Wojciech Mondry

Urodził się 3 grudnia 1887 r. w Botowie w powiecie szczytnowskim na Warmii, w parafii Biskupiec Reszelski. Syn Franciszka i Marii z Mikatów.

Gdy miał 5 lat, z rodzicami zamieszkał w Poznaniu, gdzie ukończył czteroletnią szkołę elementarną. Od roku 1898 kształcił się gimnazjum św. Marii Magdaleny; 25 lutego 1907 r. zdał maturę. W tym samym roku powrócił na Warmię.

Studiował filozofię i teologię na Akademii Teologicznej im. kard. Stanisława Hozjusza w Braniewie (niem. Brunsberg). 5 lutego 1911 r. przyjął święcenia kapłańskie z rąk niemieckiego biskupa diecezji warmińskiej Augustyna Bludau (1862–1930) w katedrze we Fromborku.

Słóżbę duszpasterską rozpoczął jako wikariusz w kościele pw. św. Wawrzyńca i św. Katarzyny w Barczewku (niem. Alt Wartenburg), gdzie przeciwstawiał się germanizacji ludności polskiej. Podczas kazań i homilii, podtrzymywał ducha narodowego wśród parafian. Na skutek interwencji władz pruskich w roku 1912 został przeniesiony przez biskupa Bludaua do Królewca (niem. Königsberg, dzisiejszy Kaliningrad), gdzie pełnił funkcje wikariusza i prefekta w szkołach średnich oraz w seminarium dla nauczycielek. Sprawował też opiekę duszpasterską nad polskimi robotnikami zatrudnionymi w pruskich zakładach przemysłowych i w gospodarstwach rolnych.

Po wybuchu I wojny światowej (28 lipca 1914) pozostał w stolicy Prus Wschodnich; służył jako kapelan Polakom – jeńcom wojennym. W marcu 1919 r. dostał nominacją na proboszcza do parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Pasymiu. Już w lipcu w kościele pw. św. Elżbiety w Kraszewie k. Lidzbarka Warmińskiego. Wobec szykan władz niemieckich w październiku przeniósł się do rodzinnej parafii pw. św. Jana Chrzciciela w Biskupcu Reszelskim.

W okresie walki plebiscytowej lat 1919–1920, który miał zdecydować o przynależności państwowej ziem warmińskich, ks. Mondry rozwinął aktywną działalność na rzecz sprawy polskiej jako członek miejscowej, powiatowej Rady Ludowej i opiekun ekspozytury Warmińskiego Komitetu Plebiscytowego. Władze pruskie znów zaczęły go nękać. .

Od marca 1920 r. zajmował stanowisko administratora w jednej z parafii w Wolnym Mieście Gdańsku. Został redaktorem działu religijnego w „Dzienniku Gdańskim” oraz administratorem w Towarzystwie Wydawniczym Pomorskim. Był też kapelanem pomocniczym Marynarki Wojennej. . W lipcu tego roku był współzałożycielem Tymczasowego Zarządu Towarzystwa Pomocy Naukowej dla studentów Polaków na Politechnice Gdańskiej. W tym czasie biskup diecezji kalisko-kujawskiej (od 1925 włocławska) Stanisław Zdzitowiecki (1854–1927) pozytywnie odpowiedział na prośbę ks. Mondrego o przyjęcie do diecezji.

W grudniu 1922 r. ks. Mondry opuścił Gdańsk. 15 lutego 1923 r. objął funkcje prefekta i rektora kościoła pw. św. Jakuba Apostoła w Częstochowie. Równocześnie uczył religii w Szkole Handlowej Stowarzyszenia Kupców oraz Gimnazjum Społecznym. Z polecenia Kurii Biskupiej prowadził kursy metodyczne dla nauczycieli religii w szkołach powszechnych. Od 10 września 1923 do roku 1925 sprawował funkcję notariusza oficjalatu diecezji włocławskiej w Częstochowie.

Po utworzeniu diecezji częstochowskiej (25 października 1925) przez papieża Piusa XI na mocy bulli „Vixdum Poloniae unitas” w marcu 1926 r. z inicjatywy bp. Teodora Kubiny (1880–1951) zorganizował redakcję diecezjalnego tygodnika „Niedziela” i stanął na jej czele. Początkowo redakcja „Niedzieli” mieściła się w prywatnym mieszkaniu ks. Mondrego na plebanii przy ul. Krakowskiej. Pierwszy numer pisma ukazał się 4 kwietnia 1926 r. w nakładzie 7000 egz. W latach 1928–1937 wydawał „Kalendarz Jasnogórski”. Delegat Stowarzyszenia Pań Miłosierdzia św. Wincentego à Paulo, później dyrektor: Papieskiego Dzieła Rozkrzewiania Wiary św. Piotra Apostoła, Dziecięctwa Jezusowego i Związku Misyjnego Kleru. Odbył podróże zagraniczne do Ziemi Świętej, Francji i Włoch.

28 sierpnia 1937 r. został proboszczem nowo utworzonej parafii pw. św. Jakuba Apostoła w Częstochowie. W pierwszej homilii do swoich parafian (26 września 1937) powiedział:

Dla tej parafii chcę żyć; na jej usługi oddaję siły i zdolności, jakie mi dał Bóg; jej niosę swą miłość i poświęcenie w ofierze. Świadom jestem tego, jak wielkie brzemię, jak odpowiedzialny urząd przyjmuję na swe słabe barki.

Oprócz służby duszpasterskiej zaangażował się w działalność społeczną. Powołał Stowarzyszenie Miłosierdzia św. Wincentego à Paulo, Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej, Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej, Żywy Różaniec, Akcję Katolicką i Apostolstwo Modlitwy.

Po wybuchu II wojny światowej był współorganizatorem pomocy dla Polaków wysiedlonych przez Niemców z Poznańskiego, Pomorza, Gdyni, Łodzi i Śląska. W roku 1940 w Częstochowie powstał Społeczny Komitet Pomocy (później Rada Opiekuńcza Miejska) ks. Mondry włączył się w jego prace, będąc zastępcą burmistrza Częstochowy Stanisława Rybickiego (1899–1980). 15 września 1940 r. Niemcy usunięty przez Niemców ze stanowiska. Dalej organizował pomoc żywnościową dla biednych. W ukryciu pomagał uwięzionym rodakom w zakładzie karnym na Zawodziu. Szczególna intensywna działalność ks. proboszcza była widoczna się gdy do Częstochowy przybywali wysiedleni z powstańczej Warszawy.

Po zakończeniu II wojny światowej (8 maja 1945) został mianowany dziekanem częstochowskim, następnie w roku 1951 kanonikiem Kapituły Częstochowskiej. W roku 1954 współorganizował I Synod Diecezjalny (28–29 września). Z powodu stanu zdrowia 15 marca 1965 r. zarządzanie parafią przejął wikariusz ks. Tadeusz Ojrzyński. Ksiądz Mądry zachował tytuł proboszcza z obowiązkiem sprawowania mszy św. za wiernych. Zmarł 20 grudnia 1969 r. w Częstochowie, został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Kule w grobowcu kapituły katedralnej między kwaterą 32 i 33.

Odznaczony Medalem Niepodległości i papieskim orderem Pro Ecclesia et Pontifice

.