Bojownikom niepodległości

Wojciech Lipski

(1860-1930)

lipski wojciech 1860Urodził się 20 lipca 1860 r. w Lewkowie koło m. Ostrów Wlkp. Syn Józefa, ziemianina, i Antoniny z Koczorowskich.

Uczył się w gimnazjum w Ostrowie Wlkp., gdzie w 1879 r. uzyskał maturę. Następnie studiował na Wydz. Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego (1879-1880) oraz prawo we Wrocławiu i Lipsku (do 1883 r.). Był członkiem Tow. Literacko-Słowiańskiego i sekretarzem Tow. Górnośląskiego we Wrocławiu (1880-1881). Po śmierci ojca w 1884 r. przerwał pisanie rozprawy doktorskiej, po czym objął zarządzanie rodzinnym majątkiem ziemskim.

W latach 1885-1886 odbył obowiązkową służbę wojskową w armii niemieckiej w charakterze jednorocznego ochotnika. Służył w pułku kirasjerów gwardii w Berlinie.

Członek Sejmiku i Wydz. Powiatowego w Ostrowie oraz w Sejmiku w Poznaniu. Był radcą i członkiem Wydz. Ziemstwa Kredytowego w Poznaniu oraz zastępcą członka zarządu Izby Rolniczej Prowincji Poznańskiej. W 1900 r. współorganizator Zw. Ziemian Wielkopolskich, który miał chronić polskie majątki przed działalnością niemieckiej Komisji Kolonizacyjnej. W 1907 r. został członkiem pruskiej Izby Panów, w której sprzeciwiał się uchwaleniu ustawy o wywłaszczeniu.

W czasie I wojny światowej wyjeżdżał do Szwajcarii i pośredniczył w kontaktach między zaborem pruskim a Centralną Agencją Polską w Lozannie, a potem z Komitetem Narodowym Polskim w Paryżu. W połowie 1918 r. został członkiem tajnego Centralnego Komitetu Obywatelskiego w Poznaniu. We wrześniu tego roku zorganizował Komitet Obywatelski w Ostrowie. Jako jego przewodniczący został desygnowany na przyszłego starostę. Po proklamowaniu Republiki Ostrowskiej (10 listopada) pełnił funkcję kontrolera landrata i członka Powiatowej Rady Ludowej. Uczestniczył w obradach Sejmu Dzielnicowego w Poznaniu.

Podczas powstania wielkopolskiego od 1 stycznia 1919 r. sprawował funkcję starosty ostrowskiego. Był pierwszym tej rangi polskim urzędnikiem w Wielkopolsce, organizatorem polskiej administracji w powiecie. Ze względu na stan zdrowia 20 stycznia 1920 r. ustąpił ze stanowiska.

Od tej pory zajmował się tylko swoim majątkiem ziemskim. W 1928 r. przyjmował u siebie Prezydenta RP prof. Ignacego Mościckiego.

Zmarł 16 października 1930 r. w Lewkowie i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Parafialnym.

Odznaczony orderem Polonia Restituta 3 (?) kl., pośmiertnie otrzymał Krzyż Niepodległości.

Żonaty (od 1890 r.) z Zofią Lipską, miał synów Jana Józefa (16 IV 1892-18 XII 1943), działacza gospodarczego,  i Józefa (5 VI 1894-1 XI 1958), dyplomatę.

Był hinorowym prezesem Tow. Powstańców i Wojaków w Ostrowie, jest patronem nagrody starosty ostrowskiego.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 167/1932
Źródła

J. Mierzwa, Słownik biograficzny starostów Drugiej Rzeczypospolitej t. 1, Łomianki 2018; „Monitor Polski” nr 167/1932; J. Pietrzak, w: Polski Słownik Biograficzny t. XVII/1972.