Bojownikom niepodległości

Zbigniew Antonowicz

(1894–1940)

Antonowicz ZbigniewUrodził się 14 listopada 1894 r. w Kaliszu. Syn Michała i Zofii z Kucharskich. Brat Teodora Oresta (zob.).

W 1904 r. rozpoczął naukę w kaliskim gimnazjum. Uczestniczył w strajku szkolnym (1905 r.). Następnie uczył się w domu, a w latach 1909-1914 w Szkole Realnej w Kaliszu, gdzie przez dwa lata był członkiem tajnego koła samokształceniowego. W 1914 r. rozpoczął studia na politechnice w Moskwie.

W czasie I wojny światowej w styczniu 1915 r. wstąpił do Legionu Puławskiego.  W stopniu st. szer. służył w I plut. 2 komp. Ciężko ranny 19 maja podczas bitwy pod Pakosławiem, przez kilka miesięcy leczył się w szpitalach w Smoleńsku i Moskwie.

Po wyleczeniu się z ran podjął studia na politechnice w Moskwie.

Pod koniec grudnia 1916 r. przerwał studia, po czym pracował jako technik w oddziałach robót inżynieryjnych na froncie. Na tym stanowisku działał w Związku Wojskowych Polaków.

Po wybuchu rewolucji lutowej w Rosji wstąpił do I Korpusu Polskiego. Przydzielony do prac administracyjnych, w czasie demobilizacji korpusu należał do jego Komisji Likwidacyjnej. W sierpniu 1918 r. z komisją powrócił do kraju.

Nawiązał kontakt z Polską Organizacją Wojskową w Kaliszu. Brał udział w rozbrajaniu Niemców.

Od 11 listopada 1918 r. w Wojsku Polskim. Początkowo służył w Pułku Ziemi Kaliskiej (potem: 29 pp), zaś w 1920 r. urzędnikiem wojskowym w intendenturze Dowództwa Okręgu Generalnego Łódź.

Po zakończeniu wojny przeniesiony do szefostwa inżynierii i saperów DOGen/DOK nr IV w Łodzi. Służył tam do 30 marca 1924 r. Był urzędnikiem wojskowym XI rangi. Przemianowany jako por. sap. z 1 grudnia 1920 r. Po ukończeniu kursu doszkalającego powrócił na stanowisko szefa wydziału w Dowództwie Okręgu Korpusu nr IV. W listopadzie 1926 r. przeniesiony do 2 psap. Dowodził w nim plut. i był adiutantem pułku. Awansowany 1 stycznia 1928 r. na kpt. sap., w pułku służył do grudnia 1931 r. Następnie do 30 czerwca 1935 r. pełnił służbę w samodzielnym referacie informacyjnym DOK nr I w Warszawie. Potem ponownie w 2 psap. 30 września przeniesiony w stan nieczynny, 30 września 1936 r. przeszedł w stan spoczynku.

Pracował jako zastępca dyrektora ds. administracyjnych w Państwowych Zakładach Inżynierii w stoczni w Modlinie.

Należał do Związku Strzeleckiego w stoczni (członek zarządu).

W maju 1939 r. powołany do służby czynnej, prowadził prace fortyfikacyjne od strony Prus Wschodnich. W sierpniu skierowany na Górny Śląsk dla przeprowadzenia ewakuacji zakładów przemysłowych.

Podczas kampanii wrześniowej dostał się do niewoli sowieckiej, prawdopodobnie w okolicy Dubna. Przebywał w obozie w Kozielsku.

Wywieziony na podstawie listy wywozowej z 2 kwietnia 1940 r., wkrótce potem został zamordowany w lesie katyńskim.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości i srebrnym Krzyżem Zasługi, pośmiertnie (2007) awansował na mjr.

Żonaty z Bronisławą Starzyńską, miał z nią córkę Annę (ur. 20 XII 1919) oraz synów Witolda (ur. 10 I 1922) i Zbigniewa (ur. 5 II 1927).

Jego pamięci poświęcono tablicę w katedrze polowej WP w Warszawie.

Źródła

CAW, I.482.54-4508; K. Banaszek, W.K. Roman, Z. Sawicki, Kawalerowie orderu Virtuti Militari w mogiłach katyńskich, Warszawa 2000; W.K. Cygan, Żołnierze Niepodległości 1863-1938. Słownik biograficzny t. 2, Mińsk Mazowiecki-Warszawa-Kraków 2011; Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego, Warszawa 2000; H. M[alanowska], w: Pro memoria, „Wojskowy Przegląd Historyczny” 1989, nr 4; „Monitor Polski” 1932, nr 167; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932.