Bojownikom niepodległości

Zygmunt Vetulani

1894–1942

Zygmunt VetulaniUrodził się 4 marca 1894 r. w Sanoku. Syn Romana, nauczyciela, i Elżbiety z Kunachowiczów.

W 1912 r. ukończył Państwowe Gimnazjum Męskie im. Królowej Zofii w Sanoku, a potem Akademię Eksportową w Wiedniu. Podczas studiów w kwietniu 1914 r. wybrany prezesem zarządu koła polskich słuchaczy tej uczelni („Ognisko”).

Należał do skautingu. Był członkiem Oddziału Ćwiczebnego  im. hetm. Stanisława Żółkiewskiego (od 1911 r. - Drużyny Skautowej im. Stanisława Żółkiewskiego) w rodzinnym mieście. Członek „Sokoła” (od 1912 r.) w Sanoku. W okresie nauki w Wiedniu należał do Polskich Drużyn Strzeleckich ps. „Jan Sęp”. 26 maja 1914 r. otrzymał stopień podoficera kadeta.

Wybuch I wojny światowej zastał go na praktyce w Warszawie. Jako poddany austriacki internowany przez władze rosyjskie i wysłany do Astrachania.

Po rewolucji 1917 r. został dyrektorem huty szkła w Sławińsku i prof. Wyższej Szkoły Handlowej w Charkowie. W 1919 r. powrócił do kraju.

Podjął wówczas pracę w MSZ. Od 10 lipca 1919 r. był dietariuszem w Dep. Konsularnym, od 1 września pracownikiem kontraktowym, a od 15 września prowizorycznym referentem. Od 1 marca do 1 listopada 1920 r. tytularny wicekonsul w Przedstawicielstwie RP w Wiedniu, po czym do 26 września 1921 r. wicekonsul w Królewcu. W okresie od 26 września 1921 do 26 marca 1926 r. konsul RP w Morawskiej Ostrawie, a następnie radca handlowy w Konstantynopolu (do 1 czerwca 1930 r.). Konsul i kierownik konsulatu w Bukareszcie (1 czerwca 1930-30 czerwca 1935). Powróciwszy do pracy w centrali MSZ, był radcą w Dep. Polityczno-Ekonomicznym, zaś w 1938 r. kierownikiem referatu środkowej Europy w wydz. wschodnim. 1 maja 1939 r. w randze radcy przydzielony do radcy ekonomicznego. W latach 1939-1940 konsul generalny RP w Bagdadzie.

W końcu lat 30. członek sądu koleżeńskiego Stow. „Samopomoc Urzędników Polskiej Służby Zagranicznej”.

Należał do warszawskiego Koła Harcerzy z Czasów Walk o Niepodległość.

Autor prac specjalistycznych z dziedziny gospodarki.

Podczas II wojny światowej od 1940 r. pracował w biurze szyfrów MSZ w Angers we Francji. Po jej upadku w czerwcu tego roku wyjechał do Brazylii. Tam objął stanowisko konsula RP w Rio de Janeiro oraz podjął pracę w Instytucie Badania Kryształu Górskiego.

Zmarł 25 październiku 1942 r. w Rio de Janeiro w następstwie wypadku samochodowego.

Odznaczony orderem Polonia Restituta 5 kl., złotym Krzyżem Zasługi, Medalem Niepodległości, afgańskim orderem Gwiazdy 1 kl., greckim orderem Feniksa 3 kl., jugosłowiańskim orderem św. Sawy 3 kl., rumuńskimi orderami Korony Rumunii 3 kl., Gwiazdy Rumunii 3 kl., węgierskim Krzyżem Zasługi 3 kl.

Żonaty ze Stanisławą Leśniewską, miał z nią córkę Wandę (1921-1987) zamężną Van Dongen.

Członek honorowy Macierzy Ziemi Cieszyńskiej (od 1926 r.).

Źródła

H. Bagiński, U podstaw organizacji Wojska Polskiego 1908-1914, Warszawa 1935; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938; „Monitor Polski” nr 64/1932; T. Oracki, Działacze Warmii i Mazur odznaczeni Krzyżem i Medalem Niepodległości (1932-1938), „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” nr 2/2011; Rocznik Służby Zagranicznej Rzeczypospolitej Polskiej według stanu na 1 czerwca 1939, Warszawa 1939.