Bojownikom niepodległości

Wiktor Aleksander Jaworski

(1892–1951)

Urodził się 22 stycznia 1892 r. w Warszawie. Syn Józefa i Julianny z Gorzkowskich.

Uczył się w gimnazjum, z którego w szóstej klasie został usunięty. Aresztowany przez władze rosyjskie, wkrótce został zwolniony.

Od 1909 r. pracował jako tkacz w fabryce firanek i koronek Szlenkera przy ul. Dzielnej. Aresztowany na początku 1911 r. pod zarzutem zabójstwa dwóch policjantów, do lipca był więziony przy ul. Spokojnej i na Ratuszu. Za agitację strajkową jesienią 1912 r. skazany administracyjnie na dwa miesiące więzienia. Wyrok odbyl w więzieniu na Ratuszu.

Od 1912 r. należał do SDKPiL ps. „Kwadrat”. Aresztowany przy tzw. likwidacji kierownictwa organizacji warszawskiej SDKPiL (13 marca 1913 r.), był więziony na Pawiaku i w X pawilonie warszawskiej cytadeli. Zwolniony 13 lipca tego roku.

W czasie I wojny światowej początkowo ukrywał się w Warszawie, potem pracował w Warszawskim Towarzystwie Mleczarskim.

W 1918 r. zamieszkał w Radomiu, gdzie wstąpił do PPS i jej Milicji Ludowej. Po rozbrojeniu okupantów w styczniu 1919 r. z całą komp. przeniesiony do Warszawy. Po jej rozwiązaniu powrócił do Radomia.

W lipcu 1919 r. współorganizował oddział ochotników, z którym wziął udział w I powstaniu śląskim (sierpień 1919). Wobec trudnej sytuacji militarnej kraju w lipcu 1920 r. wstąpił ochotniczo do Wojska Polskiego. Służył w 201 pp Armii Ochotniczej. Brał udział w walkach z bolszewikami. Ranny w październiku, leczył się w szpitalu w Wilnie. W grudniu bezterminowo urlopowany, po czym przeniesiony do rezerwy.

Pracował na kolei w Bydgoszczy, był przewodniczącym Okręgowego Komitetu Robotniczego PPS. Potem działał w związkach zawodowych w Gdyni. Od 1935 r. pracował jako intendent w szpitalu miejskim w Radomiu.

Działał w PPS oraz w radomskim oddziale Związkowym Pracowników Komunalnych i Instytucji Użyteczności Publicznej w Polsce.

Podczas II wojny światowej we wrześniu 1939 r. zmobilizowany do Wojska Polskiego, służył zapewne w Ośrodku Zapasowym 16 DP. Po zakończeniu walk podjął działalność konspiracyjną. Od jesieni 1939 r. komendant Obwodu Radom i zastępca komendanta Okręgu Kielce Organizacji Wojskowej PPS-WRN. Wobec groźby aresztowania na początku 1941 r. opuścił ten teren.

Od stycznia 1945 r. ponownie w Radomiu. Do 1948 r. pracował jako intendent w szpitalu miejskim. Od marca 1945 do 1949 r. II wiceprezydent Radomia.

Współorganizator oddziału Związku Zawodowego Pracowników Gospodarki Komunalnej (pierwszy przewodniczący jego zarządu). Sprawował też funkcję II sekretarza Miejskiego Komitetu PPS. Dokooptowany do Rady Naczelnej partii (6 maja 1945 r.), do czerwca tego roku pozostawał w jej składzie. 2 października 1948 r. usunięty z szeregów PPS.

Zmarł 19 marca 1951 r. w Radomiu.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości i Krzyżem Walecznych.

Źródła

A.K. Kunert, w: Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego t. 2, Warszawa 1987; „Monitor Polski” nr 140/1938.