Bojownikom niepodległości

Eugeniusz Quirini

1891–1978

Eugeniusz QuiriniUrodził się 29 lipca 1891 r. w Milówce pow. Żywiec, w rodzinie pochodzenia włoskiego.. Syn Mariana, farmaceuty, oraz Adeli z  Schimlerichów. Brat Emanuela Franciszka.

W latach 1903–1910 uczył się w C.K. I Wyższej Szkole Realnej we Lwowie (od 1921 I Gimnazjum matematyczno-przyrodnicze im. Mikołaja Kopernika we Lwowie), gdzie uzyskał maturę. Następnie studiował na Wydziale Inżynierii Politechniki Lwowskiej.

Od września 1910 r. należał do tajnej Armii Polskiej we Lwowie (2 komp.) oraz Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie”. Był organizatorem i zastępcą komendanta IV Polskiej Drużyny Strzeleckiej w Kleparowie (obecnie dzielnica Lwowa). W maju 1912 r. uczestniczył w demonstracji na znak protestu przeciwko odłączeniu Chełmszczyzny od Królestwa Polskiego pod konsulatem rosyjskim we Lwowie – podczas jej trwania został pobity i zraniony przez funkcjonariuszy policji. Od wiosny 1913 r. kształcił się w szkole podchorążych PDS we Lwowie. 10 stycznia 1914 r. mianowany podoficerem kadetem.

Po wybuchu I wojny światowej, 3 sierpnia 1914 r. wraz z oddziałem kleparowskim przybył do Krakowa i wstąpił do oddziału strzeleckiego J. Piłsudskiego, dowódca plut. 3 komp. baonu strzeleckiego Mieczysława Norwida-Neugebauera, następnie w Legionach Polskich. 20 września, został  odkomenderowany do tworzonego 3 pp LP, dowódca plut. 3 komp. Podczas walk w Karpatach 24 stycznia 1915 r. został ranny pod Bertianką. Po powrocie ze szpitala 1 kwietnia objął dowództwo plut. 7 komp., które sprawował do 1 marca 1916 r., kiedy to przydzielono go do Szkoły Chorążych LP. Po jej ukończeniu (1 maja 1916) z tym dniem mianowany chor. piech. Otrzymał dowództwo plut. 5 komp. 3 pp LP. 16 czerwca ciężko ranny w brzuch i rękę w boju pod Tumanem, do końca roku przebywał w szpitalu fortecznym nr 1 w Krakowie. Od 1 lipca 1917 r. dowodził plut. w obozie rekruckim w Ostrowi. W następstwie kryzysu przysięgowego (lipiec 1917) wstąpił do Polskiej Siły Zbrojnej. 1 września 1917 r. awansował na ppor. piech. Od 1 września 1917 do 1 września 1918 r. dowodził komp. na kursie wyszkolenia nr 2, następnie w szkole podoficerskiej. 12 października 1918 r. mianowany por. piech. W listopadzie 1918 r. uczestniczył w akcji rozbrajania okupantów.

W niepodległej Polsce, od listopada 1918 r. podjął służbę w Wojsku Polskim. Walczył w wojnie z Rosją bolszewicką 1919–1920; od 1 kwietnia do 31 sierpnia 1919 r. dowodził komp. 34 pp, w walkach na Polesiu. Następnie do 15 lipca 1920 r. był referentem w DepartamencieI Organizacyjno-Mobilizacyjnym MSWojsk. 1 grudnia 1919 r. otrzymał stopień kpt. piech. Od 15 lipca do 25 sierpnia sprawował funkcję szefa sztabu XVIII BP, następnie do 15 września szefa sekcji w Oddziale I Naczelnego Dowództwa. Następnie do 15 lutego 1921 r. dowodził baonem w Wielkopolskiej Szkole Podchorążych Piechoty. Po zakończeniu działań wojennych, od 15 lutego do 15 października był starszym referentem Oddziału I Naczelnego Dowództwa i szefem wydziału w Wojskowym Instytucie Naukowo-Wydawniczym. Zweryfikowany jako kpt. piech. z 1 czerwca 1919, był słuchaczem na kursie w WSWoj w Warszawie (15 października 1921–1 października 1923). Po ukończeniu szkoły do 21 listopada 1924 r. zajmował stanowisko kierownika referatu w Oddziale III Sztabu Generalnego. Awansował wówczas na mjr. SG piech. ze starszeństwem z 1 lipca 1923 r. Od 21 listopada 1924 dowodził II baonem 52 pp, zaś od 1 stycznia 1926 r. był referentem w Wojskowym Instytucie Naukowo-Wydawniczym. Następnie (od 22 marca 1926) służył w DOK nr II w Lublinie (do 11 czerwca 1927 r. szef oddziału wyszkolenia, do 15 września 1928 szef oddziału ogólnego). W okresie od 16 września 1928 do 27 października 1932 r. pełnił obowiązki szefa Wojskowego Instytutu Naukowo-Wydawniczego, a równocześnie również redaktora Bellony (1928–1932). W 1930 r. założył tygodnik dla podoficerów „Wiarus”. Od 28 października 1932 do 5 kwietnia 1934 r. ponownie w 34 pp; dowodził I i II (23 września 1933 – 5 kwietnia 1934) baonem pułku. Odbył staż w szkole ognia artylerii OK nr IX (11 lipca – 11 sierpnia 1933). Od 6 kwietnia 1934 do 25 marca 1935 r. zastępca szefa Wojskowego Instytutu Naukowo-Wydawniczego, następnie oficer w tej instytucji. 31 grudnia 1935 r. przeszedł w stan spoczynku. W czasie służby w 34 pp pełnił funkcję wicepreza Związku Legionistów Polskich i Towarzystwa Przyjaciół Związku Strzeleckiego. W latach 1936–1939 był m.in. kierownikiem wyszkolenia zarządu głównego Związku Oficerów Rezerwy, dwukrotnie komendantem obozu ćwiczeń oficerów rezerwy w Cetniewie. W roku 1939 został zmobilizowany.

