Bojownikom niepodległości

Wincenty Bernard Gorzycki

(1893-1923)

Urodził się 30 czerwca 1893 r. we Lwowie. Syn Kazimierza Józefa, pedagoga, oraz Adolfiny z d. Szamed..

Ukończył gimnazjum we Lwowie, po czym podjął studia na Wydz. Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego.

W okresie nauki gimnazjalnej nalezał do przywódców socjalistycznej organizacji młodzieży „Promień”. W 1911 r. wszedł w skład Komitetu Organizacyjnego Polskiej Młodzieży Socjalistycznej. Po jej przyłączeniu się do Zw. Organizacji Polskiej Młodzieży Socjalistyczno-Rewolucyjnej „Promień” należał do jego Komitetu Centralnego i pozostawał w nim do wybuchu wojny. Należał też do akademickich organizacji socjalistycznych „Zjednoczenie” i „Życie”.

Członek Zw. Strzeleckiego.

W czasie I wojny światowej w Legionach Polskich ps. „Zygmunt Narski”. Służył w 1 i 5 pp LP. Kontuzjowany podczas bitwy pod Łowczówkiem (22-26 grudnia 1914 r.). Po rekonwwalescencji w IV baonie 5 pp LP. Następnie w POW. W latach 1916-1917 przebywał w Lublinie, gdzie z ramienia Wydz. Narodowego Lubelskiego kierował nielegalnym biurem prasowym oraz był redaktorem „Sprawy Polskiej” i „Dziennika Lubelskiego”.

Od 1918 r. kontynuował studia na Uniwersytecie Warszawskim. Ukończył je i w czerwcu 1920 r. uzyskał doktorat.

Jednocześnie pracował jako nauczyciel w gimnazjum. W 1918 r. wszedł w skład Komisji Historycznej Wydz. Programowego Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Był autorem wypisów historyczno-źródłowych dla wyższych klas szkół średnich.

W 1920 r. został redaktorem „Dziennika Berlińskiego”, brał udział w przygotowywaniu akcji plebiscytowej na Śląsku. Wydalony z Niemiec, powrócił do Warszawy. Pracował jako docent w Wolnej Wszechnicy Polskiej i prof. w Państwowym Instytucie Pedagogicznym.

Związany z PPS, działał w utworzonym przez b. członków „Promienia” akademickim Zw. niezależnej Młodzieży Socjalistycznej, od 1918 r. redagował „Głos Niezależny”, późniejszy organ tego związku.

Zmarł 6 marca 1923 r. w Warszawie w następstwie choroby spowodowanej kontuzją wojenną. Pochowany na tamtejszym Cmentarzu Parafialnym na Powązkach kwat. 98.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., pośmiertnie otrzymał Krzyż Niepodległości.

Żonaty z Heleną Dudek (zob.), miał z nią syna Jerzego, zamordowanego przez Niemców w 1944 r., oraz córkę Irenę.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 64/1938
Źródła

A. Kwiatek, w: Encyklopedia powstań śląskich, Opole 1982; Lwów i Małopolska Wschodnia w Legionach Polskich 1914-1917, Lwów 1935; M. Manteufflowa, w: Polski Słownik Biograficzny t. VIII/1959-1960; „Monitor Polski” nr 64/1938; J. Myśliński, w: Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego t. 2, Warszawa 1987.