Bojownikom niepodległości

Wacław Jurek

(1896–1971)

Wacław JurekUrodził się 13 września 1896 r. w Krępie pow. Ostrów Wlkp. Syn Ignacego i Konstancji z Czekalskich.

Ukończył szkołę ludową., po czym rozpoczął trzyletnią praktykę ślusarską. Od 1914 r. pracował jako pomocnik ślusarza.

W czasie I wojny światowej 1 października 1915 r. powołany do armii niemieckiej. W stopniu szer. jako mechanik służył w szkole lotniczej w Ławicy, od maja 1916 do 1 maja 1917 r. w szkole we Freiburgu, a następnie w Pederborn. W Berlinie na lotnisku Johannistahl ukończył kurs stabilizacji samolotów w wytwórni lotniczej „Albatroswerke”, kurs mechaników lotniczych w fabryce silników Mercedes-Daimler w Stuttgarcie oraz wulkanizacji opon w fabryce Continental w Hanowerze. Do 10 listopada 1918 r. służył na lotnisku Ławica. Ostatecznie zdezerterował z armii niemieckiej.

Od 14 listopada 1918 r. w Wojsku Polskim. Początkowo w I baonie pogranicznym wielkopolskim w Kaliszu, a następnie w Szczypiornie. Uczestnik powstania wielkopolskiego. Brał udział w walkach o Skalmierzyce, Ostrów Wlkp., Krotoszyn oraz pod Zdunami. Od 21 stycznia 1919 r. uczył się w Szkole Pilotów na Stacji Lotniczej Ławica w Poznaniu. Następie w Wyższej Szkole Pilotów w Poznaniu; ukończył ją 10 sierpnia 1920 r. Przydzielony jako pilot do 8 esk. wywiadowczej. Brał udział w walkach z bolszewikami.

Najodważniejszy pilot 8 Eskadry, ma szereg lotów głębokich w teren nieprzyjaciela. Dnia 17 IX 1920 r. po wykonaniu 2 lotów bojowych, z niepewnym motorem i aparatem, poleciał na wywiad Kowel-Czartorysk-Maniewicze, mimo przestrzelenia radiatora nie stracił pewności i spokoju i dopiero po zapaleniu się karburatora, wylądował w naszych liniach, przywożąc ważne meldunki. Od 4 IX do 12 IX 1920 r. odbywał loty w rejonie Hrubieszowa i Włodzimierza Wołyńskiego, zniżając się do 50 m ostrzeliwał kulomiotem oddziały konne. Dokonał w sierpniu i we wrześniu 1920 r. 14 lotów bojowych przywożąc prawie z każdego lotu postrzelany samolot.

Po wojnie poświęcił się zawodowej służbie wojskowej. 14 czerwca 1921 r. mianowany chor. pil. 13 lipca 1922 r. przeniesiony do 3 esk. 1 plotn. Odkomenderowany na pięciomiesięczny kurs do Chełmna. Po jego ukończeniu powrócił do pułku. Służył w 13 i 12 esk. wywiadowczej. 1 grudnia 1926 r. przeniesiony na stanowisko instruktora pilota do Oficerskiej Szkoły Lotniczej. Był instruktorem w esk. treningowej, a potem 1 esk. szkolnej. 26 marca 1928 r. został przeniesiony do Lotniczej Szkoły Strzelania i Bombardowania, w której co najmniej do 1933 r. był pilotem esk. ćwiczebnej. W 1934 r., po wypadku lotniczym, został przeniesiony w stan spoczynku.

Latał jako pilot sportowy.

Podczas II wojny światowej we wrześniu 1939 r. zgłosił się do służby w oddziale lotniczym w Dęblinie (od 5 września). Po zakończeniu walk przedostał się do Grudziądza, gdzie pracował w lotniczych zakładach remontowych. 22 lutego 1944 r. aresztowany przez Niemców i osadzony w obozie koncentracyjnym w Stutthof. W 1945 r. został uwolniony.

Był współzałożycielem Aeroklubu Grudziądzkiego, instruktorem w Lisich Kątach, kierownikiem wyszkolenia w Cywilnej Szkole Pilotów i Mechaników w Ligocie Dolnej oraz kierownikiem Wyczynowej Szkoły Szybowcowej w Lisich Kątach. W latach 50. pracował jako magazynier w cukrowni i w Technikum Budowy Maszyn Rolniczych. W 1957 r. powrócił do latania w Aeroklubie Grudziądzkim. 1 marca 1958 r. rozpoczął pracę jako zawiadowca lotniska w Grudziądzu w Zarządzie Ruchu Lotniczego i Lotnisk Komunikacyjnych. 1 listopada 1963 r. przeszedł na emeryturę.

Należał do Klubu Seniorów Lotnictwa.

Zmarł 4 września 1971 r. w Grudziądzu i tam został pochowany.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Walecznych, Medalem Niepodległości i brązowym Krzyżem Zasługi.

Źródła

„Monitor Polski” nr 171/1933; J. Zieliński, W. Wójcik, Lotnicy-Kawalerowie Orderu Wojennego Virtuti Militari 1919–1920 t. I, Warszawa-Toruń 2005.