Bojownikom niepodległości

Żelisław Grotowski

(1878-po 1936)

Urodził się 9 grudnia 1878 r. w Rawie Mazowieckiej. Syn Józefa, notariusza, i Konstancji z Bardzkich.

Ukończył gimnazjum Wojciecha Górskiego w Warszawie (1898 r.). Studiował w Lipsku i Frankfurcie, a następnie na Wydz. Prawa uniwersytetu we Fryburgu, gdzie w 1907 r. uzyskał doktorat.

W okresie studiów należał do Zjednoczenia Tow. Młodzieży Polskiej Zagranicą i z jego ramienia w latach 1905-1906 wchodził w skład Rady Stypendialnej Muzeum Polskiego w Rapperswilu, przyznającej pomoc finansową Polakom kształcącym się na Zachodzie.

W 1906 r. pracował jako pomocnik bibliotekarza w Muzeum Polskim w Rapperswilu. Po ukończeniu studiów powrócił do kraju i zamieszkał w Warszawie. W 1907 r. należał do Tow. Kursów Naukowych, w roku szkolnym 1907-1908 prowadził wykłady na Wydz. Humanistycznym. W latach 1908-1911 pracował jako nauczyciel ekonomii politycznej w żeńskiej szkole im. Cecylii Plater-Zyberkówny w Warszawie; w tym samym czasie był wykładowcą na trzyletnich kursach handlowych dla kobiet w Warszawie, prowadzonych przez Katolicki Zw. Kobiet Polskich. Równolegle (1908-1912) kierował dwuletnimi Wyższymi Kursami Handlowymi w Warszawie. Współpracował z redakcją Wielkiej powszechnej encyklopedii ilustrowanej (1907-1912).

Historyk, zajmował się historią gospodarczą Polski XVIII i XIX w.

Przed wojną zamieszkał we Lwowie.

W czasie I wojny światowej od 1 sierpnia 1914 r. w oddziałach strzeleckich i Legionie Wschodnim. Po jego rozwiązaniu (21 września 1914) przydzielony do IV baonu 3 pp LP. 6 listopada 1914 r. mianowany chor. piech., 14 marca 1915 r. awansował na ppor. piech. Od lipca do września 1915 r. sprawował funkcję adiutanta 2 pp LP, po czym powrócił do 3 pp LP.  Ranny w rękę na początku listopada pod Kościuchnówką. Leczył się w szpitalu w Tarnowie i w Kolinie. Od 10 lutego 1916 r. służył w komendzie placu LP w Przemyślu. 17 marca 1917 r. pozbawiony stopnia oficerskiego z powodu niejasnych transakcji finansowych sprzed wojny, w stopniu sierż. w kwietniu przebywał w stacji zbornej w Piotrkowie.

Potem mieszkał w Krakowie.

Wobec trudnej sytuacji militarnej kraju w lipcu 1920 r. zgłosił się ochotniczo do WP. Po zakończeniu wojny z bolszewikami w rezerwie.

W niepodległej Polsce mieszkał w Krakowie. Uzyskał zaopatrzenie na podstawie dekretu prezydenta z 13 stycznia 1936 r.

Zmarł 24 sierpnia 1937 r. w Krakowie.

Opublikował: Walki 2 brygady Legionów, Piotrków 1916; Rok temu i dziś (z własnych wspomnień). „Wiadomości Polskie” nr 104/1916.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości.

Żonaty (od 1904 r.) z Marią Przanowską, miał syna Zbigniewa Leszka (1905-1946), dziennikarza.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 63/1933
Źródła

W.K. Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914-1917. Słownik biograficzny t. 2, Warszawa 2006; IV Lista strat Legionów Polskich, Piotrków 1916; A. Krasicki, Dziennik z kampanii rosyjskiej 1914-1916, Warszawa 1988; „Monitor Polski” nr 63/1933; K. Stepan, Prawie jak słownik, „Mars” t. 20/2006; M. Wasiak, w: Słownik pracowników książki polskiej, suplement III, Warszawa 2010.