Bojownikom niepodległości

Wiesław Januszajtis

(1893–1942)

Wiesław JanuszajtisUrodził się 29 sierpnia 1893 r. w Złochowicach koło Kłobucka. Syn Konstantego, nauczyciela, i Marii ze Staszewskich. Wnuk powstańca 1863 r. Brat Antoniego (zob.) i Mariana Józefa (zob.).

Absolwent seminarium nauczycielskiego w Ursynowie.

Od jesieni 1911 r. należał do tajnej Drużyny Skautowej w Częstochowie. Jesienią 1912 r. został dowódcą VI plut. (szkoła podoficerska) 1 komp. Polskich Drużyn Strzeleckich we Lwowie.

W czasie I wojny światowej od sierpnia 191r r. w Legionach Polskich. Służył w II baonie 2 pp LP. Mianowany 26 maja 1915 r. chor. piech., jako oficer dowódca okm nr 2 ranny w nogę 10 czerwca pod Kocmaniem. Leczył się w szpitalu wojskowym w Czerniowcach, a potem w rezerwowym nr 1 w Wiedniu. 1 kwietnia 1916 r. otrzymał stopień ppor. piech. Następnie w 6 pp LP.

Po kryzysie przysięgowym w Legionach od sierpnia 1917 r. w Polskiej Sile Zbrojnej. Służył w szkole podoficerskiej, awansując do stopnia kpt. piech. (z 12 października 1918). Po rozbrojeniu Niemców w listopadzie automatycznie przeszedł do Wojska Polskiego.

Na czele komp. szkoły wziął udział w zamachu zorganizowanym przez swego brata Mariana (4/5 stycznia 1919). Aresztowany, przez jakiś czas przebywał w twierdzy dęblińskiej. 1 marca przeniesiony do rezerwy. Następnie powrócił do służby w Wojsku Polskim. Służył w 23 pp i baonie zapasowym 36 pp. W 1920 r. awansował na mjr. piech.

Zweryfikowany jako mjr piech. z 1 czerwca 1919, od 10 sierpnia 1922 r. dowodził baonem w Szkole Podchorążych Piechoty w Warszawie. 1 listopada przydzielony do 69 pp. Od 30 listopada 1922 r. przez rok pozostawał w stanie nieczynnym, po czym został przeniesiony do rezerwy.

Pracował jako handlowiec w m. Lida. Prowadził tam hurtownię tytoniu. Po bankructwie firmy przeniósł się do Lublina, a w 1938 r. do Łodzi.

Podczas II wojny światowej w 1939 r. z rodziną przeniósł się do Lublina. Zamawiał po wsiach zwierzęta rzeźne. Aresztowany przez Niemców, 30 lipca 1941 r. osadzony w obozie koncentracyjnym w Auschwitz (nr więźnia 19 288).

Zmarł w grudniu 1942 r.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych i złotym Krzyżem Zasługi.

Żonaty z Anną z Chejnów, miał z nią synów Zbigniewa i Andrzeja oraz córki Danutę Agnieszkę zamężną Połeć i Teresę zamężną Michalak.

Źródła

H. Bagiński, U podstaw organizacji Wojska Polskiego 1908–1914, Warszawa 1935; W.K. Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914–1917. Słownik biograficzny t. 2, Warszawa 2006; Lista strat Legionu Polskiego. Od 1 maja do 1 lipca 1915, Piotrków 1915; Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich, Warszawa 1993; „Monitor Polski” nr 93/1938; A.J. Narbut-Łuczyński, U kresu wędrówki. Wspomnienia, Londyn 1966; Rocznik oficerski 1923, 1924; Rocznik oficerski rezerw 1934; K. Stepan, Prawie jak słownik, „Mars” t. 20/2006; M. Żegota-Januszajtis, Życie moje tak burzliwe... Wspomnienia i dokumenty, Warszawa 1993.