Wincenty Janas

Urodził się 21 stycznia 1891 r. w Dąbrówce Wielkiej pow. Bytom. Syn Antoniego, górnika, i Pauliny z d. Wawoczny (?).

Ukończył szkołę ludową w Rudzie, po czym pracował w kopalni.

Należał do Towarzystwa Śpiewu „Dzwon” w Rudzie. Od 1907 r. należał do stow. „Eleusis”. Od 1913 r. uczył się w prywatnym gimnazjum w Krakowie.

W czasie I wojny światowej od 1915 r. w armii niemieckiej, był ranny. Służył w niej do 1918 r.

Po powrocie z wojny był organizatorem wieców narodowych i mówcą. Zdobył kwalifikacje nauczyciela szkoły ludowej i zaczął organizować kursy języka polskiego i historii.

Podczas I powstania śląskiego aresztowany przez Niemców.

Zamordowany 21 sierpnia 1919 r. w swoim mieszkaniu w Rudzie Śląskiej przez niemieckich żołnierzy.

Pośmiertnie odznaczony Krzyżem Niepodległości.

Jego pomnik znajduje się w Rudzie Śląskiej, jest patronem Szkoły Podstawowej nr 28 w tym mieście oraz ulic w Bytomiu, Chorzowie, Katowicach, Mikołowie, Rudzie Śląskiej, Tarnowskich Górach, Zabrzu i Żorach.