Bojownikom niepodległości

Wiktor Brachmański

(1892-1969)

Urodził się 17 października 1892 r. w Radlinie Dolnym pow. Rybnik. Syn Jana i Rozalii z Kowolów.
Ukończył szkołę powszechną, po czym uczył się zawodu krawca w Rydułtowach.
W czasie I wojny światowej zmobilizowany do armii niemieckiej. Po jej zakończeniu zdemobilizowany.
Powrócił wówczas do Radlina Dolnego, gdzie prowadził warsztat krawiecki.
Działacz narodowy. Członek Tow. Śpiewaczego „Jadwiga”, założyciel tamtejszego Tow. Gimnastycznego „Sokół”; sprawował w nim funkcję naczelnika i instruktora.
Od marca 1919 r. należał do POW Górnego Śląska ps. „Braun”. W czasie I powstania śląskiego (17-24 sierpnia 1919) dowodził plut. Analogiczną funkcję sprawował w komp. radlińskiej w czasie II powstania śląskiego (19-25 sierpnia 1920). W jej składzie m.in. zajął Wodzisław Śląski. Po jego zakończeniu brał udział w akcji plebiscytowej. Od 3 maja 1921 r. jako zastępca dowódcy baonu uczestniczył w III powstaniu śląskim. Uzyskał stopień sierż. Po zakończeniu walk do czerwca 1922 r. pełnił służbę w Straży Gminnej w Radlinie.
Po przyłączeniu Śląska do Polski prowadził własny warsztat krawiecki we Wodzisławiu Śląskim. Należał do Zw. Powstańców Śląskich.
W sierpniu 1939 r. objął dowództwo 2 komp. III baonu powstańczej samoobrony. Na tym stanowisku wziął udział w kampanii wrześniowej. Po jej zakończeniu za swoją działalność w latach 1918-1921 został aresztowany przez Niemców (2 maja 1940 r.). Początkowo osadzony w więzieniu w Rybniku, skąd został wysłany do obozu koncentracyjnego w Dachau (nr więźnia 7327). Zwolniony z obozu w sierpniu 1942 r. Otrzymał nakaz pracy w warsztacie krawieckim w Raciborzu, gdzie był zatrudniony do końca wojny.
Zmarł 7 listopada 1969 r.
Odznaczony Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych, w PRL otrzymał order Odrodzenia Polski 5 kl. i złoty Krzyż Zasługi.
Był żonaty z Małgorzatą N.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 64/1938
Źródła

J. Klistała, Martyrologium mieszkańców Ziemi Rybnickiej, Wodzisławia Śląskiego, Żor, Raciborza w latach 1939-1945. Słownik biograficzny, Bielsko-Biała 2006; „Monitor Polski” nr 64/1938.