Władysław Osmólski

Urodził się 28 czerwca 1883 r. w Warszawie. Syn Władysława i Marii z Japowiczów.

W roku 1902 ukończył V Gimnazjum w Warszawie. Studiował na Wydziale Lekarskim Cesarskiego Uniwersytetu Warszawskiego (od 1915 Uniwersytet Warszawski). Relegowany za udział w strajku szkolnym (1905). Kontynuował studia na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, gdzie uzyskał absolutorium. Dyplom lekarski uzyskał w grudniu 1907 r. una Uniwersytecie w Dorpadzie (obecnie: Tartu w Estonii).

Początkowo pracował jako bezpłatny asystent w warszawskich szpitalach. Potem został lekarzem ziemskim w powiecie uszyckim, następnie prowadził badania bakteriologiczne w Instytucie Bakteriologicznym w Odessie. W latach 1909–1911 jako delegat rządu rosyjskiego, później Międzynarodowej Komisji do Walki z Dżumą pracował w kwarantannie przeciwdżumowej w Arabii. Następnie przez rok był zatrudniony na oddziale chirurgicznym, później specjalizował się w okulistycze w Instytucie Oftalmicznym (1912–1914), sprawując funkcję asystenta oraz (1915–1920) lekarza ambulatorium. Równocześnie był lekarzem ogrodów dziecięcych Raua. Należał do Towarzystwa Lekarskiego Warszawskiego.

Po wybuchu I wojny światowej zmobilizowany do armii rosyjskiej, przydzielony do II Szpitala Chirurgicznego w Warszawie, następnie do oddziału polowego 24 DP. 2 sierpnia 1915 r. w rejonie Łomży zdezerterował, przedostając się do Warszawy. Od 4 sierpnia 1915 do lutego 1916 r. komisarz Straży Obywatelskiej XIII Okręgu. Po rozwiązaniu Straży od marca 1916 r. naczelny lekarz okręgu warszawskiego Polskiej Organizacji Wojskowej. Równolegle pracował w szkole i uczył na pierwszych kursach lotniczych. 15 stycznia 1918 r. został naczelnikiem referatu higieny szkół i wychowania fizycznego w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Opracował pierwsze ogólnopolskie przepisy z tych dziedzin, był autorem prac z dziedziny higieny. Jesienią 1918 r. rozpoczął wydawanie czasopisma „Sport Polski”, został współorganizatorem I Zjazdu Towarzystw Gimnastycznych i Sportowych w Warszawie. Został prezesem jego Komitetu Wykonawczego i sekcji odczytowej.

W niepodległej Polsce od listopada 1918 r. służył w Wojsku Polskim. W stopniu kpt. lek. zajmował stanowisko lekarza pułkowego 36 pp. Od 15 lutego 1919 r. szef sanitarny brygady, a od 1 czerwca szef wydz. wychowania fizycznego w Departamencie V Naukowo–Szkolnym Ministerstwie Spraw Wojskowych. 24 stycznia 1920 r. został szefem sanitarnym 2 DP Leg. Brał udział w walkach z bolszewikami. W 1920 r. awansował na ppłk. lek. Był szefem sanitarnym 2 Armii. W roku 1922 odbył dwumiesięczny staż w szkole gimnastyki i szermierki w Joinville–de–Pont pod Paryżem. Zweryfikowany jako ppłk lek. z 1 czerwca 1919 r., w czerwcu objął funkcję szefa wydz. wychowania fizycznego w Oddz. III SG. W tym tż roku uzyskał doktorat na Uniwersytecie Jagiellońskim. Redagował pismo „Lekarz Wojskowy” (1922–1926), założył dwutygodnik „Wychowanie Sportowe i Wojskowe”, przekształcone w tygodnik „Stadion” (1923). 30 kwietnia 1924 r. został dowódcą baonu szkolnego w Oficerskiej Szkole Sanitarnej, a w grudniu 1925 r. wykładowcą. Od lutego 1926 r. sprawował funkcję komendanta Centralnej Wojskowej Szkoły Gimnastyki i Sportu w Poznaniu. Inicjator utworzenia Centralnego Instytutu Wychowania Fizycznego. Awansowany 1 stycznia 1930 r. na stopień płk. dr., w marcu tego roku został jego pierwszym komendantem. Od 18 października 1931 r. komendant Szkoły Podchorążych Sanitarnych, od 1933 r. szef służby sanitarnej OK nr VII w Poznaniu.

Działacz sportowy. Był współorganizatorem i członkiem I Polskiego Komitetu Olimpijskiego, wiceprezesem I Rady Wychowania Fizycznego i Kultury Cielesnej, prezesem komitetu organizacyjnego I Kongresu Sportowego w Warszawie (1923), prezesem Polskiego Związku Narciarskiego, kierownikiem drużyny polskiej na zimowe Igrzyska Olimpijskie w Chamonix we Francji (1924), pierwszym prezesem Związku Dziennikarzy Sportowych. W roku 1925 z jego inicjatywy został powołany klub „Lechia” Warszawa.

W latach 1926–1929 wykładał teorię wychowania fizycznego w Centralnej Wojskowej Szkole Gimnastyki i Sportu w Poznaniu, 1929–1931 w Centralnym Instytucie WF, na Wydz. Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego (pięć lat) i na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie (trzy lata). Autor licznych prac specjalistycznych.

Współzałożyciel Lekarskiego Towarzystwa Wydawniczego, wchodził do komitetów redakcyjnych czasopism lekarskich i sportowych, jak „Medycyna” czy „Wychowanie Fizyczne”. Był członkiem Rady Naukowej Wychowania Fizycznego (1927–35), pracował w jej Komisjach Lekarskiej i Miernika Sprawności w Wychowaniu Fizycznym, reprezentował radę na międzynarodowych kongresach i zjazdach naukowych.

W marcu 1935 r. zaproszony przez rząd liberyjski na stanowisko kierownika sekcji chorób tropikalnych, podczas podróży zasłabł koło stacji kolejowej w Zbąszyniu.

Zmarł 7 kwietnia 1935 r. w drodze do szpitala w Świebodzinie. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie kwat. A–12.

Żonaty z Lauą Wilczyńską, z którą się rozszedł, od roku 1933 z Odettą Marią z Porretów Zybertową.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta 4 kl., czterokrotnie Krzyżem Walecznych i złotym Krzyżem Zasługi, czechosłowackim orderem Białego Lwa, szwedzkim orderem Wazów 2 i 3 kl. oraz rumuńskim orderem Meritul Sanitar 1 kl.