Bojownikom niepodległości

Witold Bronisław Brzeziński

(1897–1984)

Urodził się 3 września 1897 r. w Kołomyi. Syn Kazimierza.
Uczeń szkoły realnej.
Członek oddziału konnego „Sokoła”.
W czasie I wojny światowej od 4 lub 16 sierpnia 1914 r. w Legionach Polskich. Służył w IV baonie 2 pp LP. W jego składzie 30 września wyruszyłna front. Ranny 29 października podczas bitwy pod Mołotkowem. Awansowany do stopnia kpr., a w 1915 r. na plut. Przejściowo dowódca plut. 15 komp. 2 pp LP. Od 15 czerwca chory, leczył się w szpitalu w Krakowie i w tym czasie uzyskał eksternistycznie maturę w II szkole realnej. Od września 1915 do lutego 1916 r. służył w plut. kawalerii przy Dep. Wojskowym NKN i w kadrze kawalerii, gdzie ukończył szkołę podoficerską. Od 15 kwietnia w 2 szw.2 puł LP i oddziale telefonicznym.
Po kryzysie przysięgowym od września 1917 r. w Polskim Korpusie Posiłkowym. 15 października mianowany aspirantem oficerskim. W następstwie przejścia II Brygady przez front pod Rarańczą (15/16 lutego 1918) internowany 18 lutego przez Austriaków. Przebywał w obozach w Bustyahaza i Szeklencze, skąd w maju zbiegł do Krakowa. Schwytany, został osadzony w obozie w Witkowicach, skąd wobec choroby uwolniono go.
Podjął wówczas studia filozoficzne na Uniwersytecie Jagiellońskim.
Od 9 listopada 1918 r. w WP. W stopniu pchor. dowodził plut. w I baonie akademickim. Od 13 lutego 1919 r. instruktor musztry polskiej w II lotniczym baonie uzupełnień. Mianowany 15 lipca ppor. piech. (z dniem 1 czerwca), od 1 sierpnia sprawował funkcję adiutanta baonu; jednocześnie uczestniczył w kursie pilotażu. Od 1 kwietnia przebywał na wyższym kursie technicznym w Szkole Oficerskiej Wojsk Kolejowych w Krakowie. Po jego przerwaniu 2 maja przydzielony do baonu zapasowego wojsk kolejowych, był zastepcą dowódcy 1, a potem 2 komp. Od 1 września dowodził plut. w komp. roboczej nr 3 na Pomorzu. Od 19 listopada zastępca dowódcy 12 komp. wojsk kolejowych. 28 lutego 1921 r. awansował na por. piech.
Od 18 marca 1921 r. w baonie zapasowym 1 pułku wojsk kolejowych. Od września do listopada przebywał na kursie doszkalającym wojsk kolejowych w Jabłonnie. Po jego ukończeniu powrócił do pułku, w którym był młodszym oficerem i dowódcą 3 komp., a potem dowódcą oddziału roboczego w Nowym Targu. Zweryfikowany jako por. sap. z 1 czerwca 1919 r., od 19 czerwca 1922 r. dowodził sekcją administracyjno-taborową pułku. W 1923 r. ukończył kursy: gazowy, oświatowy, doszkalający, informacyjny i uzbrojenia. Równocześnie kontynuował studia na Uniwersytecie Jagiellońskim; ukończył sześć semestrów. Następnie dowódca komp. w 1 psap kolejowych (1923, 1924). Przydzielony do 5 pac, był młodszym oficerem baterii. Od lutego do października 1925 r. przebywał na kursie w Szkole Młodszych Oficerów Artylerii. Awansowany 1 lipca 1925 r. na kpt. sap., w latach 1925-1927 studiował w WSWoj w Warszawie. Po ukończeniu szkoły 31 października został oficerem sztabu 30 DP. Od 23 sierpnia 1929 do 6 października 1930 r. kierownik referatu organizacyjnego w DOK nr VIII w Toruniu. Następnie (do 7 listopada 1932 r.) służył jako kierownik referatu ogólno-mobilizacyjnego i mobilizacji materiałowej w DOK nr IX w Brześciu nad Bugiem. Przeniesiony do 1 baonu mostów kolejowych, dowodził 2 komp., a potem równocześnie był oficerem wyszkolenia baonu. Od maja do grudnia 1933 r. wykładowca taktyki i organizacji armii w Centrum Wyszkolenia Saperów w Modlinie. Następnie zajmował to samo stanowisko w Szkole Podchorążych Inżynierii w Warszawie. 1 stycznia 1936 r. awansował na mjr. dypl. sap. Od maja do grudnia był kierownikiem referatu w szefostwie komunikacji wojskowej Sztabu Głównego. Następnie zastępca szefa wydz. mobilizacyjnego w DOK nr V w Krakowie. Od 1 stycznia 1939 r. zastępca dowódcy 6 baonu saperów. Od marca dowódca 9 baonu saperów.
Członek Zw. Legionistów Polskich. Należał do Koła 2 puł LP.
Jako dowódca 9 baonu saperów wziął udział w kampanii wrześniowej. Walczył na Pomorzu. 2 września dostał się do niewoli niemieckiej. Przebywał w niej przez cały okres wojny m.in. w oflagu X A w Itzehoe (1939-2941), Sandbostel (1941), X C w Lubece (1941-1942), a potem II C w Woldenbergu. Uwolniony 30 stycznia 1945 r., powrócił do kraju.
Pracował jako nauczyciel historii, rysunków i Przysposobienia Wojskowego w szkołach w Miłosnej, Sulejówku i Rembertowie.
Powołany 15 listopada 1945 r. do służby wojskowej w LWP, został zastępcą szefa Oddz. IV Sztabu Generalnego. 1 stycznia 1946 r. awansował do stopnia ppłk. dypl. sap. Od 8 maja był st. pomocnikiem szefa wydz. studiów operacyjnych Oddz. VI SG. W 1947 r. po przekształceniu oddziału w Wojskowe Biuro Historyczne został w nim szefem wydz. Odrodzonego WP. 22 lipca 1947 r. awansował na płk. dypl. adm. W listopadzie 1949 r. został pomocnikiem ds. naukowych komendanta fakultetu wojskowego w Gdańsku. Od 9 sierpnia 1951 r. inspektor fakultetu wojsk inżynieryjnych w Wojskowej Akademii Technicznej, a od 18 marca 1952 r. kierownik sekcji doskonalenia kadry i magistrów na wydz. wyszkolenia tej uczelni i jednocześnie zastępca szefa tegoż wydz. 28 sierpnia przeniesiony do dyspozycji Dep. Kadr MON, a 8 października do rezerwy.
Mieszkał w Gdańsku, gdzie od 1 stycznia 1953 r. pracował jako inspektor nadzoru budowlanego w Spółdzielni „Samopomoc Chłopska”.
Zmarł w 1984 r.
Odznaczony Krzyżem Niepodległości, Krzyżem Walecznych i złotym Krzyżem Zasługi, w PRL otrzymał order Odrodzenia Polski 5 kl.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 29/1932
Źródła

W. Chocianowicz, W 50 lecie powstania Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, Londyn 1969; J. Cisek, E. Kozłowska, Ł. Wieczorek, Słownik Legionistów Polskich t. I, Kraków, Warszawa, Zalesie Górne 2017; I. Izdebski, Dzieje 9 DP w latach 1918-1939, Warszawa 2000; „Monitor Polski” nr 29/1932; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006; informacje Tadeusza Łaszczewskiego.