Bojownikom niepodległości

Włodzimierz Antoniewicz

(1893–1973)

Włodzimierz AntoniewiczUrodził się 15 lipca 1893 r. w Samborze. Syn Karola, powstańca 1863 r., urzędnika pocztowego, oraz Wandy z Kurowskich.

Ukończył gimnazjum we Lwowie (1912), po czym rozpoczął studia archeologiczne i geograficzne we Lwowie i kontynuował je później w Krakowie oraz Wiedniu, Paryżu i Pradze.

W 1912 r. jako student był kierownikiem zakopiańskiego schroniska i po egzaminie uzyskał nieformalne uprawnienia do prowadzenia wycieczek studenckich po Tatrach.

W 1914 r. zmobilizowany do armii austriackiej. Ciężko ranny, został zdemobilizowany.

W 1918 r. ukończył studia na Uniwersytecie Jagiellońskim, uzyskując doktorat.

Pracował jako kustosz Muzeum Zamku Królewskiego na Wawelu (1916–1918), zastępca naczelnika wydz. sztuki i kultury Tymczasowej Komisji Rządzącej w Krakowie (1918–1919), wiceprezydent i kierownik biura Państwowego Grona Konserwatorów Przedhistorycznych przy Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego (1920–1924). Był członkiem rady naukowej Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem.

W 1924 r. habilitował się w zakresie prehistorii na Uniwersytecie Poznańskim. Od 1920 do 1923 r. zastępca profesora, a od 1924 r. profesor nadzwyczajny archeologii przedhistorycznej Uniwersytetu Warszawskiego. W 1928 r. mianowany prof. zwyczajnym, w latach 1934–1936 sprawował funkcję dziekana Wydz. Humanistycznego, zaś od 1936 r. do wojny był rektorem tej uczelni. Równolegle od 1921 r. profesor prehistorii Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie. W roku 1924 został honorowym dyrektorem Muzeum Archeologicznego im. E. Majewskiego Towarzystwa Naukowego Warszawskiego. W latach 1925–1934 prowadził też wykłady na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie.

W okresie II wojny światowej mieszkał w Warszawie. Pracował jako palacz w szkołach, a jednocześnie należał do senatu tajnego Uniwersytetu Warszawskiego.

Po zakończeniu wojny powrócił do pracy na Uniwersytecie Warszawskim, na którym wykładał do przejścia na emeryturę w 1963 r.

Autor licznych prac z dziedziny prehistorii. Jako pierwszy przedstawił syntezę religii dawnych Słowian. W 1946 r. zorganizował wieloletnie badania nad tatrzańskim pasterstwem.

Członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności, wiedeńskiego Towarzystwa Prehistorycznego, fińskiego Towarzystwa Archeologicznego, Towarzystwa Archeologicznego w Londynie i niemieckiego Instytutu Archeologicznego oraz członek Towarzystwa Numizmatycznego w Bukareszcie. W latach 1946–1949 był wiceprzewodniczącym Towarzystwa Naukowego Warszawskiego, a także kierował jego komisją kultury i sztuki oraz sprawował funkcję redaktora naczelnego wydawnictw. Pełnił funkcję wiceprezesa Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego i Polskiego Towarzystwa Archeologicznego. W 1952 r. został członkiem tytularnym, a w 1957 r. rzeczywistym, PAN. Należał do Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, członek honorowy PTTK.

Zmarł 20 maja 1973 r. w Warszawie.

Odznaczony orderem Polonia Restituta 3 kl. i Medalem Niepodległości, bułgarskim orderem Cyryla i Metodego 3 kl., francuską Legią Honorową 3, 4 i 5 kl., jugosłowiańskim orderem św. Sawy 3 i 4 kl. oraz włoskim orderem Korony Włoch 2 kl.

Źródła

Biogramy uczonych polskich, cz. I. Nauki społeczne zesz. 1, Wrocław 1983; W.K. Cygan, Żołnierze Niepodległości 1863–1938 Słownik biograficzny t. 2, Mińsk Mazowiecki – Warszawa – Kraków 2011; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938; „Monitor Polski” 1933, nr 255; A. Śródka, w: Uczeni Polsce XIX–XX stulecia t. I, Warszawa 1994.