Wanda Filipowiczowa z Krahelskich

Urodziła się w 1886 r. w Sawejkach na Nowogródczyźnie. Córka Aleksandra Dominika, ziemianina, powstańca 1863 r., i Jadwigi z Jerzykowiczów.

W 1903 r. ukończyła pensję żeńską Jadwigi Sikorskiej w Warszawie, po czym przez krótki okres czasu zajmowała się gospodarstwem domowym. W 1902 r. prowadziła w rodzinnym majątku Mazurki tajną polską szkołę dla dzieci.

Od 1904 r. okresowo przebywała w Warszawie, przygotowując się do studiów w Szkole Sztuk Pięknych. Wstąpiła do PPS. Zajmowała się przewożeniem na prowincję nielegalnych publikacji. W swoim majątku zorganizowała drukarnię dla białoruskich socjalistów. Od lipca 1906 r. należała do OB PPS. 18 sierpnia 1906 r. wzięła udział w nieudanym zamachu na gen. gubernatora Grigorija Skałona. Po zamachu ukrywała się w Warszawie, a potem pod tym miastem. Stamtąd przez Kijów i Brody przedostała się do Galicji. Początkowo mieszkała we Lwowie, a potem w Krakowie. Zidentyfikowana jako uczestnik zamachu przez władze carskie, wobec groźby aresztowania i deportacji zawarła fikcyjne małżeństwo z Adamem Dobrodzickim (27 czerwca 1907), co uniemożliwiło jej deportację. Aresztowana 20 września 1907 r., na skutek nacisku opinii publicznej i interpelacjach w austriackim parlamencie po decyzji Trybunału Kasacyjnego w grudniu 1907 r. postawiono ją przed sądem obwodowym w Wadowicach. W wyniku procesu (17–18 lutego 1908) została uwolniona.

Zaprzestała wówczas działalności w PPS.

W latach 1909–1910 studiowała w Szkole Sztuk Pięknych dla kobiet M. Niedzielskiej w Krakowie, historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim, a od 1911 r. we Florenckiej Akademii Sztuk Pięknych.

Wraz z mężem była we Florencji przedstawicielem Komisji Tymczasowej Stronnictw Niepodległościowych. Następnie zamieszkała w Szwajcarii, gdzie współdziałała ze Stow. Młodzieży Postępowo-Niepodległościowej.

W 1915 r. powróciła do Krakowa i podjęła pracę w Biurze Prasowym NKN. Powróciła też do działalności w PPS. W październiku 1916 r. złożyła rezygnację z pracy w NKN.

W niepodległej Polsce uczestniczyła w działalności oświatowej PPS (do 1920). Współzałożycielka Wydz. Opieki nad Dzieckiem Robotniczym PPS. W listopadzie 1921 r. wraz z J. Durko i J. Korczakiem została współzałożycielką Tow. „Nasz Dom”.

W latach 1921–1932 przebywała wraz z mężem na placówkach dyplomatycznych w Finlandii, Belgii i USA. Po rozwodzie z mężem od 1932 r. pracowała w Polskiej Agencji Telegraficznej, kierując działem stosunków międzyagencyjnych. W latach 1935–1939 redagowała miesięcznik artystyczny „Arkady”.

W 1933 r. była współzałożycielem i członkiem zarządu Tow. Przyjaciół Artystycznego Rękodzieła Wsi.

Była członkiem Zw. Pracy Obywatelskiej Kobiet i wiceprzewodniczącą Zjednoczenia Kobiet Pracujących Zawodowo.

Podczas II wojny światowej współpracowała z Polską Organizacją Demokratyczną, odłamem Stronnictwa Demokratycznego. Była współzałożycielką Społecznego Komitetu Pomocy Ludności Żydowskiej im. Konrada Żegoty (wrzesień 1942). Udzielała pomocy m.in. rodzinie Rosenbergów oraz lekarce Schwarcowej.

Po wojnie od 16 kwietnia 1945 do maja 1947 r. pracowała w wydz. Propagandy Biura Odbudowy Stolicy. Była pomysłodawczynią i założycielką pisma „Skarpa Warszawska” (potem: „Stolica”).  Od 19 maja 1947 r. była zatrudniona w Centralnym Zarządzie Sztuk Plastycznych i Wystaw w Ministerstwie Kultury i Sztuki. 1 kwietnia 1950 r. objęła stanowisko naczelnika wydz. w Dep. Twórczości Artystycznej. W 1956 r. współzałożycielka i redaktorka czasopisma „Projekt”. Od 1958 r. pracowała w Spółdzielni Inwalidów Nauczycieli i Emerytów „Wspólna Sprawa”. W 1965 r. przeszła na emeryturę.

Zmarła 5 lutego 1968 r. w Warszawie. Pochowana na Cmentarzu Parafialnym przy ul. Fosy w Warszawie kwat. L 10–12.

Odznaczona Krzyżem Niepodległości z mieczami, wyróżniona tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

Zamężna (od 27 czerwca 1907) z Adamem Dobrodzickim (zob.), a od 1908 r. z Tytusem Filipowiczem (zob.), miała z nim syna Michała (12 X 1914–1978).