Bojownikom niepodległości

Zygmunt Bobrowski

1898–1973

Urodził się 2 grudnia 1898 r. w Przysusze pow. Opoczno. Syn Stanisława, urzędnika, i Józefy z Woronieckich.
W 1915 r. uzyskał maturę w rosyjskiej szkole realnej.
W marcu 1916 r. powołany do służby w armii rosyjskiej. Ukończył szkołę oficerską w Kijowie (listopad 1916 r.) i w stopniu chor. piech. został przydzielony do 261 zapasowego pstrz. W maju 1917 r. przeniesiony do 165 pstrz. W sierpniu był współorganizatorem komitetu pułkowego.
Następnie przeszedł do 11 psp I Korpusu Polskiego. Po demobilizacji korpusu od czerwca 1918 r. współorganizował POW w Równem.
Jednocześnie pracował zawodowo w tamtejszym Komisariacie Reemigracyjnym. W drodze do Warszawy w październiku został aresztowany przez Niemców w Brześciu nad Bugiem, ale wkrótce zdołał zbiec.
Od listopada 1918 r. w WP. Aż do 1931 r. służył w 36 pp. Kolejno zajmował stanowiska: dowódcy plutonu, adiutanta pułku i dowódcy komp.
Zweryfikowany jako por. piech. z 1 czerwca 1919 r. i awansowany 1 lipca 1925 r. na kpt. piech. W marcu 1931 r. przeniesiony do KOP, służył w baonie KOP „Sarny”. Następnie dowodził komp. w Kaletach, a od listopada 1935 r. był kwatermistrzem baonu KOP „Niemenczyn”. W październiku 1936 r. przeniesiony do 25 pp. Dowodził komp. i (od 1938 r.) baonem. Wiosną 1939 r. był komendantem obwodowym PW w Piotrkowie (przy 25 pp).
Podczas kampanii 1939 r. dowodził II baonem. W składzie Armii „Kraków” walczył w rejonie Częstochowy. Po jej zakończeniu przybył do Warszawy.
Pracował w sklepie tytoniowym E. Lindego i J. Bokalskiej przy ul. Targowej 67, a potem przy ul. Zygmuntowskiej 14. Używał nazwisk „Edmund Bobrowski”, „Klemens Markowski”, „Aleksander Surowiec”.
Od listopada 1939 r. uczestniczył w działalności konspiracyjnej w Organizacji Wojskowej „Wilki”. Od stycznia 1940 r. członek organizacji „Grunwald”, a po jej wejściu w skład „Unii” (połowa 1940 r.) dowodził kadrowym pułkiem Organizacji Wojskowej „Unia” – Polskich Wojsk Unijnych. Po scaleniu z AK (marzec 1942 r.) został komendantem V Rejonu Praga Centralna i (prawdopodobnie) zastępcą komendanta Obwodu Praga Okręgu Warszawa AK. Używał ps. „Ludwik” i „Ludwik II”. Z dniem 3 maja 1943 r. awansował na mjr. piech.
Na tym stanowisku wziął udział w powstaniu warszawskim. Po zakończeniu walk zbrojnych (6 sierpnia) w dalszym ciągu kierował V Rejonem.
Po zajęciu Pragi przez oddziały Armii Czerwonej i ludowego WP 19 września, zgodnie z zamiarami dowódcy obwodu, wydał rozkaz zbiórki dla podległych oddziałów i ochotników przed wcieleniem do LWP. Z oddziałów tych miał zostać sformowany 36 pp, do czego jednak nie doszło. W tym też miesiącu awansował na ppłk. piech.
Wstąpił do LWP. Od października 1944 r. był zastępcą dowódcy 1 pp ds. liniowych. Od marca 1945 r. dowodził 41 pp, a od czerwca – 2 pp. W 1945 r. otrzymał stopień płk. piech. 12 października zdemobilizowany.
10 kwietnia 1947 r. powołany do służby wojskowej, został dowódcą 11 DP. Od 7 lipca dowódca 7 DP. Zwolniony do rezerwy z przyczyn politycznych 14 listopada 1947 r.
Mieszkał w Warszawie, gdzie pracował jako urzędnik w Biurze Handlu Zagranicznego. W okresie od czerwca 1950 do lipca 1956 r. był prezesem Spółdzielni Budowlano-Mieszkaniowej „Ekonomiczna” i jednocześnie administratorem jej budynku mieszkalnego. W 1956 r. zamieszkał w Wyszkowie. Tam od maja 1957 do września 1958 r. był prezesem Wielobranżowej Spółdzielni Powiatowej. Następnie na emeryturze.
W latach 1958-1962 sprawował funkcję radnego Miejskiej Rady Narodowej, a w latach 1958-1966 także Powiatowej Rady Narodowej.
Był wiceprzewodniczącym zarządu powiatowego ZBoWiD i przewodniczącym Klubu Oficerów Rezerwy. Od 1960 r. członek Stow. „Pax”. Współzałożyciel i przewodniczący zarządu oddziału tego stow. w Wyszkowie.
Zmarł 15 listopada 1973 r. w Wyszkowie i tam został pochowany.
Odznaczony złotym Krzyżem Zasługi z mieczami, Medalem Niepodległości, srebrnym Krzyżem Zasługi, w PRL otrzymał order Krzyża Grunwaldu 3 kl., Odrodzenia Polski 4 i 5 kl., Virtuti Militari 5 kl. i Krzyż Walecznych, posiadał też papieski order Pro Ecclesia et Pontifice.
Żonaty (od 1926 r.) z Janiną Wilczyńską, miał córkę Janinę (ur. 1953) zamężną Śledzicką, architekta

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 258/1933
Źródła

Akcja „Wisła” 1947. Dokumenty i materiały, bmdw; A.K. Kunert, Słownik biograficzny konspiracji warszawskiej 1939-1944 t. 3, Warszawa 1991; Monitor Polski nr 258/1933; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; R. Rybka, K. Stepan, Rocznik oficerski 1939, Kraków 2006; „Wojskowy Przegląd Historyczny” nr 1/1974.