Wanda Langertówna

Urodziła się w roku 1899 na Ukrainie. Studiowała na Uniwersytecie w Kijowie.

Podczas I wojny światowej, w kwietniu 1918 r. wstąpiła do Polskiej Organizacji Wojskowej, przyjęła pseudonim „Muchołapska”. Ukończyła kurs podoficerski, uzyskując stopień sekcyjnej (kpr.). We wniosku odznaczeniowym na Order Virtuti Militarii napisano:

Pracując w wywiadzie miejscowym, wybitnie wyróżnia się wśród współpracowników swoimi zdolnościami; świetnie kończy kursa podoficerskie i wywiadowcze i wkrótce obejmuje kierownictwo wywiadu miejscowego. W tym czasie prowadzi kursy wyszkolenia w plutonie niewieścim. Jej głęboko przemyślana ideowość, hart ducha i pewność celu, pociąga za sobą liczne zastępy niestrudzonych pracowniczek P.O.W. [...] W końcu grudnia 1918 r. ob. Langertówna zostaje komendantem placu. Prowadzi jednocześnie w dalszym ciągu wywiad miejscowy, narażając swe życie z brawurową niemal śmiałością. Kilkakrotnie, by zbadać liczebność jakiegokolwiek sztabu, albo nowoprzybyłego oddziału, wchodzi śmiało do koszar, rozdaje żołnierzom papierosy i wypytuje ich. Niejednokrotnie zwracało to uwagę komisarzy, którzy poczynali ją śledzić, lecz ob. Langertówna nazbyt była ostrożna, by się dać ująć, a cenne wiadomości o nieprzyjacielu, dostarczane przez nią Wydziałowi Wojskowemu, pozwalają K.N. III orientować się w sytuacji. W marcu 1919 r. Kom. Nacz. w przeciągu 4 tygodni nie otrzymuje żadnych wiadomości z kraju. Ani jeden z 6 uprzednio wysłanych kurierów nie wraca. Wszelkie środki nawiązania łączności z krajem są wyczerpane. Ruch kolejowy na całej prawobrzeżnej Ukrainie był wówczas przerwany. Ob. Langertówna, która dotąd jako kurierka (ze względu na jej zdolności wywiadowcze i niemożność zamienienia jej przez kogokolwiek) była trzymana w rezerwie, dostaje od Nacz. Kom. rozkaz przedostania się piechotą z Kijowa przez Korosteń i Sarny do Kraju i nawiązania z Nacz. Dow. W.P. utraconej łączności. Po drodze ma za zadanie zbadać rezerwy w Korosteniu i Owruczu, oraz odcinek frontu Sarny–Równo. Ob. Langertówna bez namysłu i wahania wyrusza w drogę. W najokropniejsze roztopy przechodzi linię frontu, po drodze robi wywiad i składa raport o swoich spostrzeżeniach dowództwu odcinka frontu W.P. Stamtąd wysłaną zostaje do Warszawy z raportami Kom. Nacz. 3. Na prośbę Oddziału II Nacz. Dow. W.P. zostaje przydzielona, jako wywiadowczyni do Oddziału II w Łucku. Po czym ob. Langertówna sama przeprowadza przez front kurierkę do Kijowa, czym nawiązuje tak dawno utraconą łączność K.N. III z Krajem. Do lipca 1919 r. kilkanaście razy przechodzi front bolszewicki i robi głęboki wywiad, zawsze przynosząc najcenniejsze informacje o nieprzyjacielu.

W lipcu 1919 r. wysłana z pieniędzmi do Kijowa, w podróży rozpoznana przez komisarza bolszewickiego i aresztowana. Po kilku dniach rozstrzelana.

Pośmiertnie odznaczona orderem Virtuti Militari 5 kl. i Krzyżem Niepodległości z mieczami.