Bojownikom niepodległości

Walerian Józef Jaworski

(1893–1990

Urodził się 14 kwietnia 1893 r. w Warszawie. Syn Wiktora i Konstancji z Turskich.

Ukończył gimnazjum w Żytomierzu. Studiował na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu św. Włodzimierza w Kijowie, uzyskując 30 marca 1917 r. dyplom lekarski.

W czasie I wojny światowej po ukończeniu studiów powołany do armii rosyjskiej. Służył w 332 pstrz.  Po przewrocie bolszewickim w grudniu 1917 r. zdemobilizowany.

Wstąpił wówczas do I Korpusu Polskiego. Po jego demobilizacji w czerwcu 1918 r. przybył do Warszawy.

Pracował jako lekarz w Szpitalu Przemienienia Pańskiego. Brał udział w rozbrajaniu Niemców w Warszawie w listopadzie tego roku, po czym automatycznie przeszedł do Wojska Polskiego.

W lutym 1919 r. wysłany do Francji, był lekarzem 3 psp w Armii Polskiej gen. Józefa Hallera. W czerwcu powrócił z nią do kraju. Brał udział w walkach z bolszewikami.

Zweryfikowany jako kpt. lek. z 1 czerwca 1919 r., prawdopodobnie od jesieni 1922 r. pełnił służbę w filli Szpitala Rejonowego Bielsko w Nowym Sączu. Od października 1924 r. st. lekarz 1 pag. Wiosną 1925 r. odkomenderowany czasowo do Flotylli Wiślanej, następnie powrócił do Nowego Sącza. Od stycznia 1925 r. lekarz 1 pap leg. Awansowany 1 stycznia 1927 r. na mjr. lek., w 1928 r. był lekarzem 8 puł, po czym w latach 1932–1933 studiował w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Następnie (co najmniej do 1936 r.) w wydziale organizacyjnym Departamentu Zdrowia (potem Sanitarnym). 1 stycznia 1936 r. awansował na ppłk. lek. Był zastępcą komendanta Szpitala Okręgowego w Przemyślu. Co najmniej od 1938 r. wykładowca w Wyższej Szkole Wojennej. Od sierpnia szef służby sanitarnej Armii „Pomorze”.

Na tym stanowisku wziął udział w kampanii 1939 r. Podczas bitwy nad Bzurą został ranny i dostał się do niewoli niemieckiej, z której zbiegł. Przedostał się na Kielecczyznę. Brał udział w działalności konspiracyjnej w szeregach ZWZ. W 1941 r. aresztowany przez Niemców. Był więziony, po czym w 1944 r. skazany na pracę przymusową w obozach na terenie powiatu jędrzejowskiego.

Od lutego 1945 r. w LWP. Był komendantem szpitala wojskowego w Lublinie. Awansował na płk. lek. W 1949 r. przeniesiony w stan spoczynku.

Pracował w różnych miejscach w Polsce (w 1948 r. w Nakle nad Notecią, w 1956 r. w Żerkowie pow. Jarocin), by w 1964 r. zamieszkać w Brzesku, gdzie prawie do śmierci pracował w Poradni Higieny Szkolnej.

Zmarł 4 stycznia 1990 r. w Brzesku i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Komunalnym.

Odznaczony trzykrotnie Krzyżem Walecznych, złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Niepodległości, rumuńskim orderem Meritul Sanitar 1 kl., w PRL otrzymał order Odrodzenia Polski 5 kl.

Żonaty z Longiną Sławczyńską.

Źródła

W. Chocianowicz, W 50 lecie powstania Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, Londyn 1969; J. Giza, Sądecki garnizon i jego żołnierze w latach 1923–1926, Kraków 2019; Lista starszeństwa oficerów zawodowych korpusu sanitarnego 1934; „Monitor Polski” nr 258/1933; Polski Almanach Medyczny na rok 1956, Warszawa 1957; Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej na rok 1948, Warszawa 1949; Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej na 1938 rok, Warszawa 1938; Rocznik Lekarski Rzeczypospolitej Polskiej na rok 1936, Warszawa 1936; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006.