Bojownikom niepodległości

Wiktor Gładysz

(1866-1951)

gładysz wiktorUrodził się 21 grudnia 1866 r. w Brzezince pow. Międzychód. Syn Karola, siodlarza, właściciela fabryki powozów, i Anastazji ze Stoińskich Wąchalskiej.

W 1880 r. ukończył szkołę powszechną w Kamionnie. dokształcał się u miejscowego nauczyciela z zamiarem przygotowania się do zawodu nauczyciela. Z powodu germanizacji szkół rodzina wybrała dla niego zawód kupiecki. Uczył się w miejskiej szkole średniej w Poznaniu, a od 1882 r. praktykował w drogerii R. Barcikowskiego. Równocześnie ukończył polską wieczorową szkołę kupiecką. W latach 1884-1886 kierował tajnym kółkiem Orzeł, w którym uzupełniano wiedzę z literatury i historii Polski oraz odbywano ćwiczenia fizyczne.

W 1886 r. ukończył praktykę, po czym już w 1891 r. został kierownikiem drogerii. Przekształcił ją w skład hurtowy, jedyny taki polski w zaborze pruskim. W 1909 r. nabył na własność firmę R. Barcikowski, którą ze wspólnikami prowadził do 1919 r.

Współzałożyciel Tow. Młodych Drogerzystów w Poznaniu (1900 r.), którego w latach 1902-1919 był prezesem, a od 1922 r. prezesem honorowym.

Od 1886 r. należał do „Sokoła” w Poznaniu. W 1887 r. został nauczycielem gimnastyki Gniazda „Sokoła” w Poznaniu i na tym stanowisku pracował do 1909 r. Jako reprezentant Poznania w 1891 r. uczestniczył w II wszechsłowiańskim zlocie w Pradze. W 1893 r. na zjeździe w Inowrocławiu został naczelnikiem utworzonego tam Zw. Sokołów Polskich w państwie niemieckim i funkcję tę pełnił przez 25 lat, a od 1909 do 1919 r. był pierwszym zastępcą naczelnika. Autor podręcznika Nauka gimnastyki sokolej. Członek komisji redakcyjnej dwutygodnika „Sokół”. W 1902 r. zorganizował, po czym kierował tzw. Grono techniczne związkowe, stanowiące serce i mózg… wielkopolskiej szkoły wychowania fizycznego.

W niepodległej Polsce mieszkał w Poznaniu. W 1919 r. zorganizował przy swojej firmie fabrykację lekarstw i specyfików, zamieniając przedsiębiorstwo w wielką spółkę akcyjną. Wobec choroby w latach 1921-1922 wyjechał na kurację. To wraz z niesumiennością głównego akcjonariusza i sytuacją gospodarczą kraju w 1922 r. doprowadziły go do utraty przedsiębiorstwa.

W 1919 r. został prezesem Zw. Drogerzystów w Poznaniu, zmienionym w Zw. Drogerzystów Rzeczypospolitej Polskiej; po objęciu działalnością całej Polski (1923 r.) do 1939 r. pełnił funkcję jego prezesa, później honorowego prezesa. Współzałożyciel szkół drogeryjnych, głównie w Polsce zachodniej. Wchodził w skład komitetu redakcyjnego tygodnika „Drogerzysta” (1919-1933) i ,,Wiadomości Drogistowskich” (1933-1939). Publikował również w „Młodym Drogerzyście”, „Świecie kupieckim”, w „Kalendarzu-notatniku drogeryjno-farmaceutycznemu”.

W niepodległej Polsce w Poznaniu sprawował funkcje członka zarządu w Hurtowni Perfumeryjnej, członka rady nadzorczej w Izbie Przemysłowo-Handlowej oraz w Banku Hipotecznym; był zastępcą prezesa rady nadzorczej firmy R. Barcikowski, wiceprezesem Zw. Właścicieli Domów i Nieruchomości,

Z ramienia Stronnictwa Narodowo-Demokratycznego przez kilkanaście lat był radnym m. Poznania.

Podczas II wojny światowej w październiku 1939 r. aresztowany przez Niemców i osadzony w obozie w Forcie VII w Poznaniu, w styczniu i lutym 1940 r. przebywał w obozie przejściowym na Głównie. Wywieziony do Generalnej Guberni, zamieszkał w Warszawie. W czasie powstania warszawskiego z ludnością cywilną opuścił miasto.

Po wojnie zamieszkał w Poznaniu.

Zmarł 12 sierpnia 1951 r. w Buku i tam został pochowany.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta 5 (?) kl. i złotym Krzyżem Zasługi.

Żonaty (od 1894 r.) z Wandą Heleną Goławiecką, miał z nią pięć córek m.in. Marię (26 III 1899-1974) zamężną Petrycką oraz dwóch synów: Mieczysława (?-IX 1939), pracownika firmy R. Barcikowskiego, poległego w kampanii wrześniowej, i Bolesława Sylwestra (31 XII 1911-29 V 1966).

Członek honorowy poznańskiego gniazda „Sokoła”, był patronem jego okręgu poznańskiego, członek honorowy Tow. Młodych Drogerzystów w Poznaniu, Zw. Drogerzystów Rzeczypospolitej Polskiej

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 177/1938
Źródła

„Monitor Polski” nr 177/1938; W. Szczygielski, w: Polski Słownik Biograficzny t. VIII. z 1959-1960.