Bojownikom niepodległości

Wojciech Jacobson

(1885–1961)

Wojciech JacobsonUrodził się 14 kwietnia 1885 r. w Starogardzie. Syn Gorgoniusza, aptekarza, i Pauliny z Königów. Brat Bohdana (zob.).

Ukończył gimnazjum w Starogardzie (1905 r.), następnie studiował medycynę w Monachium i Wrocławiu, w 1910 r. uzyskując dyplom lekarski.

W okresie nauki gimnazjalnej należał do Towarzystwa T. Zana, w czasie studiów – „Bratniej Pomocy” i Związku Polskiej Młodzieży Akademickiej.

Praktykował w Poznaniu i Wrocławiu, gdzie w 1 lutego 1912 r. doktoryzował się z medycyny i chirurgii. Następnie pracował w Szpitalu św. Józefa w Gnieźnie.

Odbył obowiązkową służbę w armii niemieckiej (1 kwietnia-30 września 1906 i 1 kwietnia-30 września 1912), uzyskując w marcu 1913 r. stopień ppor. rez. lek.

W czasie I wojny światowej 1 sierpnia 1914 r. zmobilizowany do armii niemieckiej, jako lekarz baonu 49 pp na frocie zachodnim 17 grudnia 1914 r. odniósł kontuzję. Następnie był lekarzem oddziałów zapasowych na frontach francuskim i rosyjskim m.in. 34 baonu zapasowego i oddziałów zapasowych II Korpusu Armijnego. W lipcu 1917 r. awansował na por. rez. lek. W końcu 1918 r. lekarz 49 pp w Gnieźnie. Nawiązał kontakt z Komisariatem Naczelnej Rady Ludowej.

Uczestnik powstania wielkopolskiego. Współorganizator oddziałów powstańczych w Gnieźnie, przyczynił się do zajęcia tego miasta i rozbrojenia niemieckiej ekspedycji w rejonie Zdziechowej (29-30 grudnia 1918). Organizował służbę sanitarną wojsk powstańczych. Był lekarzem garnizonu gnieźnieńskiego, a od 22 lutego 1919 r. lekarzem IV baonu 4 pstrz wlkp. 19 maja 1919 r. awansował na kpt. lek. Od 1 października do 15 listopada lekarz baonu zapasowego 7 pstrz wlkp, DOGen Poznań (16 listopada 1919–16 stycznia 1920), szpitala wojskowego w Gnieźnie (16 stycznia-20 kwietnia). Od 21 kwietnia w Departamencie Sanitarnym MSWojsk. Od 1 do 15 sierpnia lekarz odcinka obronnego pod Radzyminem i (od 16 sierpnia do 17 listopada) na statkach sanitarnych na Wiśle. Awansowany na mjr. lek. Od 18 listopada 1920 do końca kwietnia 1922 r. służył w Szpitalu Okręgowym w Toruniu. 5 maja przeniesiony do rezerwy. Zweryfikowany jako mjr rez. lek. z 1 czerwca 1919 r.

W latach 1922–1939 praktykował jako lekarz. Specjalizował się w położnictwie i ginekologii. Mieszkał w Toruniu. Był tam prezesem oddziału Związku Powstańców Wielkopolskich i wiceprezesem okręgu, działaczem Związku Oficerów Rezerwy i Polskiego Związku Zachodniego.

W końcu sierpnia 1939 r. zmobilizowany do Wojska Polskiego, był zastępcą komendanta szpitala wojennego nr 802. Jako lekarz baonów Obrony Narodowej w składzie Armii „Pomorze” uczestniczył w walkach z Niemcami na Pomorzu i nad Bzurą oraz w obronie Warszawy. Po kapitulacji załogi (28 września) pod przybranym nazwiskiem objął komendę szpitala polowego w Błoniu. Rozpoznany przez Niemców zbiegł do Stanisławowa, a potem do Lwowa. Następnie przedostał się do Budapesztu, a potem do Francji. Powołany do służby w Wojsku Polskim, był komendantem izby chorych w obozie w Coëtquidan. Uczestnik kampanii francuskiej 1940 r. Po upadku Francji przedostał się do Wlk. Brytanii. Od sierpnia był lekarzem w Stacji Zbornej Oficerów w Rothesay na wyspie Bute. Na własną prośbę został urlopowany z Rothesay.

Od maja do sierpnia 1944 r. pracował w Szpitalu Wiktorii w Burnley. Następnie został lekarzem w edynburskim szpitalu wojskowym. Po demobilizacji zamieszkał w Wlk. Brytanii.

Pracował General Hospital Willesden, w szpitalu Marynarki Wojennej w Greenwich, a potem jako lekarz prywatny w Londynie.

Po wojnie działał w Związku Polskich Ziem Zachodnich.

Zmarł 9 października 1961 r. w Londynie i tam został pochowanyna Cmentarzu St. Mar`ys.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, dwukrotnie Krzyżem Walecznych i srebrnym Krzyżem Zasługi.

Opublikował: Z ludem wielkopolskim przeciwko zaborcom. Wspomnienia (dwa wydania).

Żonaty z Lucyną Miecznikiewicz, miał z nią synów Zbigniewa (1914–1943) i Andrzeja (25 II 1919–6 XI 1943), kan. w PSZ, a po rozwodzie (od 1930 r.) z Emilią Bojarską, miał z nią syna Wojciecha Zbigniewa (ur. 1929), żeglarza.

Źródła

J. Basiński, w: Słownik biograficzny powstańców wielkopolskich 1918–1919, Poznań 2002; K. Grodziska, Polskie groby na cmentarzach Londynu, Kraków 1995; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938; „Monitor Polski” nr 64/1937; B. Polak, w: Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945 t. II (1914–1921) cz. 2, Koszalin 1993; Rocznik oficerski 1923, 1924; Rocznik oficerski rezerw 1934.