jakiś

czas mieszkał we Lwowie, gdzie był wydawcą i redaktorem pisma „Strumień”. W 1901 r. na łamach warszawskiego „Dziennika dla Wszystkich” publikował powieść Huragan, która zdobyła olbrzymią popularność w społeczeństwie. Nastepnie wyjechał na zachód i od 1904 r. mieszkał na stałe w Paryżu. Tam pracował jako literat, był autorem licznych powieści historycznych nawiązujących do epoki napoleońskiej i powstania listopadowego.

W 1914 r. założył tygodnik „Polonia”. Był też organizatorem struktur „Sokoła”.

W czasie I wojny światowej uczestniczył w działalności propagandy niepodległościowej. W 1917 r. jako oficer Legii Cudzoziemskiej w związku z tworzeniem polskich formacji wojskowych wyjechał do Stanów Zjednoczonych.

Tam redagował pisma „Górnik”, „Górnik Niedzielny”, „Gwiazda Polarna”. W latach 1922-1930 sprawował funkcję rektora kolegium w Cambridge Springs w Pensylwanii. Następnie powrócił do kraju.

Kpt. rez. WP.

Zamieszkał w Konstancinie. Jeden z twórców i od 1934 r. prezes Zw. Dziennikarzy i Publicystów Emigracyjnych. W 1938 r. za całokształt pracy literackiej otrzymał Nagrodę im. Elizy Orzeszkowej.

Od 1936 r. sprawował funkcję sołtysa w Konstancinie.

Zmarł 30 października 1939 r. w Konstancinie. Pochowany na Cmentarzu Parafialnym w Skolimowie.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta i złotym Wawrzynem Literackim PAL.

Jego pamięci poświęcono tablicę pamiątkową na ścianie pałacu Biskupów Krakowskich w Warszawie.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 212/1933
Źródła

PSB; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938; „Monitor Polski” nr 212/1933.