Bojownikom niepodległości

Witold Łuniewski

(1881-1943)

łuniewski witoldUrodził się 15 stycznia 1881 r. w Warcie pow. Sieradz. Syn Hipolita, rejenta, i Marii z Dłużniakiewiczów.

Kształcił się w gimnazjum w Kaliszu. Należał wówczas do tajnych kółek uczniowskich, był też ich delegatem na zjazd centralny. W 1900 r. uzyskał maturę, po czym studiował na Wydz. Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. W 1903 r. aresztowany przez Niemców za pracę w oświacie robotniczej, przez kilka miesięcy był więziony w Havelbergu. W latach 1904-1905 działał w różnych tajnych organizacjach m.in. w „Spójni”. W następstwie strajku szkolnego (1905 r.) na rok przerwał studia. Wyjechał do Krakowa i przez kilka miesięcy pracował w klinice neuropsychiatrycznej prof. Jana Piltza. Dyplom lekarski uzyskał w 1906 r. w Kazaniu.

Po otrzymaniu absolutorium podjął pracę w Zakładzie dla Psychicznie i Nerwowo Chorych w Kowanówku pod Łodzią. Przez kilka miesięcy ponownie był zatrudniony w klinice neuropsychiatrycznej w Krakowie. Wobec choroby (gruźlica kręgosłupa) wyjechał do Davos, gdzie prócz leczenia pracował jako asystent. W połowie 1908 r. został asystentem kliniki psychiatrii w Zurychu u Eugena Bleulera. Z inicjatywy Rady Dobroczynności Publicznej Guberni Kaliskiej na początku 1909 r. powrócił do kraju i zajął się organizowaniem i prowadzeniem zakładu psychiatrycznego w Warcie. Od 1909 r. zajmował stanowisko dyrektora szpitala w Warcie oraz (od 1914 r.) prezesa rady miejskiej.

W czasie I wojny światowej od 1915 r. w Polskiej Organizacji Wojskowej. Latem 1917 r. internowany przez Niemców. Przebywał w obozach w Havelbergu i w Landsdorfie. W 1918 r. uwolniony, powrócił do Warty.

Od lata 1919 r. dyrektor Państwowego Szpitala dla Psychicznie Chorych w Tworkach. Od 1922 r. wykładał w Warszawie psychopatologię w Państwowym Instytucie Pedagogiki Specjalnej, psychiatrę sądową na kursach dla asesorów i aplikantów sądowych oraz psychopatologię kryminalną w Instytucie Higieny Psychicznej.

20 stycznia 1923 r. uzyskał doktorat na Uniwersytecie Warszawskim, studia specjalistyczne odbył w Zurychu i Monachium. W 1932 r. otrzymał stopień docenta Uniwersytetu Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Autor ok. 100 prac specjalistycznych z zakresu psychiatrii klinicznej i społecznej.

Od 1927 r. był doradcą psychiatrycznym w Departamencie Służby Zdrowia, konsultantem Szpitala dla Psychicznie Chorych dla Więźniów w Grodzisku (od 1928 r.). Od 1933 r. pracował w komisji do badań kryminalno-biologicznych w Ministerstwie Sprawiedliwości.

Wiceprezes Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (od 1924 r.). Członek komitetu redakcyjnego „Rocznika Psychiatrycznego” (od 1930 r.).

Podczas II wojny światowej pracował jako dyrektor szpitala w Tworkach. W końcu 1940 r. zdjęty przez Niemców ze stanowiska, został wówczas zastępcą dyrektora.

Zmarł 21 stycznia 1943 r. w Tworkach i został pochowany na cmentarzu tamtejszego szpitala psychiatrycznego.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta 4 kl., złotym Krzyżem Zasługi i jugosłowiańskim orderem Orła Białego 5 kl.

Żonaty (od 9 VI 1910) z Felicją Pożaryską, małżeństwo to było bezpotomne; wychowywali troje sierot.

Jest patronem Wojewódzkiego Szpitala Psychiatrycznego w Warcie.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 156/1931
Źródła

J.B. Gliński, Słownik biograficzny lekarzy i farmaceutów ofiar drugiej wojny światowej t. 2, Warszawa 1999; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest? t. 2, Warszawa 1939; „Monitor Polski” 1931, nr 156.