Podczas kampanii wrześniowej 1939 r. służył w biurze propagandy sztabu Naczelnego Wodza. 18 września przekroczył granicę Rumunii, gdzie został internowany. W grudniu 1939 r. przedostał się do Francji. Przydzielony do wydziału propagandy i oświaty MSWojsk, następnie został szefem obozu ćwiczeń w stacji zbornej oficerów w Camp de Carpiagne koło Marsylii. Po upadku Francji przedostał się do Wielkiej Brytanii. Tam służył m.in. w Brygadzie Szkolnej i w biurze prasowym MON. Na początku 1944 r. przeniesiono go do biura historycznego 2 Korpusu Polskiego we Włoszech. 1 lipca 1945 r. awansował na ppłk. dypl. piech. Po przeniesieniu korpusu do Wielkiej Brytanii przydzielono go do obozu rezerwowych oficerów łączności i tłumaczy.

W roku 1947 powrócił do kraju. Osiedlił się w Krynicy Zdroju ponieważ wadze komunistyczne nie zgodziły się na jego zamieszkanie w Warszawie. W latach 1948–1952 pracował jako nauczyciel języka angielskiego w tamtejszym liceum ogólnokształcącym. W latach 1952–1957 był magazynierem, później referentem planowania w Powszechnej Spółdzielni Spożywców. W roku 1958 zdał egzamin kwalifikacyjny na tłumacza przysięgłego z języka angielskiego na Uniwersytecie Jagiellońskim. Był inwigilowany i przesłuchiwany przez funkcjonariuszy komunistycznego aparatu bezpieczeństwa. W latach 1955–1962 należał do Koła Łowieckiego „Sokół” w Krynicy. Był honorowym członiem Stowarzyszenia Miłośników Dawnej Broni i Barwy w Krakowie.

Zmarł 7 maja 1978 r. w Krynicy Zdroju i tam został pochowany na cmentarzu zdrojowym.

Odznaczony orderem Virtuti Militari 5 kl., Krzyżem Niepodległości, orderem Polonia Restituta 5 kl., siedmiokrotnie Krzyżem Walecznych i złotym Krzyżem Zasługi.

Opublikował: Rokitna: wspomnienia piechura, „Polska Zbrojna” nr 175/1931; Wspomnienia z boju II/3 p.p. LP pod Tumanem-Gruziatynem w d. 16.VI.1916 r., “Żołnierz Legionów i POW”  nr 3/1938; z W. Lipińskim: Album Legionów Polskich (2 wyd.); z S. Librewskim: Ilustrowana kronika Legionów Polskich (2 wyd.).

Żonaty (od 20 VIII 1929) z Heleną Kazimierą Kociubińską, miał syna Mariana (ur. i zm. w 1932) oraz córki Krystynę Teresę (ur. 1933) zamężną Otto, bakteriologa, i Danutę Annę (ur. 1939) zamężną Popławską, historyka.

Informacja o przyznaniu odznaczenia
Monitor Polski nr 296/1931
Źródła

CAW, akta personalne 8; H. Bagiński, U podstaw organizacji Wojska Polskiego 1908–1914, Warszawa 1935; W. Chocianowicz, W 50 lecie powstania Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, Londyn 1969; M. Cisek, M. Miodoński, W. Motyka, Wiara i wierność. Wkład Żywiecczyzny w czyn niepodległościowy 1914–1918, Milówka 2018; W.K. Cygan, Oficerowie Legionów Polskich 1914–1917. Słownik biograficzny t. 4, Warszawa 2006; „Dziennik Polski, Dziennik Żołnierza” nr 176/1978; Encyklopedia Wojskowa t. VII, Warszawa 1939; H. Korczyk, w: Polski Słownik Biograficzny t. XXIX z 1986; Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich, Warszawa 1917; S. Łoza, Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938; „Monitor Polski” nr 296/1931; Rocznik oficerski 1923, 1924, 1928, 1932; „Życie Warszawy” nr 110/1978.