Bojownikom niepodległości

Władysław Feliks Bereza

(1893–1940)

Władysław Feliks BerezaUrodził się 30 maja 1893 r. w Łomży. Syn Aleksandra i Felicji z Łubów.

W czasie I wojny światowej służył w armii rosyjskiej (7 puł), uzyskując stopień ppor. kaw.

Od grudnia 1917 r. w 5 puł II Korpusu Polskiego. Dowodził plut. 4 szw. Brał udział w bitwie z Niemcami pod Kaniowem (11 maja 1918). Następnego dnia, po kapitulacji korpusu, dostał się do niewoli. Przebywał w niej w Brześciu nad Bugiem aż do jesieni.

8 grudnia przydzielony do 5 puł. Dowodził plut. 3 szw. 3 stycznia 1919 r. wyjechał na front ukraiński. Do maja walczył z Ukraińcami w okolicach Lwowa; dowodził wówczas plut. 2 szw. Od połowy maja do września służył w szw. zapasowym w Garwolinie, przeważnie pełniąc w nim funkcję adiutanta. Od września ponownie na froncie. Z dniem 1 kwietnia 1920 r. awansował na por. kaw.

Po zakończeniu wojny objął funkcję adiutanta 5 puł. Zweryfikowany jako rtm. kaw. z 1 czerwca 1919, w październiku 1922 r. odkomenderowany do dyspozycji komendanta Szkoły Sztabu Generalnego w Warszawie, potem został II oficerem sztabu 1 BJazdy. Od 15 sierpnia 1923 r. tłumacz w Szkole Sztabu Generalnego. Od lipca 1925 r. w 22 puł. Potem w 4 puł (1928) i od 1930 r. w KOP (kolejno w pułkach KOP „Podświle” i „Głębokie”). Awansowany 1 stycznia 1932 r. na mjr. kaw. W 1933 r. został kwatermistrzem 23 puł. Potem służył w 26 puł, a od 1937 r. był zastępcą dowódcy 2 psk. 19 marca 1939 r. otrzymał stopień ppłk. kaw. Wkrótce potem został inspektorem Południowej Grupy Kawalerii KOP w Łucku.

Podczas kampanii 1939 r. dostał się do niewoli sowieckiej. Przebywał w obozie w Starobielsku.

W kwietniu lub maju 1940 r. zamordowany w Charkowie.

Odznaczony dwukrotnie Krzyżem Walecznych, złotym i srebrnym Krzyżem Zasługi oraz Medalem Niepodległości, pośmiertnie (2007) awansował na płk.

Jego pamięci poświęcono tablicę w katedrze polowej WP w Warszawie, jest wymieniony na tablicy pamiątkowej ofiar zbrodni w kościele pw. św. Katarzyny w Zamościu.

Źródła

Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, Warszawa 2003; J. Cygan, W.K. Cygan, Ziemia mińska na drodze do niepodległości 1914-1921, Mińsk Mazowiecki-Warszawa 2008; L. Fabianowicz, Oficerowie 5 Pułku Ułanów Zasławskich zamordowani przez NKWD w 1940 roku, „Przegląd Kawalerii i Broni Pancernej” nr 154/1997; Z. Godyń, Straty spośród kawalerzystów i pancernych z rąk sowieckich w II wojnie światowej, Londyn 1976; „Monitor Polski” nr 131/1933; Rocznik oficerów kawalerii 1930; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków2006.