Bojownikom niepodległości

Zygmunt Gardecki

(1885-1942)

Urodził się 29 stycznia 1885 r. w Warszawie. Syn Józefa, dorożkarza, i Walerii z Korytowskich.

Ukończył pięciooddziałową szkołę miejską w Warszawie, po czym odbył praktykę jako malarz dekoracyjny i sztukator.

Po jej odbyciu pracował zawodowo jako sztukator w Teatrze Wielkim w Warszawie.

Od 1902 r. był związany z PPS. Aresztowany przez władze rosyjskie 28 stycznia 1903 r., do 22 maja więziony w warszawskiej cytadeli, po czym przez dwa lata pozostawał pod nadzorem policji w Żytomierzu. Od 1905 r. ponownie w Warszawie. Po rozłamie w partii (listopad 1906 r.) w PPS-Frakcji Rewolucyjnej ps. „Rywal”. Aresztowany 17 listopada 1906 r., przez osiem miesięcy był więziony, po czym wydalony poza granice państwa rosyjskiego. Wyjechał do Niemiec, skąd w 1909 r. nielegalnie powrócił do Warszawy.

W czasie I wojny światowej od 1916 r. członek Warszawskiego OKR PPS i jeden z organizatorów Pogotowia Bojowego PPS.

W trakcie wojny z bolszewikami w 1920 r. był członkiem Robotniczego Komitetu Obrony Warszawy.

Działacz PPS. W latach 1920-1928 członek jej Rady Naczelnej, od lipca 1919 r. przedstawiciel partii w warszawskiej Radzie Zw. Zawodowych (1922-1928 jej przewodniczący), od 1924 r. reprezentant PPS w Warszawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej i przewodniczący jej rady nadzorczej (do 1927 r.).

Po rozłamie w partii od 1928 r. w PPS d. Frakcji Rewolucyjnej. Był członkiem Centralnego Komitetu Robotniczego i Centralnej Rady Organizacyjnej (potem: Centralnego Wydz. Organizacyjnego). Zwolennik współpracy z BBWR.

Działacz związkowy; w latach 1928-1930 sekretarz generalny egzekutywy Centrali Zrzeszenia Klasowych Zw. Zawodowych, zastępca sekretarza generalnego i członek prezydium Zw. Związków Zawodowych (1931-1936), członek kierownictwa Zjednoczenia Polskich Zw. Zawodowych (1937-1939) oraz branżowych zw. zawodowych przemysłu górniczego, włókienniczego, robotników rolnych i leśnych, podległych Zw. Związków Zawodowych.

W 1922 r. wybrany na posła do Sejmu RP w okręgu wyborczym nr 16 (Kalisz), był członkiem klubu Zw. Parlamentarnego Polskich Socjalistów (do 1928 r.). W 1928 r. ponownie wybrany na posła w tym okręgu z listy PPS d. Frakcji Rewolucyjnej, funkcję poselską sprawował do 1930 r. W 1935 r. wybrany na posła do Sejmu RP w okręgu wyborczym nr 3 (Warszawa), mandat piastował do 1938 r.

Podczas II wojny światowej w końcu 1941 r. aresztowany przez Niemców. Więziony na Pawiaku, był torturowany. Prawdopodobnie 18 kwietnia 1942 r. wywieziony do obozu koncentracyjnego w Auschwitz (nr więźnia 31 026).

Tam zmarł 15 maja 1942 r.

Odznaczony Krzyżem Niepodległości i orderem Polonia Restituta 5 kl.

Żonaty z Marią N.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 64/1931
Źródła

B. Gadomski, w: Słownik Biograficzny Działaczy Polskiego Ruchu Robotniczego t. 2, Warszawa 1987; Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej, Warszawa 1994; „Monitor Polski” nr 64/1931; Posłowie i senatorowie Rzeczypospolitej Polskiej 1919-1939. Słownik biograficzny t. II, Warszawa 2000.